بلاگ

دندان خراب کودکان یکی از معضلات و مشکلاتی است که موجب نگرانی خانواده ها می شود. دندان خراب کودکان یکی از مشکلات رایج در میان  کودکان است. بعضی از کودکان از همان سنین کم دچار پوسیدگی دندان شیری می شوند.

نام علمی پوسیدگی دندان شیری، Early Childhood Caries است. رفع و درمان پوسیدگی دندان شیری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

عدم درمان پوسیدگی دندان در کودکان بر روی رشد کودک هم تاثیر شایان به ذکری می تواند بگذارد. متاسفانه خراب شدن دندان کودکان در دسته ی بیماری های عفونی و شایع بوده و اکثر کودکان درگیر این مشکل هستند.

در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان کودک، باکتری های پوسیدگی زا با تغذیه ی مواد قندی، موجب تولید اسید می شوند و این امر منجر به خرابی دندان کودکان می شود..

انواع مشکلات دهان و دندان در کودکان

علائم عفونت دندان در کودکان

عفونت دندان در کودکان ممکن است دارای علائم و نشانه های گوناگونی باشد. منشا عفونت می تواند به خاطر بافت های  نرم دهان مانند، آفت و تبخال و یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باشد.

عفونت های دهانی به دو دسته ی عفونت حاد و عفونت مزمن تقسیم می شوند، علائم عفونت های حاد  به صورت تورم فک و تورم صورت  نمایان می شوند، اگر عفونت های دهانی حاد به موقع درمان نشوند، موجب بروز عفونت های مزمن می شوند.

شکستن دندان جلو در کودکان

یکی دیگر از انواع مشکلات دهان و دندان خراب کودکان، شکستن دندان است. شکستن دندان جلو در کودکان موجب وارد شدن آسیب به عصب دندان می شود و باید بلافاصله بعد از شکستن توسط دندانپزشک ویزیت شود.

با توجه به شرایط شکستگی، دندانپزشک برای ترمیم دندان شکسته از روکش استفاده می کند. در برخی اوقات که شکستگی جزئی است، با پر کردن آن قسمت می توان دندان شکسته را ترمیم کرد.

پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان زمانی اتفاق می افتد که بزاق دهان با باقی مانده ی مواد غذایی ترکیب شوند. این ترکیب منجر به بروز جرم و پلاک بر روی دندان شده و به مرور زمان  پوسیدگی بر روی دندان ایجاد می شود.

زمانی که پوسیدگی دندان عمیق تر شود، موجب ایجاد حساسیت سرما و گرما می شود.

بوی بد دهان

یکی دیگر از مشکلات دهان و دندان در کودکان بوی بدن دهان است. بوی بد دهان نشان دهنده ی بیماری های دهان و دندان و لثه است. در صورت مواجه شدن با بوی دهان  کودک، باید فرزند شما به وسیله ی متخصص دندانپزشکی کودکان مورد معاینه قرار بگیرد.

ترک خوردگی دندان

یکی از انواع مشکلات دهان و دندان خراب کودکان ترک خوردگی دندان است. این ترک ها به خاطر وارد شدن ضربه بر روی سطح دندان ایجاد می شود. زمانی که ترک خوردگی ها ترمیم نشوند، به تدریج منجر به بروز دردهایی در زمان جویدن می شوند.

انواع پوسیدگی دندان کودکان

پوسیدگی دندان جلو

کودکان به دلیل این که از مینای دندان بسیار نرم تر و نازک تری برخوردار هستند، خیلی بیشتر در معرض پوسیدگی دندان قرار می گیرند. پوسیدگی دندان جلو می تواند باعث ایجاد ظاهری زشت بر لبخند کودکان شود و این امر موجب می شود تا اعتماد به نفس کودکان خیلی پایین بیاید. این پوسیدگی ها ممکن است که در صورت عدم درمان، منجر به بروز عواقب جدی برای تغذیه، گفتار و رشد فک کودک شود.

