وسواس (OCD) نوعی اختلال اضطرابی است.وسواس در کودکان خود را قالب افکار وسواسی و اعمال اجباری تکراری نشان می‌دهد.کودک مبتلا به وسواس با ترس‌هایی مانند لمس اشیا کثیف مواجه است، این کودکان برای کنترل ترس خود به اعمال اجباری مانند شستن بیش از حد دست روی می‌آورند.
ممکن است وسواس در کودکان تاحدی پیش‌روی کند که در زندگی روزمره و رشد طبیعی آن‌ها اختلال ایجاد کند. اما درمان وسواس در کودکان چیست؟ والدین چگونه می‌توانند به فرزند خود کمک کنند؟
چه عواملی باعث بروز وسواس در کودک می‌شود؟
علت وسواس ناشناخته است. تحقیقات نشان می دهد که این یک مشکل مغزی است. افراد مبتلا به وسواس مقدار کافی ماده شیمیایی به نام سروتونین در مغز خود ندارند. در یک خانواده ممکن است چند نفر به این اختلال مبتلا باشند پس احتمالا ژنتیکی باشد. اما ممکن است بدون سابقه خانوادگی نیز وسواس رخ دهد. گاها عفونت‌های استرپتوکوکی ممکن است باعث OCD شوند یا آن را بدتر کنند.
علائم OCD در کودک چیست؟
هر کودک ممکن است علائم مختلفی داشته باشد.رفتارهای اجباری، اعمال تکراری هستند که برای کاهش اضطراب ناشی از وسواس انجام می‌شوند. گاهی درحدی وقت گیر هستند، که در فعالیت‌ها و روابط روزمره اختلال ایجاد می‌کنند. رایج‌ترین علائم کودکان مبتلا به وسواس موارد زیر هستند:
- حساسسیت و شست‌وشوی بیش از حد
- شک و چک کردن مکرر قفل بودن یا نبودن در
- افکار مربوط به خشونت و آسیب رساندن به خود
- مدت زمان طولانی صرف شمارش و تفکر درباره اعداد و توالی‌ها می‌کند
- روی نظم و تقارن اشیا حساس هستند.
- افکار مداوم درباره انجام اعمال جنسی توهین آمیز یا رفتارهای ممنوع و تابو
- با افکار مغایر با اعتقادات مذهبی شخصی آشفته می‌شوند
- توجه زیاد به جزئیات
- نگرانی بیش از حد در مورد اتفاقات بد
چگونه وسواس فکری عملی در کودک تشخیص داده می شود؟
یک روانپزشک کودک یا سایر متخصصان بهداشت روان می‌توانند وسواس را تشخیص دهند. او کودک را ارزیابی سلامت روانی می کند. برای تشخیص OCD، کودک باید وسواس‌هایی داشته باشد که مداوم، شدید و مخل کننده باشد. و این اعمال به زندگی روزمره فرزند شما آسیب برسانند.
کودکان و نوجوانان شروع به جمع‌آوری اشیا می‌کنند (احتکار). این رفتارها به کودک کمک می‌کند تا با اضطراب کنار بیایند. اغلب فعالیت های OCD مثل شستن دست یا چک کردن قفل درها بیش از 1 ساعت در روز وقت می‌گیرد. تکرار این فعالیت‌ها باعث پریشانی در سلامت روان می‌شوند و بر نحوه تفکر کودک شما تأثیر می‌گذارند. در بیشتر موارد، بزرگسالان متوجه می‌شوند که اقدامات آن‌ها تا حدی طبیعی نیست. اما اغلب کودکان نمی توانند ببینند که رفتار آن‌ها غیرمنطقی و غیرعادی است.
درمان وسواس در کودکان چیست؟
درمان به علائم، سن و سلامت عمومی کودک و مهم‌تر از آن به شدت بیماری بستگی دارد. فعالیت‌های اشتراکی کودکان در پیش دبستانی مثلا وعده‌های غذایی، کارهای گروهی و یا داشتن روتین مشخص برای خواب به ثبات رفتاری آن‌ها کمک می‌کند.
درمان OCD اغلب با یک روش خاص نیست و معمولا شامل ترکیبی از موارد زیر است:
درمان وسواس کودکان با روش‌های شناختی و رفتاری
روش‌های شناختی به کودک کمک می کند تا ترس خود را شناسایی و درک کند. آن‌ها همچنین روش های جدیدی را برای حل بهتر و یا کاهش ترس از کودک به او می آموزند. روش‌های رفتاری به کودک و خانواده آن‌ها کمک می کند تا برای محدود کردن یا تغییر رفتارها، پیمان‌ها یا قوانینی تنظیم کنند.
درمان OCD اغلب با یک روش خاص نیست و معمولا شامل ترکیبی از درمان‌های روانشناختی و دارویی است.
