تست وکسلر (Wechsler Intelligence Scale) یکی از ابزارهای سنجش هوش و توانایی شناختی افراد بزرگسال و کودکان است که برای بزرگسالان به اسم انگلیسی (WAIS) و برای کودکان (WISC) شناخته میشود.
در این مقاله از مجله مای اسمارت قصد داریم شما را با تست هوش وکسلر، مقیاسها، ویژگیها، مزایا و معایب آن آشنا کنیم. اگر میخواهید اطلاعات کاملی درباره این ست هوش استاندارد بین المللی به دست آورید تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
تست وکسلر چیست؟
تست وکسلر یکی از آزمونها و روشهای استعدادیابی بین المللی است که (IQ) افراد بزرگسال، جوانان و کودکان را مورد سنجش قرار میدهد. این تست توانایی افراد را از بعد روانشناختی نیز بررسی میکند.
به این معنی که رفتار هدفمند، تفکر منطقی و ارتباط فرد در تعامل با محیط پیرامون او میسنجد. در نتیجه آزمون هوش وکسلر فاکتورهایی دارد که نه تنها خصوصیات فرد را به طور مستقل بررسی میکنند، بلکه فرد را از نظر تعامل با افراد و اشیای پیرامون خود میسنجد.
پیشینه تست هوش وکسلر
دیوید وکسلر روانشناس آمریکایی تست هوش وکسلر را در سال 1955 منتشر کرد. او معتقد بود معیارهایی که توانایی فرد را میسنجند، او را در شرایطی ایزوله و محدود بررسی میکنند. اما انسانها در ارتباط با محیط زندگی میکنند و بخش مهمی از زندگی آنها تحت الشعاع تعاملی است که با افراد و اشیای محیط زندگی و کار خود دارند.
این موضوع باعث شد که دکتر وکسلر آزمون هوش وکسلر (Wechsler-Bellevue Intelligence Scale) را که در دهه 1930 طراحی شده بود، بازنگری کرده و در ویرایشی دیگر منتشر کند. بعدها نیز این تست مجدداً ویرایش شد و نسخه چهارم آن در سال 2008 توسط پیرسون به انتشار رسید.
طراح تست هوش وکسلر
هدف آزمون وکسلر
دکتر وکسلر تست وکسلر را به منظور بررسی جامع تر تواناییهای فردی به وجود آورد. او در ابتدا روانشناس بالینی کودکان در مرکز (Bureau of Child Guidance) بود. همین باعث شد که هدف طراحی اولیه تست، بررسی کودکان باشد.
اما پس از آنکه مطالعاتش کامل تر شد، تصمیم گرفت نه تنها مهارتهای مورد بررسی این تست هوش استاندارد بین المللی را افزایش دهد، بلکه جامعه هدف را از کودکان به بزرگسالان عوض کند.
به همین دلیل در جنگ جهانی با آگاهی از ناکافی بودن تست (Army Alpha Tests) تصمیم گرفت، سربازان جنگ را با آزمون وکسلر مورد بررسی قرار دهد تا علاوه بر هوش، توانایی آنها در زندگی واقعی نیز سنجیده شوند.
یکی دیگر از تست های هوش معروف، تست کتل است؛ تست کتل ابزاری برای ارزیابی هوش سیال است. هوش سیال چیست؟ برای کسب آگاهی در این زمینه، کافی است روی هوش سیال و تست کتل کلیک کنید.
نسخههای مختلف تست وکسلر
آزمونهای وکسلر شامل آیتمهای غیرکلامی و کلامی برای همه شرکت کنندگان در آزمون بود. آزمونهای هوش دیگری مانند استنفورد-بینه با دقت کمتری نسبت به نسخههای قبلی توسعه داده شده بودند. همین باعث شد که نسخه (I WAIS) از نظر محبوبیت در دهه 1960 از آزمونهایی همچون استنفورد بینه پیشی بگیرد.
(WAIS-) تست وکسلر
(WAIS-R)، نسخه بازبینی شده (WAIS) بود که در سال 1981 منتشر شد و از 6 خرده آزمون کلامی و پنج آزمون عملکردی تشکیل میشد. آزمونهای شفاهی آن شامل اطلاعات، درک مطلب، حساب، فاصله ارقام، شباهتها و واژگان بودند.
