علائم آب سیاه چشم باید جدی گرفته شوند! بیماری آب سیاه چشم یا گلوکوم (Glaucoma) به معنی افزایش فشار داخل چشم است. این عارضه می تواند به عصب بینایی صدمه وارد کرده و فرد را به کوری مبتلا کند. ضروری است که بدانید، این بیماری می تواند بدون هیچ نشانه ای پیشروی کند و فرد متوجه آن نشود.
بیمار هنگامی متوجه این عارضه می شود که بر اثر افزایش فشار داخل چشم، رشته های عصب بینایی او از بین رفته باشد. لذا تشخیص به موقع علائم گلوکوم می تواند در بهبود سریع بیماری نقش داشته باشد. مایع شفافی در چشم تراوش می کند که زلالیه نام دارد.
زلالیه از محلی که قرنیه با عنبیه تلاقی می کند، به بیرون تراوش می کند. این محل را در اصطلاح پزشکی زاویه می نامند. چنانچه به هر دلیلی زاویه مسدود شود، زلالیه دیگر به بیرون ترشح نخواهد کرد؛ همین امر باعث می شود تا فشار داخل چشم افزایش پیدا کند.
علت به وجود آمدن آب سیاه چشم
گلوکوم به دلیل ایجاد فشار زیاد در چشم بوجود می آید؛ حال این فشار می تواند دلایل زیادی از جمله:
- افزایش سن
- ژنتیکی
- سایر بیماری ها مثل دیابت
- و غیره
داشته باشد.
موانع احتمالی سلامتی خود را در آینده بررسی کنید و از ریسک ابتلا به بیش از ۷۰ بیماری و اختلال در دسته‌های مختلف مانند قلبی عروقی، سرطان، متابولیسم و سیستم ایمنی آگاه شوید. این آگاهی فرصت ارزشمندی برای پیشگیری و مراقبت به‌موقع فراهم میکند. برای مشاوره رایگان همین حالا اقدام کنید.
برای دریافت مشاوره رایگان در زمینه تست های ژنتیکی متفاوت اطلاعات زیر را تکمیل کنید.
علائم آب سیاه چشم چیست؟
بیماری آب سیاه چشم به دلیل فقدان تعادل در ساخت مایع داخل چشمی یعنی زلالیه بوجود می‌آید. گاهی میزان خارج شدن این مایع می‌تواند در بروز علائم آب سیاه چشم نیز نقش داشته باشد. این که چرا این عدم تعادل، بوجود می‌آید بستگی به نوع آب سیاه دارد. یک توپ را در نظر بگیرید!
رایج ترین نوع آب سیاه، گلوکوم زاویه باز اولیه است “primary open-angle”. این قسم آب سیاه، تنها نشانه‌ای که دارد، افت بینایی است. از همین رو، همه افراد جامعه صرف نظر از سن و جنس و حرفه‌ای که دارند، باید سالی یکبار مورد معاینه چشمی قرار بگیرند.
علائم اولیه آب سیاه چشم
آب سیاه چشم در ردیف بیماری های خطرناک چشمی قرار دارد. این بیماری انواع مختلفی دارد که در متن فوق به نوع زاویه باز آن اشاره شد. نوع دیگر این بیماری آب سیاه زاویه بسته است. (POAG).
گلوکوم زاویه باز معمولا هیچ نشانه ای ندارد تا این که فرد در بینایی خود دچار کاهش دیده می شود. با این همه بیماری گلوکوم در بیشتر بیماران دارای نشانه های اولیه است. به عنوان مثال در مراحل اولیه، فرد ممکن است دید محیطی خود را از دست بدهد و تنها کمی دید داشته باشد.
در نشانه های اولیه آب سیاه، تاری دید رخ می دهد که این اتفاق از یک سمت و معمولا از قسمت داخلی چشم شروع می شود. اما در مراحل پیشرفته شاهد این علائم هستیم:
- افت دید محیطی
- دیده شدن یک هاله رنگی در اطراف چراغ ها
- تعویض زود به زود عینک
- افت دید در تاریکی
- سردرد
- تهوع و استفراغ
- چشم درد زمانی که فرد چشم خود را به طرفین حرکت می دهد
- قرمزی چشم
- سفت شدن کره چشم
- حس نبض زدن در ناحیه بالای چشم
- کاهش دید در شب
- ناتوانی در تطبیق دید از روشنایی به تاریکی
- بروز کوری در صورت عدم مراجعه به پزشک
6 علامت برای انواع آب سیاه چشم
آب سیاه چشم در بیشتر بیماران تا هنگامی که دید شروع به افت نکرده است، مشخص نمی شود. این پدیده هنگامی که به رشته های عصب بینایی صدمه می زند، باعث مشاهده شدن نقاط کور کوچکی می‌شود.
این نقطه ها در پیرامون جانبی میدان بینایی ظاهر می شوند. متاسفانه بیماران بسیاری هستند که تا هنگامی که عصب بینایی کاملا از بین نرفته، این نقاط کور را درک نمی کنند.