شکستن دندان جلو کودکان

نگهداری و مراقبت از دندان های شیری بسیار اهمیت دارد. متاسفانه برخی از والدین با مشکل شکستن دندان جلو کودکان به کلینیک های دندانپزشکی مراجعه می کنند. شکستن دندان جلو کودکان  می تواند به دلایل گوناگونی مانند: زمین خوردن کودک و برخورد لب و دهان کودک با میز و یا کابینت، وارد شدن ضربه، گاز گرفتن هسته ی میوه ها و … باشد.

در صورت شکستگی دندان باید نسبت به ترمیم آن، در سریع ترین زمان ممکن اقدامات لازم را انجام داد. شکستن دندان جلو کودکان انواع گوناگونی دارد که در زمان شکستگی دندان از هر نوعی که باشد، باید در سریع ترین زمان ممکن با حفظ خونسردی به اولین مرکز دندانپزشکی کودکان مراجعه کرد.

پوسیدگی دندان آسیاب

دندان شیری یکی از آخرین دندان های شیری است که در بین یک سالگی تا سه سالگی کودک رشد می کند. این دندان ها جزء آخرین دندان هایی هستند که می افتند. متاسفانه تشخیص پوسیدگی دندان های آسیاب کمی مشکل بوده و نیاز به دقت بیشتری دارد. در دندان های آسیاب احتمال باقی ماندن مواد غذایی نسبتا زیاد است و همین امر موجب اسیدی شدن سطح مینای دندان می شود.

دلایل پوسیدگی دندان کودکان

مسواک نزدن: یکی از شایع ترین دلایل پوسیدگی دندان کودکان، مسواک نزدن است. بعضی از خانواده ها با باور این که دندان شیری موقتی است و بعد از چند سال قرار است بیفتد، بر روی مسواک نزدن کودکان خود چشم پوشی می کنند؛ اما نمی دانند که پوسیدگی دندان های شیری چه تاثیری می تواند بر روی دندان های دائمی کودک داشته باشد.

پلاک

پلاک به تجمع مواد غذایی و باکتری ها بر روی سطح دندان گفته می شود. ترکیب مواد غذایی باقی مانده و بزاق دهان، موجب ایجاد پلاک می شود. پلاک ها ایجاد شده به دندان می چسبند و اسیدهای موجود در آن مینای دندان را در خود حل کرده و موجب پوسیدگی دندان می شود.

برای از بین بردن پلاک ها باید  به صورت منظم نخ دندان کشید و مسواک زد. اگر پلاک ها از بین نروند، به مرور زمان منجر به بروز سوراخ هایی در دندان شده و منجر به ایجاد پوسیدگی می شوند.

مصرف زیاد قند و شیرینی

یکی از اصلی ترین علت های دندان خراب کودکان، تغذیه ی نامناسب و مصرف زیاد قند و شیرینی و شکلات است. این که در طول روز کودکان چه چیزی می خورند، اهمیت بسیار زیادی در پوسیدگی دندان های کودک دارد.

دندان قروچه

به عنوان یکی دیگر از دلایل دندان خراب کودکان، می توان به دندان قروچه در کودکان اشاره کرد. دندان قروچه یا سایش دندان ها به هم موجب از بین رفتن مینای دندان و بروز مشکلات جدی در دندان می شود.

دندان قروچه در کودکان به عنوان یک عادت بد در میان کودکان تبدیل شده است. بیشتر کودکان برای تخلیه ی فشار و استرس، دندان های خود را بر روی هم فشار می دهند. دندان قروچه در کودکان می تواند منجر به بروز دردهایی در ناحیه ی صورت، گوش، سر، و مشکلات فک شود.

آبسه

آبسه دندان کودکان یکی دیگر از علت های خرابی دندان کودکان است که در سطوح کنار ریشه ی دندان ایجاد می شود. دلیل آبسه دندان کودکان عفونت دندان است و در نواحی نزدیک خط لثه تشکیل می یابد.

آبسه دندان کودکان یک کیسه ی چرکی تشکیل شده در سر ریشه ی دندان است که در اثر پوسیدگی های عمیق دندان و یا وارد شدن ضربه به عصب دندان ایجاد می شود.