خرده آزمونهای عملکرد نیز موضوعات چیدمان تصویر، تکمیل تصویر، طراحی بلوک، مونتاژ شی و نماد رقمی را در بر میگرفت. در نتیجه ضریب هوشی کلامی، ضریب هوشی عملکرد و ضریب هوشی در مقیاس کامل به دست میآمد.
(WAIS-III) تست هوش وکسلر
(WAIS-III) نسخه بازبینی شده (WAIS) و (WAIS-R) بود که در سال 1997 منتشر شد. این امتیاز برای هوش کلامی، ضریب هوشی عملکردی و ضریب هوشی کامل همراه با چهار شاخص ثانویه (درک کلامی، سازماندهی و سرعت پردازش، حافظه کاری، ادراکی) ارائه شد.
(WAIS-lV) آزمون هوش وکسلر
نسخه کنونی آزمون وکسلر، (WAIS-IV) که در سال 2008 منتشر شد، از 10 خرده آزمون اصلی و پنج خرده آزمون تکمیلی تشکیل شده است. 10 خرده آزمون اصلی، نمرات مقیاس بندی شده را مشخص میکنند که مجموعاً ضریب هوشی مقیاس کامل را نشان میدهند.
(WISC-V) آزمون وکسلر برای کودکان
آزمون هوش (WISC-V) نشان دهنده توانایی فکری عمومی کودک است. نتایج این آزمون 5 امتیاز شاخص اولیه، یعنی شاخص درک کلامی، شاخص فضایی بصری، شاخص استدلال سیال، شاخص حافظه کاری و شاخص سرعت پردازش را ارائه میکند.
این شاخصها نشان دهنده تواناییهای کودک در حوزههای شناختی است. 5 نمره ترکیبی فرعی را نیز میتوان از ترکیب خرده آزمونهای اولیه یا اولیه و ثانویه به دست آورد.
تست هوش وکسلر بزرگسالان
تست هوش وکسلر نسخه چهارم (WAIS–IV) بر پایه این تفکر طراحی شد که تست هوش باید علاوه بر ظرفیت عملکرد هدفمند انسان، روابط او را با محیط مورد بررسی قرار دهد. آزمون هوش وکسلر که در سال 2008 منتشر شد، برای افرادی در بازه سنی 16 تا 90 سال طراحی شده است.
این تست خود 10 خرده آزمون اصلی دارد که همراه آنها 5 خرده آزمون تکمیلی است. این پنج آزمون به سنجش کلی (IQ) پرداخته و شامل شاخصهای درک کلامی، استدلال ادراکی، حافظه کاری و سرعت پردازش است.
تست هوش وکسلر کودکان
آزمون وکسلر برای کودکان هم طراحی شده است. در این تست وکسلر که با عنوان (WISC-V) در سال 2014 منتشر شد، برای تست کردن هوش کودکان استفاده میشود.
در حالی که شاخصهای درک کلامی، دیداری – فضایی، استدلال سیال، حافظه کاری و سرعت پردازش برای گروه سنی 6 تا 16 سال در نظر گرفته میشوند.
جالب است بدانید که آزمون وکسلر کودکان با تست وکسلر بزرگسالان تفاوت دارد. در نسخه مخصوص کودکان هوش در حال رشد اندازه گیری میشود. اما در بزرگسالان هوش در حال پس روی مورد بررسی قرار میگیرد.
در همین راستا با اینکه شاخصهایی که در تست وکسلر کودکان و بزرگسالان آمده شباهت اسمی دارند اما بر اساس مقیاسهای مختلف طراحی شده اند.
با ژنتیک هوشت رو بسنج! این دفعه به جای تست های استعدادیابی، با آزمایش استعدادیابی ژنتیکی، ویژگی های ذاتیت رو بشناس و برای تقویت نقاط قوت و ضعفت راهکار دریافت کن! اینطوری از خیلی ها جلوتری!