خانواده درمانی
والدین در هر فرآیند درمانی نقش حیاتی دارند. تشویق کودک به پیشرفت در درمان، انجام تمرین‌های رفتاری در خانه از جمله کارهایی است که والدین می‌توانند انجام دهند. از طرفی شرکت در جلسات گروهی خانوادگی بسیار مفید است.
- بیشتر بدانید: اثرات منفی تنبیه کودکان
دارو درمانی برای وسواس
دارو به طور مستقیم برای درمان وسواس کاربرد ندارد، اما برای کاهش مشکلاتی که با اختلال وسواس به‌وجود می‌آید کارآمد است.
-
مهارکننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI)
این داروها به افزایش سطح سروتونین در مغز کمک می کنند. تحقیقات نشان می‌دهد کمبود سروتونین می‌تواند منجر به علائم شبه وسواس شود.
-
آنتی بیوتیک‌ها
ممکن است کودک شما در صورت ارتباط OCD با عفونت استرپتوکوکی به این داروها نیاز داشته باشد.نوجوانان مبتلا به OCD همچنین ممکن است یک یا چند نوع اختلال در خوردن داشته باشند. هر اختلالی که به طور غیر مستقیم به دلیل وسواس ایجاد شده باشد ممکن است به درمان دارویی نیاز داشته باشد.
آیا می‌توان از وقوع وسواس در کودکان جلوگیری کرد؟
در حال حاضر متخصصان نمی‌دانند که چگونه از ابتلا به اختلال وسواس فکری در کودکان و نوجوانان جلوگیری کنند. اما اگر علائم وسواس را در کودک خود مشاهده کردید، می توانید با ارزیابی در اسرع وقت به او کمک کنید. درمان زود هنگام می‌تواند علائم را کاهش داده و رشد طبیعی کودک شما را افزایش دهد. همچنین می‌تواند کیفیت زندگی وی را بهبود بخشد.
چگونه می توانم به فرزندم کمک کنم با وسواس زندگی کند؟
اغلب وسواس(OCD) را می توان با ترکیبی از درمان روانشناختی و داروها درمان کرد. شما در درمان فرزند خود نقش اصلی را در حمایت از او بازی می‌کنید. در اینجا کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای کمک به فرزند خود انجام دهید:
· در همه قرار ملاقات‌ها با تیم درمان فرزند خود حضور فعال داشته باشید
· رابطه‌ای محکم و باز با فرزند خود داشته باشید
· تهیه تمهیدات بهداشتی برای کودک خود در مدرسه
· استفاده از حمایت‌های انجمن‌ها
· در تماس بودن با والدین دارای کودک ocd
با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی کودک خود در مورد سایر اعضای تیم که فرزند شما تحت مراقبت آن‌ها قرار می‌گیرد، صحبت کنید. از کودک شما ممکن است تیمی مراقبت کند که شامل مشاوران، درمانگران، مددکاران اجتماعی، روانشناسان و روانپزشکان باشد. تیم مراقبت از کودک شما به نیازهای کودک و میزان جدی OCD بستگی دارد.
نکات کلیدی در مورد وسواس در کودکان
- از اعمال اجباری برای کنترل ترس استفاده می‌کنند
- آن‌ها متوجه منطقی یا غیر منطقی بودن رفتارهای خود نمی‌شوند.
- کودکان ممکن استاز وقوع این رفتارها احساس خجالت کنند ولی نمی‌توانند کنترلشان کنند.
- علت دقیق OCD مشخص نیست. کودکان مبتلا به وسواس احتمالا به اندازه کافی در مغز خود ماده شیمیایی سروتونین ندارند.
- علائم وسواسی شامل تردیدهای مکرر و مشغله شدید فکری با آلودگی یا میکروب است.
- رفتارهای اجباری شامل احتکار اشیا و بررسی چیزها اغلب است.
نکاتی برای کمک به شما در استفاده بیشتر از جلسات درمانی کودکتان :
در مورد دلیل و محتوای جلسه پرس‌وجو کنید.
قبل از جلسه سوالاتی را که می خواهید به آن‌ها پاسخ داده شود، یادداشت کنید.
در هنگام مراجعه، نام تشخیص جدید و سایر داروها، روش‌های درمانی یا آزمایشات را بنویسید. همچنین دستورالعمل‌های جدیدی که در جلسه برای درمان وسواس فرزند شما ارائه می‌شود، یادداشت کنید.
از علت تجویز داروها و عوارض آن آگاهی داشته باشید.
بپرسید آیا وضعیت فرزند شما از راه‌های دیگری قابل درمان است؟
علت آزمایش توصیه شده و روش درمان را بپرسید.
بدانید که اگر کودک شما دارو نخورد یا آزمایش یا روش انجام نداد، چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر فرزند شما قرار ملاقات بعدی دارد، تاریخ دقیق و هدف آن را یادداشت کنید.