عدم استفاده از نخ دندان

والدینی که به صورت مرتب و روزانه چهار بار کودک آن ها مسواک می زند ولی با وجود مسواک زدن، باز هم دندان های فرزندشان دچار پوسیدگی می شود، ممکن است این مسئله پیش بیاید که دلیل این پوسیدگی ناشی از چه چیزی می تواند باشد. مسئله ی مهمی که علاوه بر مسواک زدن وجود دارد، استفاده از نخ دندان است.

مواد غذایی ممکن است در فاصله ی بین دندان ها قرار بگیرد و از آن جایی که مسواک نمی تواند این فاصله ها را پاک کند، به خانواده ها توصیه می شود که حتما از نخ دندان برای کودکان خود استفاده کنند.

عدم رعایت بهداشت دهان کودکان

یکی دیگر از عوامل دندان خراب کودکان، در رعایت بهداشت دهان کودک است. والدین کودکان باید به رعایت بهداشت دهان فرزندان خود نهایت دقت را داشته باشند و به آن رسیدگی کنند.

کودکان باید در طول روز چهار بار مسواک بزنند و والدین بر روی مسواک زدن کودکان خود نظارت داشته باشند. مقدار خمیردندان کودک برای هر بار استفاده، به اندازه ی یک عدس باید باشد. در این سن کودکان سعی می کنند که مسواک را حتما خودشان بزنند، والدین می توانند مسواک زدن کودک خود را تکمیل کنند.

علائم پوسیدگی دندان کودک

پوسیدگی های اولیه در کودکان در مراحل اولیه قابل تشخیص نمی باشد و به مرور زمان ایجاد می شوند. توصیه می شود که دندان های فرزند خود را به طور مرتب بررسی کنید و در صورت مشاهده ی یک چیز غیر عادی، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. علائم پوسیدگی دندان کودک به صورت زیر ممکن است نمایان شود:

• روی سطح دندان و نزدیک به خط لثه نوارهای سفید مات دیده می شود. اولین نشانه ی پوسیدگی دندان نمایان شدن نوارهای سفید مات است که به وسیله ی والدین قابل تشخیص نمی باشد.
• روی سطح دندان نزدیک به خط لثه نوارهای زرد، قهوه ای و حتی سیاه ایجاد می شود. این نوارها نمایانگر پیشرفت به سمت پوسیدگی دندان هستند.
• دندان هایی که به رنگ قهوه ای مایل به سیاه درآمده اند. در این حالت پوسیدگی به صورت کامل پیشرفت کرده است.
• متورم و یا چرکی شدن لثه
• بی قراری های کودک
• گریه کردن در زمان جویدن غذا و امتناع از غذا خوردن
• گذاشتن دست خود بر روی گونه هایش
• ایجاد تورم در گونه های کودک
• بوی بد دهان

پوسیدگی دندان دائمی کودکان

دندان خراب کودکان یکی از معضلاتی است که خانواده ها از این موضوع رنج می برند. درمان پوسیدگی دندان کودک دو ساله بسیار حائز اهمیت است، باید خانواده ها در صورت مواجه شدن با این مشکل، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنند.

چون زمانی که دندان های کودک بیرون می آیند، شما به عنوان والدین در مراقبت و پیگیری های دوره ای دهان و دندان کودک و رعایت بهداشت دهان و دندان مسئول هستید. پوسیدگی دندان دائمی کودکان یکی از بزرگترین مشکلاتی است که کودکان بیشتر از بزرگسالان با این معضل رو به رو می شوند.

دلیل پوسیدگی ها هم فقط به خاطر خوردن شیرینی و شکلات نمی باشد و می تواند ناشی از مشکلات عصب دندان و یا دوران شیردهی مادر هم باشد. برای همین خاطر رفع پوسیدگی و ترمیم دندان های دائمی کودکان یکی از اصلی ترین مواردی است که باید در صورت مشاهده در اولین فرصت به وسیله ی دندانپزشک مخصوص کودکان، رفع شود.