سندرم روده تحریک پذیر یک اختلال شایع در دستگاه گوارشی است که میلیون ها نفر در دنیا با آن دست و پنجه نرم می کنند. بیماری IBS یا سندروم روده تحریک پذیر، روده بزرگ را هدف قرار می دهد و با علائم مختلفی مثل خون در مدفوع، درد پهلوها، کمر درد و غیره همراه است. خوشبختانه IBS یک سندروم خوش خیم است اما نباید از عوارض احتمالی آن غافل بود.
با توجه به این که روده تحریک پذیر هنوز علت مشخصی ندارد( اگرچه برخی عوامل موثر در بروز آن مطرح شده) و همینطور درمان قطعی ای ندارد؛ قصد داریم در این مقاله، بستری برای شناخت بیماری و کسب اطلاعات برای پیشگیری به موقع از وقوع آن فراهم کنیم.
توجه!
لازم است پیش از پرداختن به سندروم روده تحریک پذیر، فرق بیماری و سندروم را بدانیم. بیماری ها یک عامل مشخص دارند: مثل باکتری یا ویروس؛ اما در سندروم، مجموعه ای از عوامل دخیل هستند: مثل باکتری ها و ویروس ها. عوامل متعددی در بوجود آمدن روده تحریک پذیر نقش دارند؛ پس IBS یک سندروم است؛ اما در بین مردم با اصطلاح بیماری IBS جا افتاده است.
سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
دستگاه گوارش یکی از پرکارترین اعضای بدن است که از اجزای مختلفی تشکیل میشود. به همین دلیل تعداد بیماریهای این بخش از بدن متنوع و زیاد است.
یکی از بیماریهای دستگاه گوارش سندروم روده تحریک پذیر است که با نام ibs نیز شناخته میشود. سندرم روده تحریک پذیر یا (Irritable Bowel Syndrome) به عنوان یک اختلال شایع، نواحی معده و روده را درگیر میکند.
نواحی قرمز، نشان از انقباض های غیرطبیعی در روده دارد.
به دلیل تأثیرات منفی آن روی دستگاه گوارش است که به ibs بیماری گوارشی نیز میگویند. بسیاری از علائم این سندروم با سایر بیماریهای دستگاه گوارش یکسان است، به همین دلیل تشخیص آن بدون بررسی تخصصی پزشکی کاری دشوار خواهد بود.
البته برخی از عوامل هستند که میتوانند باعث تشدید این سندروم و علائم آن شوند. به همین دلیل بی توجهی به آنها میتواند منجر به بدتر شدن این علائم در بیمار شود. البته باید گفت که سندروم IBS در بافت روده هیچ تغییری ایجاد نمی کند و در بروز سرطان کولورکتال نیز نقش ندارد.
بر اساس آمارهای به دست آمده بین 10 تا 20 درصد از افراد بزرگسال در کشورهای غربی و اروپایی به این سندرم دچار هستند. ضمن اینکه (IBS) در قاره آسیا نیز شیوع مشابهی دارد. با این اوصاف در سطح جهان، منطقه جنوب شرقی آسیا کمترین میزان ابتلا به این سندروم را دارد. این در حالی است که آمریکای جنوبی با دارا بودن بیشترین موارد ابتلا در صدر این لیست جای گرفته است.
علت بیماری IBS
علت سندروم روده تحریک پذیر هنوز به طور دقیق مشخص نشده است! با این حال تحقیقات اینگونه نشان می دهد که
استرس و اضطراب
مشکلات گوارشی مثل عفونت یا حساسیت های غذایی
ژنتیک و سابقه خانوادگی
تغییرات هورمونی
عوامل محیطی مثل تغذیه و یا داروهای مصرفی
از مواردی هستند که در ابتلا به این بیماری می توانند نقش داشته باشند.
انواع سندرم روده تحریک پذیر
بیماری ibs به اشکال گوناگونی بروز پیدا میکند و باعث تغییرات مکرر در دفع مزاج بیمار میشود. به همین دلیل ممکن است علائم شما در وضعیتهای مختلف متفاوت باشد. پس دانستن اینکه به کدام نوع از این سندروم دچار هستید، اهمیت زیادی دارد و میتواند در تعیین درمان اصولی مهم باشد. در ادامه به 3 نوع سندروم روده تحریک پذیر اشاره میکنیم.