در حقیقت کوری زمانی اتفاق می افتد که تمامی عصب بینایی نابود شده باشد. در ادامه، ضمن مرور انواع آب سیاه به علائم گلوکوم یا علائم آب سیاه چشم نیز اشاره می شود.
میدونی چند درصد احتمال داره به گلوکوم مبتلا بشی؟!
با HealthX، میتونی احتمال ابتلات به آب سیاه چشم رو ارزیابی و از بروز بیماری های ژنتیکی پیشگیری کنی. برای اطلاعات بیشتر کلیک کن.
1. علائم گلوکوم باز
یکی از انواع نشانه های آب سیاه چشم، گلوکوم باز است. متاسفانه در حال حاضر دانشمندان علت قطعی بروز این بیماری را تشخیص نداده اند. در بعضی از موارد، عصب هایی که پروسه تخلیه را کنترل می کنند، ممکن است عملکرد خود را از دست داده باشند.
در برخی موارد دیگر نیز پای پروتئین ها، رنگدانه ها، سلول های خونی، و دیگر مواد زائد در میان است. این مواد قادرند باعث مسدود شدن شبکه ترابکولار شوند. چنانچه فرد تجربه درمان های استروئیدی را نیز داشته باشد، می تواند باعث بالا رفتن فشار داخلی چشم شود.
علائم آب سیاه چشم در مراحل نخست خود نشانه های واضحی ندارد. اما در مراحل پیشرفته، تار شدن دید ممکن است اتفاق بیفتد. تاری دید می تواند در یک یا هر دو چشم ظاهر شود.
گاهی نیز این پدیده با باریک شدن میدان بینایی همراه است. در این شرایط تاری دید از لبه های بیرونی میدان بینایی فرد آغاز می شود. کم کم این کاهش بینایی گسترش یافته و در صورت عدم مراجعه به پزشک به کوری ختم می شود.
2. علائم گلوکوم مادرزادی
آب سیاه چشم حتی می تواند مادرزادی باشد. این امر به خاطر مختل شدن ساختمان زلالیه اتفاق می افتد. فشار چشم از همان زمان که فرد متولد می شود، بالاست.
چنانچه نوزادی دارای چشم های سفید و کدر رنگ بود، لازم است هر چه سریعتر نوزاد را به چشم پزشک رساند. یکی دیگر از نشانه های گلوکوم مادرزادی بزرگ بودن و ترس نوزاد از نور است.
3. علائم آب سیاه با زاویه بسته
در این وضعیت آب سیاه چشم پشت عنبیه تولید شده و به وسیله مردمک به قسمت جلوی چشم حرکت می کند. این مایعات سپس به وسیله کانال ترابکولار به سمت رگ های بخش سفید چشم می روند. گلوکوم بسته زمانی رخ می دهد که کانال ترابکولار بسته شده باشد.
در چنین شرایطی این مایع تولید شده دیگر قادر به تخلیه نیست. وقتی این مایع به درستی در حرکت نباشد و تخلیه نشود، موجب بالارفتن فشار در چشم شده و به عصب بینایی ضربه می زند. نشانه های آب سیاه می تواند با یک تاری بینایی بسیار شدید شروع شود. این تاری بدون درد نیست. سایر نشانه های آب سیاه بسته عبارتند از:
- درد شدید
- قرمز شدن چشم
- مشاهده کردن هاله های نور
- تهوع
- تغییر رنگ در قرنیه
- مردمکی که دیگر قادر به حرکت نیست
- نیمه باز شدن قرنیه
- پرخونی مژگانی
4. علائم گلوکوم ثانویه
آب سیاه چشم می تواند به صورت گلوکوم ثانویه عارض شود. در این بیماری، دیگر عوارض و بیماری های چشمی می تواند در بوجود آمدن گلوکوم ثانویه نقش داشته باشند. بیماری هایی که می توانند در علائم آب سیاه چشم از نوع ثانویه نقش داشته باشند، عبارتند از:
- آب مروارید شدید
- تومورها
- آسیب های چشمی
- التهاب و عفونت چشم
- عمل جراحی چشم
5. علائم گلوکوم رنگی
یکی دیگر از اقسام آب سیاه چشم ، گلوکوم رنگدانه ای (Pigmentary Glaucoma) است. این عارضه زمانی اتفاق می افتد که رنگدانه های چشم از عنبیه رها شوند. این امر باعث مسدود شدن بافت زاویه چشم می شود.
این بخش از چشم در حالت عادی دارای شبکه هایی است که مایع زلالیه از آن خارج می شود. وقتی این مجرا به وسیله رنگدانه ها بسته می شوند، مایع زلالیه قادر به خارج شدن نیست. همین مسئله می تواند به چشم فشار بیاورد.