درمان خانگی خرابی دندان کودک

روش های درمان خانگی دندان درد کودکان به صورت زیر هستند:

• • • شست و شو با محلول گرم آب نمک

شست و شوی با محلول گرم آب نمک، یک مسکن فوری دندان خراب کودکان است. این محلول اصلا خطری نداشته و موجب از بین رفتن باکتری ها می شود. این محلول التهاب ورم لثه را هم کاهش می دهد.

• • • استفاده از خمیر سیر

برای درمان دندان خراب کودکان می توان از خمیر سیر استفاده کرد. این خمیر مثل مسکن فوری دندان درد عمل می کند.

• • • استفاده از کمپرس آب سرد

یکی دیگر از روش های درمان دندان خراب کودکان، در استفاده از کمپرس آب سرد است. کمپرس آب سرد با انقباض رگ های خونی و کاهش التهاب و ورم موجب تسکین دندان خراب کودکان می شود.

درمان پوسیدگی دندان در طب سنتی

• • استفاده از چای کیسه ای نعنا فلفلی

یکی از خوشمزه ترین درمان درد دندان خراب کودکان، استفاده از چای کیسه ای نعنا فلفلی است. برای این کار کیسه ی نعنا فلفلی را در فریزر قرار داده و سپس آن را بین گونه و لثه ی کودک قرار دهید.

• • استفاده از دمنوش آویشن

آویشن از خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی برخوردار است. دمنوش آویشن را می توانید با پنبه بر روی ناحیه ی ملتهب قرار دهید.

• • استفاده از روغن میخک

میخک می تواند موجب تسکین درد دندان خراب کودکان شود. چون این گیاه دارای خاصیت ضد التهابی و ضد باکتریایی است و مانند یک مسکن فوری درد دندان کودک عمل می کند.

• • گرداندن دهانشویه ی سرکه، نمک و آب در دهان

استفاده از این محلول به عنوان دهانشویه مانند مسکن فوری درد دندان کودک عمل کرده و موجب ضد عفونی دهان می شود.

تشخیص پوسیدگی دندان کودکان در خانه

روش های بررسی دندان کودک در خانه و تشخیص  پوسیدگی به شرح زیر است:

• بی قراری کودک و حساس شدن آن به خوردن مواد غذایی سرد و گرم
• ایجاد تورم بر روی گونه ی کودک
• ایجاد تورم بر روی لثه ی کودک
• تغییر رنگ لثه و یا پوست صورت
• امتناع از غذا خوردن
• بوی بد دهان
• ایجاد لکه های سیاه بر روی دندان کودک

در صورت مشاهده ی هر کدام از این علائم، برای تشخیص خرابی آن باید به متخصص دندانپزشکی کودکان  مراجعه شود تا دندانپزشک آن را معاینه کند.

روش های جلوگیری از پوسیدگی دندان

فلورایدتراپی

انجام فلورایدتراپی کودکان یکی از روش های تاثیر گذار در جلوگیری از دندان خراب کودکان است. تعداد دفعات فلورایدتراپی  کودکان با توجه به سن، تکامل دندان، تغذیه، نژاد فرد و … تعیین می شود.

فیشورسیلانت

فیشورسیلانت یک داروی رقیق است که استفاده از آن موجب پوشیده شدن شیارهای دندان هایی که مستعد پوسیدگی هستند، می شود. شیارهای عمیق دندان های آسیاب چون امکان تمیز کردن آن ها به وسیله ی مسواک وجود ندارد، مستعد پوسیدگی هستند.

درمان دندان درد شبانه

از آن جایی که احتمال دارد به هنگام بروز دردهای  شبانه، دکتر دندانپزشک مخصوص کودکان در مطب های شبانه روزی شیفت نباشد،  والدین می توانند برای درمان فوری دندان درد شبانه کودکان خود، با استفاده از روش های زیر عمل کنند:

تشخیص محل درد

برای درمان فوری دندان درد شبانه کودکان می توانید اولین کاری که انجام دهید، منشا درد را شناسایی کنید. برای کودکان کوچکتر چون نمی توانند محل دقیق درد را توضیح دهند، باید به دنبال ورم و قرمزی روی لثه ها و گونه ها بگردید.