روده تحریک پذیر با یبوست
یکی از نمونههای سندروم روده تحریک پذیر زمانی است که شما به یبوست مبتلا میشوید. البته یبوست میتواند دهها علت مختلف داشته باشد. برای مثال کم آبی بدن یکی از این موارد است. اما در زمانی که بیشتر مدفوع شما به صورت سفت و توده ای است، امکان دارد که به (ibs) مبتلا شده باشید.
روده تحریک پذیر با اسهال
تغییر در قوام مدفوع از مشکلات عمده بیماری ibs محسوب میشود. با این اوصاف اسهال نیز یکی دیگر از انواع روده تحریک پذیر است.
در زمانی که بیش از یک چهارم مدفوع شما شل یا آبکی باشد، میتوانید به وجود این سندروم مشکوک باشید. اگر به طور مکرر اسهال داشته باشید و در کنار آن از عادات نامنظم روده خود هم رنج ببرید، احتمالاً به این سندروم دچار هستید.
IBS با مدفوع متناوب و مختلط
برخی از افرادی که به بیماری ibs دچار هستند، ممکن است گاهی مواقع یبوست و گاهی اسهال را تجربه کنند. این اتفاق ممکن است در زمانهای متناوب رخ دهد. به عبارتی ممکن است بیمار در طول یک روز مدفوع شل و سفت را تجربه کند. این در حالی است که وجود این حالت ممکن است با علائم دیگری همچون نفخ شکمی همراه باشد.
علائم سندروم IBS
همانطور که گفتیم علائم سندرم روده تحریک پذیر با بسیاری دیگر از بیماریهای دستگاه گوارش مشابه است. به همین علت گاهی تشخیص این سندروم سخت میشود.
شایع ترین علائم روده تحریک پذیر :
درد و گرفتگی در شکم
کمردرد
پهلودرد
خون در مدفوع
این درد ممکن است با تغییر در حرکات روده برطرف شود.
نفخ و تورم مداوم
اسهال
یبوست
مدفوع ترکیبی
احساس نیاز به مدفوع مکرر
اگر به صورت مداوم احساس باد شکم دارید یا نیاز فوری به عمل دفع را احساس میکنید، مشکوک به سندروم روده تحریک پذیر هستید.
میدونی چند درصد احتمال داره به IBS مبتلا بشی؟!با HealthX، میتونی احتمال ابتلات به سندروم روده تحریک پذیر رو ارزیابی و از بروز بیماری پیشگیری کنی. برای اطلاعات بیشتر کلیک کن.
ادامه این علائم بیش از 6 هفته خصوصاً در افراد بالای 50 سال
از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم؟
یکی از مهم ترین چالش هایی که افراد مشکوک به IBS می توانند با آن رو به رو شوند، تشخیص سندروم روده تحریک پذیر است. روش های پزشکی زیادی برای معاینه حرکات روده و معده وجود دارد؛ اما هیچ کدام از آن ها به طور مشخص روده تحریک پذیر را تشخیص نمی دهند.
با توجه به این موضوع، چرا باید ریسک ابتلا به بیماری را به جان بخریم وقتی می توان از بروز آن پیشگیری کرد؟! در ادامه بیشتر درباره روش های پیشگیری از ابتلا به این دسته از بیماری ها با آزمایش ژنتیک خواهیم پرداخت؛ اما قبل از آن روش های مرسوم برای تشخیص IBS را بررسی کنیم:
کولونوسکوپی
کولونوسکوپی یکی از روشهای تشخیص بیماریهای دستگاه گوارشی محسوب میشود که میتوان به کمک آن تمام طول روده بیمار را بررسی کرد. این دستگاه دارای یک لوله بلند و باریک و البته قابل انعطاف است که از طریق مقعد وارد روده بیمار میشود.
از این دستگاه نه تنها برای تشخیص سندروم روده تحریک پذیر استفاده میشود، بلکه برای بررسی سایر مشکلات روده بزرگ مانند سرطان نیز کاربرد دارد.
