بسیاری از مردم بر این باورند که خوراکی هایی که می خوریم واقعیت ما را شکل می دهند. ولی تحقیقات جدید بر پایه ی علم ژنتیک و DNA می گوید، شما آنچه هستید که احساس می کنید. در واقع احساسات ما بر ساختار ژنتیک ما تاثیرگذار است.
هر یک از ما ممکن است این جمله را شنیده باشیم:
“من اشتباهات زیادی در گذشته داشتم ولی دیگر آدم سابق نیستم.”
با شنیدن این جمله فکر می کنیم که این آدم بر روی خودش کار کرده (به اصطلاح در جهت بهترشدن خود) که می تواند درست باشد، ولی آنچه در اصل اتفاق افتاده این است که آن ها چند کد از DNA خود که وابسته به تجربیات احساسی / عاطفی آن هاست را درک کرده اند و حالا دارند از این کدها با آگاهی استفاده می کنند.
تاثیر استرس و احساسات مختلف بر روی ساختار ژنتیک
در سال های اخیر، دانشمندان تاثیرات استرس و احساسات را بر روی سلول ها (به طور خاص بر روی کروموزوم ها و میتوکندری DNA) بررسی کرده و به این نتیجه رسیده اند که احساسات فیزیک هر یک از ما انسان ها را در سطح مولکولی شکل می دهند. بنابراین سلامت و پیرشدن ما، به احساسات و ژنتیک ما وابسته است.
تحقیقات نشان داده است افرادی که افسردگی را تجربه می کنند، زودتر دچار نشانه های پیری می شوند. دانشمندان این عرصه در حال بررسی این فرضیه در سطح مولکولی هستند.
افسردگی و تغییرات ژنتیکی
یک تیم از محققین هلندی به بررسی این فرضیه بر روی 1000 نفر و در طول 10 سال مشغول بودند. آن ها دریافتند افرادی که نشانه های حاد افسردگی دارند، در سطح مولکولی دچار تغییراتی می شوند که باعث کوتاه تر شدن طول عمر آن ها می شود. ولی زمانیکه افسردگی این افراد در طول مطالعه تغییر می کرد، لزوما ژن های آن ها واکنش یکسانی نشان نمی دانند و در نتیجه طول عمر آن ها به میزان متفاوتی تغییر می کرد.
یک تحقیق دیگر در سال 2014، بر روی افرادی که دچار افسردگی و عصبیت بودند، نشان داد که نشانه های پیری در اینگونه افراد زودتر بروز می کند؛ این نشانه ها به ویژه مردانی که احساسات خود را درونی کرده بودند (عدم بروز احساسات) به شدت دیده میشد.
محققین هلندی اعلام کردند افرادی که به افسردگی مبتلا می شوند، تغییراتی را در خود می بینند؛ که این تغییرات در سطح مولکولی لزوما با حادتر شدن افسردگی بیشتر نمی شود. یعنی آسیب احساسات منفی در مولکول های DNA شما؛ در همان ابتدای تجربه ی این احساسات گذاشته می شود.
زنان و تاثیر افسردگی بر ساختار ژنتیک آن ها
در تحقیقات دیگری که بر روی 12000 زن انجام شد، تایید کرد که احساسات با تاثیر در DNA های انسان می تواند نتایج نامطلوبی بر سلامت فیزیکی بگذارد. تغییرات در DNA در زنانی بود که افسردگی و احساسات نامطلوب در سطح حادی را تجربه کرده اند، نه در زنانی که دچار استرس در موقعیت های مختلف زندگی بودند.
وراثتی بودن احساسات
تحقیقی در دانشگاه آتلانتا در آمریکا نشان داده است که عملکرد DNA در پاسخ به تجربیات احساسی که بر روی فعالیت ژن ها تاثیر می گذارد، از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود. پروفسور روانشناس، کری رسلر (Kerry Ressler) بیان می کند تجربیات احساسی که والدین هر فرد داشتند، می تواند به فهمیدن اختلالات روانی فرزندان آن ها کمک کند. چون این اختلالات می توانند وراثتی باشند و ژنتیک شکل دهنده ی بسیاری از آن هاست.
واکنش ما به احساسات و برنامه ریزی DNA
بهتر است حواسمان به اینکه چه پاسخ احساسی به اتفاقات زندگی می دهیم باشد، زیرا اثر آن را چند روز بعد در بدن خواهیم دید. ممکن است این اتفاقات احساسی را در زندگی شخصی، با خواندن یک خبر و یا چیزی که روح شما را درگیر کند؛ تجربه کنید. حتی یک اتفاق ساده می تواند احساسات شما را درگیر کند. تلفن شما زنگ می خورد و نام یک نفر بر روی صفحه ی گوشی پدیدار می شود، در واکنش شما به این اتفاق چند احساس درگیر می شوند. تمامی این واکنش ها، در DNA شما برنامه ریزی شده است.