بررسی علائم ایجاد آسیب دیدگی

درد ناشی از دندان درد می تواند به خاطر وارد شدن ضربه به دهان باشد، چون در این صورت احتمال آسیب دیدن لثه ها و دندان های کودک وجود دارد. باید والدین از عدم ایجاد شکستگی، ترک خوردگی و دیگر آسیب دیدگی های دندانی کودک مطمئن شوند.

بررسی علائم ابتلا به بیماری های دندان و لثه

والدین با بررسی دندان و نواحی از دهان که کودک در آن ها احساس ناراحتی دارند، می توانند تشخیص دهند که دردهای ناشی از پوسیدگی است یا چیز دیگر. در صورتی که هیچ نشانه ای را مشاهده نکردید، احتمال دارد که درد به خاطر ایجاد عفونت به دلیل پوسیدگی دندان باشد.

تلاش برای کاهش علائم درد و ناراحتی

برای کودکانی که امکان استفاده از داروهای مسکن وجود دارد، با توجه به سن و وزن کودک می توانید از داروهای استامینوفن استفاده کنید.

مسکن فوری دندان

دندان خراب کودکان یکی از عارضه های شناخته شده و آزار دهنده و دردناک است. بهتر است در صورت مشاهده ی کوچکترین مشکل و نشانه ای از پوسیدگی دندان، در اولین فرصت به کلینیک های دندانپزشکی مراجعه شود.

اما می توانید در خانه با استفاده از برخی کارها دندان درد کودک را تسکین دهید، مانند: نخ دندان کشیدن، آبکشی دهان با آب نمک گرم، استفاده از کمپرس سرد، ایبوپروفن یا استامینوفن مخصوص کودکان، آموکسی سیلین برای عفونت دندان کودکان.

سوراخ شدن دندان

یکی از نشانه های دندان خراب کودکان و دندان درد کودکان، سوراخ شدن دندان است. به این صورت که، حفره ها و سوراخ هایی بر روی دندان ایجاد می شوند که حاصل پوسیدگی و خرابی دندان کودکان هستند.

یکی از اصلی ترین دلایل ایجاد سوراخ در دندان، پلاک ها هستند. پلاک ها از ترکیب مواد غذایی باقی مانده در لای دندان ها و بزاق دهان ایجاد می شوند. این پلاک ها به دلیل مواد اسیدی که در خود دارند، مینای دندان را حل کرده و موجب ایجاد سوراخ در دندان می شوند.

در صورت مصرف غذاهای شیرین و پر کربوهیدرات، احتمال سوراخ شدگی دندان بیشتر می شود. در برخی اوقات سوراخ های دندان قابل تشخیص نمی باشند، در صورت مراجعه ی منظم برای کنترل دندان ها به دندانپزشک، دندانپزشک با استفاده از اشعه ایکس، می تواند سوراخ های دندان را تشخیص دهد. ممکن است در زمان نوشیدن آب گرم یا سرد دچار دندان درد شوید که این علائم، نشانه های سوراخ شدگی در دندان هستند.

علائم عفونت دندان در کودکان

عفونت دندان در کودکان یکی دیگر از عارضه هایی است که در بعضی از کودکان علائم آن قابل مشاهده است. چکاپ های دوره ای و منظم دندانپزشکی موجب می شود که  تمامی مشکلات دهان و دندان درد کودکان به موقع تشخیص داده شوند.

درمان زودهنگام آن هم از پیشرفت مشکلات و ایجاد بیماری های دهانی جلوگیری به عمل می آورد. دندانپزشک با تجویز آموکسی سیلین برای عفونت دندان کودکان موجب رفع عفونت دندان کودکان می شود.

علائم عفونت دندان در کودکان به شرح زیر هستند:

• تب
• بوی بد دهان
• تورم داخل دهان
• دردهای نامشخص
• تورم خارج دهان
• عدم تمایل به غذا خوردن
• خروج ترشحات چرکی از لثه