اندوسکوپی
اندوسکوپی یکی از ابزارهای مهم در تشخیص انواع بیماریهای گوارشی است که طی آن یک لوله بلند و دارای انعطاف درون مری فرد بیمار قرار میگیرد.
دوربین انتهای این لوله میتواند دستگاه گوارش فرد را بررسی کند و حتی در طی آن از بیمار نمونه ای گرفته شود. آندوسکوپی به دو شکل فوقانی از ناحیه گلو و تحتانی از ناحیه روده انجام میشود و قابلیت تشخیص مشکلات سیستم گوارشی را دارد.
تست لاکتوز
یکی دیگر از درمانهای تشخیصی که برای سندروم روده تحریک پذیر کاربرد دارد، تست تحمل لاکتوز است. لاکتوز آنزیمی است که بدن برای هضم قند موجود در لبنیات به آن نیاز دارد. درباره عدم تحمل یا حساسیت به لاکتوز، اینجا بیشتر بخوانید.
از این رو اگر به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا باشید، شاید لاکتوز تولید نکنید که در این صورت با انجام تست آزمایشگاهی قابل تشخیص خواهد بود.
تنفسی
جالب است بدانید که در تشخیص سندروم روده تحریک پذیر، از تست تنفسی هم استفاده میشود. این آزمایش به منظور بررسی رشد بیش از حد باکتری انجام میشود که نشان میدهد چه میزان باکتری در روده کوچک فرد بیمار وجود دارد. رشد باکتری در برخی از افراد مانند مبتلایان به دیابت یا کسانی که جراحی روده کرده اند، بیشتر است.
خون
همانطور که گفتیم یکی از عوامل بروز سندرم روده تحریک پذیر عفونت است. این علامت با انجام آزمایش خون و بررسی هموگرام یا شمارش کامل خون قابل تشخیص است. اگرچه آزمایش خون را میتوان یکی از درمانهای تشخیص جانبی برشمرد.
مدفوع
انجام آزمایش مدفوع در عین سادگی میتواند مجموعی از بیماریهای مختلف دستگاه گوارش را مشخص کند. بیماری سندرم روده تحریک پذیر هم گاهی اوقات با آزمایش مدفوع قابل تشخیص است.
بر این اساس مدفوع از نظر وجود انواع باکتری، انگل یا اسید صفراوی بررسی خواهد شد تا پزشک از ابتلای فرد یا عدم ابتلا به بیماری ibs اطمینان حاصل کند.
آیا میدانید از نظر ژنتیکی چقدر ریسک ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر را دارید؟ با آزمایش ژنتیک سلامت، امکان پیشگیری از +57 بیماری ژنتیکی از جمله IBS را دارید! برای آشنایی بیشتر با چکاپ کامل ژنتیکی و همچنین دریافت مشاوره ژنتیک رایگان کلیک کنید.
غربالگری سرطان
گاهی بروز علائم سرطان میتواند نشانه ای از وجود بیماری سندروم روده تحریک پذیر یا ibs باشد. در این صورت انجام غربالگریهای سرطان روده بزرگ میتواند در تشخیص آن نقش داشته باشد. اگرچه این غربالگری برای افراد جوان توصیه نمیشود.
تست کلپروتکتین
تست کلپروتکتین (Calprotectin) یکی از آزمایشهای تشخیصی است که به کمک آن میتوان بیماریهای روده ای را تشخیص داد. از این تست برای جایگزینی با تستهای تهاجمی استفاده میشود و قادر است باعث تمایز سایر بیماریهای دستگاه گوارش با سندروم روده تحریک پذیر شود.
آزمایش (Occult Blood)
آزمایش (Occult Blood) یا OBT نوعی تست مدفوع است که این ماده را از لحاظ وجود خون بررسی میکند. در واقع اصطلاح انگلیسی آن زمانی به کار میرود که خون یا بقایای آن در مدفوع قابل مشاهده باشد. اگرچه نمیتوان آن را با چشم غیر مسلح دید. از این تست هم در تشخیصهای تکمیلی بیماری ibs میشود.