احساسات می تواند تاثیرات چشمگیری بر روی انسان ها بگذارد. مطالعات بسیاری نشان داده است که حافظه ی ثبت اتفاقات زندگی هر فرد با احساساتی که آن فرد در هر لحظه تجربه می کند، در ارتباط است. لحظه های احساسی تر با جزییات بیشتری در حافظه ثبت می شوند. فعالیت حافظه ی احساسی با تکامل انسان همراه می شود؛ در طول این تکامل، با آزمون و خطا کردن در لحظه ای مختلف این حافظه رشد می کند. و این فرآیند یادگیری در لایه های ژنتیکی انسان ها جای دارد.
حافظه ی حسی
زمانی که یک اتفاق ناگوار برای ما می افتد و یا احساسات ما برانگیخته می شود؛ در مغز ما تغییراتی فیزیولوژیک رخ می دهد که منجر به ثبت آن لحظه در خاطرات با فعالیت هیجانی نوروشیمی در بخش مربوط به ثبت و یادآوری حافظه در مغز می شود. این واکنش های نوروشیمی دلیلی است که شما سال ها بعد، درست در لحظه ای که یکی از خاطرات تلخ و یا شاد خود را مرور می کنید، احساسی مشابه همان روز خاطره را تجربه می کنید. به این حافظه ” حافظه ی حسی ” گفته می شود و دلیلی است برای اینکه ما از برخی خاطرات عکس می گیریم، بعضی آهنگ ها را گوش می دهیم و حتی برخی خوراکی ها را به دلیل اینکه یادآور خاطراتی هستند دوباره امتحان می کنیم تا احساسی مشابه روز اولی که این خاطره در ذهن ما ثبت شد، داشته باشیم.
دلیل به یاد داشتن تمامی جزییات یک اتفاق سال ها بعد، لزوما این نیست که شما حافظه ی بهتری از دیگران دارید. بلکه به اتفاقات نوروفیزیولوژیک درون شما بازمی گردد و ژن ها در آن نقش اصلی را بازی می کنند.
ثبت خاطرات ما
ممکن است شما روزی را که یک خبر بسیار خوب به شما دادند، بعد از سال ها به یاد بیاورید. زمانی که خبر آن را به شما دادند دقیقا به خاطر دارید. اینکه بعد از آن با چه کسی تماس گرفتید تا خبر را به او بدهید و هنگام شنیدن این خبر کجا بودید. ولی جزییات آن را بعد از گذشت یکی دو سال از خاطر ببرید. مثلا اینکه قبل از شنیدن این خبر چه کاری را انجام می دادید و یا بعد از آن با چه کسی وقت خود را گذراندید.
مغز ما طوری طراحی شده است که معمولا 50% جزییات را بعد از گذشت 1 سال فراموش می کند.آن خاطره همچنان با قوت در ذهن ماندگار است ولی حواشی را از یاد می بریم. زیرا در لحظه ی ثبت آن خاطره ژن ها وارد عمل شده اند تا شما بتوانید احساسات شفاف و زیادی را تجربه کنید و این دلیل اصلی ماندگاری آن است. جالب است که بدانیم حتی مود شما – اینکه آن روز احساس سرخوشی داشتید یا ناراحت بودید – می تواند در اینکه شما چه جزییاتی از آن خاطره را ثبت می کنید موثر باشد.
واکنش های فردی، خاطرات و ژنتیک
رفتارهای ما می تواند تحت تاثیر خاطراتی است که نسل های گذشته ی ما تجربه کرده اند، باشد. مطالعاتی که دانشمندان ژنتیک و نوروساینس انجام داده اند، نشان می دهد که در DNA ما، ویژگی های واکنش های احساسی از نسل های گذشته وجود دارد. براین اساس، شما در زمانی که یک اتفاق که باعث درگیر شدن احساس شما می شود را می توانید از نظر احساسی مانند نسل های گذشته ی خود تجربه کنید. مانند آن ها بخندید و یا گریه کنید.
در نتایج مطالعه ی ساختار ژنتیک و احساسات ما، که محققین دانشکده ی پزشکی اموری – emory – آمریکا انجام داده اند آمده است که تجربیات والدین ساختار و عملکرد سیستم عصبی فرزندان را تحت تاثیر قرار می دهد. این یافته ها شواهدی است از تاثیر محیط بر روی ژنتیک. دکتر برایان دیاس می گوید که این بخش از حافظه – حافظه ی احساسی – مکانیزمی است که فرزندان از اجداد خود نشان می دهند.