6. علائم گلوکوم تنش طبیعی
گلوکوم تنش طبیعی Normal Tension نیز یکی دیگر از انواع آب سیاه چشم است. نام دیگر این بیماری آب سیاه کم فشار Low-tension می باشد. گاهی اوقات بدون هیچ نوع فشاری، به عصب صدمه وارد می شود.
علت این امر هنوز مشخص نیست. با این همه حدس زده می شود ممکن است یک نوع حساسیت شدید در میان باشد. ممکن است وقتی جریان خون به قدر کافی به بافت چشم و عصب بینایی نرسد، این عارضه رخ بدهد. در حقیقت نشانه گلوکوم تنش طبیعی می تواند گونه ای نادر از آب سیاه باشد که دانشمندان قادر به درک آن نیستند.
آیا می‌دانید از نظر ژنتیکی چقدر ریسک ابتلا به آب سیاه چشم را دارید؟ با آزمایش ژنتیک سلامت، امکان پیشگیری از +57 بیماری ژنتیکی از جمله آب سیاه چشم را دارید! برای آشنایی بیشتر با چکاپ کامل ژنتیکی و همچنین دریافت مشاوره ژنتیک رایگان کلیک کنید.
تاثیر آب سیاه چشم بر عصب بینایی
اگر این متن را تا این جا خوانده باشید، متوجه شده اید که عصب بینایی زمانی دچار آسیب می شود که آب سیاه چشم به آن فشار آورده باشد. وقتی فشار داخلی چشم بنا به دلایلی که در این متن آمد، افزایش پیدا کند، به عصب های دید صدمه می زند.
اگر قبل از آسیب دیدن کامل عصب بینایی به چشم پزشک مراجعه نکنیم، احتمال از دست رفتن عصب های بینایی بسیار بالا خواهد بود. با مراجعه به موقع می توان رشته های عصبی را بازسازی کرد.
علائمی که باید به پزشک مراجعه کرد
برای پیشگیری از آب سیاه چشم بهتر است، سالی یک بار به چشم پزشک مراجعه کرد. در عین حال اگر حتی یکی از علائم آب سیاه چشم را در خود احساس می کنید، خوب است حتما با یک چشم پزشک مشورت کنید. آب سیاه یک بیماری ساده نیست.
اگر در مراحل اولیه بروز این بیماری، درمان شروع شود، چشم سلامت خود را باز می یابد؛ اما هرگونه سهل انگاری و به تعویق انداختن زمان مراجعه به پزشک باعث نابودی کامل عصب بینایی و در نتیجه کوری می شود. اگر سن شما بالای چهل سال است و بیماری هایی مانند دیابت و فشار خون دارید، در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستید.
جمع بندی
آب سیاه چشم بیماری‌ای جدی و در عین حال خاموش است که با شناخت به‌موقع علائم آن می‌توان از پیشرفت و عوارض شدید جلوگیری کرد. توجه به نشانه‌هایی مثل تاری دید، درد چشم، مشاهده هاله‌های نوری یا کاهش دید محیطی می‌تواند در تشخیص زودهنگام نقش کلیدی داشته باشد. اگر هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید، مراجعه فوری به چشم‌پزشک بهترین راه برای حفظ سلامت بینایی شماست. به یاد داشته باشید که پیشگیری و معاینه منظم، مهم‌ترین قدم برای مدیریت آب سیاه چشم است.
سوالات شما
1. آب سیاه چشم چیست و چرا خطرناک است؟
آب سیاه چشم یا گلوکوم، بیماری‌ای است که باعث افزایش فشار داخل چشم و آسیب به عصب بینایی می‌شود. این بیماری اغلب بدون علامت اولیه پیشرفت میکند و می‌تواند به کاهش دید محیطی و در نهایت نابینایی منجر شود.
2. چه کسانی بیشتر در معرض آب سیاه چشم هستند؟
افراد بالای ۴۰ سال، کسانی که سابقه خانوادگی گلوکوم دارند، مبتلایان به دیابت یا فشار خون بالا و افرادی که نزدیک‌بینی شدید دارند، بیشتر در معرض این بیماری هستند.
3. علائم اولیه آب سیاه چشم چیست؟
علائم اولیه ممکن است خفیف باشند و شامل تاری دید، دیدن هاله دور نور، کاهش تدریجی دید محیطی و درد ملایم چشم است. در مراحل پیشرفته، از دست رفتن بینایی محیطی بیشتر مشهود می‌شود.
4. آیا آب سیاه چشم قابل درمان است؟
درمان کامل و برگشت‌پذیر نیست، اما با تشخیص زودهنگام می‌توان پیشرفت بیماری را کنترل کرد. درمان شامل داروهای قطره‌ای، لیزر و جراحی است و هدف اصلی حفظ بینایی موجود است.
5. چگونه می‌توان از آب سیاه چشم پیشگیری کرد؟
معاینات منظم چشم، کنترل فشار چشم، رعایت سبک زندگی سالم و پیگیری بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و فشار خون، مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از پیشرفت آب سیاه چشم هستند.