پزشک متخصص میتواند بر حسب تجربه خود به همراه علائم و سایر روشهای تشخیصی زیر متوجه وجود این سندرم شود.
پیشگیری و درمان ibs
درمان سندرم روده تحریک پذیر
درمان مشخصی برای این بیماری وجود ندارد و اغلب فرد تا پایان عمر با نشانه های IBS زندگی خواهد کرد؛ اما در ادامه راه هایی برای کنترل عوارض و علائم سندروم روده تحریک پذیر مطرح خواهیم کرد:
از بارزترین و آزاردهنده ترین عوارض این بیماری می توان به پهلودرد، کمردرد و نفخ شدید اشاره کرد. اقداماتی مانند:
اصلاح رژیم غذایی
ورزش هایی مثل پیاده روی، یوگا
مصرف مکمل های غذایی
مصرف آب کافی
آرام بخش های گوارشی و داروها
تجویز شده توسط پزشک، در کنترل این عوارض نقش موثری خواهند داشت.
، پزشک متخصص بر اساس علائمی که از شما مشاهده میکند، ممکن است داروهایی را تجویز کند یا اینکه از شما بخواهد از رژیم غذایی خاصی پیروی کنید. در تغذیه سندروم روده تحریک پذیر، مصرف نوشیدنیهای گازدار یا غذاهای نفاخ منع می شوند. همچنین قطع مصرف گلوتن یا کربوهیدراتهای خاص مانند فروکتوز و لاکتوز باعث بهبود علائم میشود.
کسانی که به بیماری IBS مبتلا هستند، معمولاً بر اساس نظر پزشک از داروهای زیر برای کاهش علائم گوناگون استفاده میکنند:
مکملهای فیبردار برای کنترل یبوست
ملینهایی مانند هیدروکسید منیزیوم خوراکی برای شل شدن مدفوع
داروهای ضد اسهال برای قوام بخشیدن به مدفوع
داروهای آنتی کولینرژیک برای رفع حملات اسهال
برخی داروهای ضد افسردگی برای کنترل و علائم روده ای آن
داروهای ضد درد شدید یا ضد نفخ
از داروهای اختصاصی ibs میتوانیم به آلوسترون (Alosetron)، الوکسادولین (Eluxadoline) و ریفاکسیمین (Rifaximin) اشاره کنیم. هیچ کدام از این داروها نباید بدون مشورت و دستور پزشک مصرف شوند.
پیشگیری از ibs با آزمایش ژنتیک سلامت
اشاره کردیم که سندروم IBS روش تشخیصی و درمان مشخصی ندارد؛ بنابراین برای در امان ماندن از خطرات سندروم روده تحریک پذیر، بهترین کار پیشگیری است! سندرم روده تحریک پذیر یکی از مشکلات سلامتی است که بهتر است قبل از ابتلا، از بروز آن پیشگیری کرد.
ساده ترین کارهایی که برای پیشگیری از این بیماری می توان انجام داد، کاهش و کنترل استرس است؛ استرس یکی از عوامل مضر و هم چنین تشدید کننده در بروز علائم IBS است. علاوه بر آن اصلاح سبک زندگی و تغییر عادات غذایی که با کاهش مصرف خوراکی های نفاخ همراه باشد می تواند در پیشگیری از سندروم روده تحریک پذیر موثر باشد. از دیگر اقدامات پیشگیرانه به موارد زیر می توان اشاره کرد:
به اندازه کافی بخوابید.
از طب سوزنی استفاده کنید.
داشتن روزه متناوب را امتحان کنید.
استرس را از زندگی خود حذف کنید.
غذاهای پر از فیبر را در رژیم خود قرار دهید.
مصرف پروبیوتیک را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
از یک رژیم غذایی تخصصی و زیر نظر پزشک بهره ببرید.
به صورت مداوم ورزش کنید و به اندازه کافی آب بنوشید.
از مصرف غذاهایی که ایجاد نفخ میکنند جلوگیری کنید.
تمام موارد گفته شده در پیشگیری موثر هستند اما هیچ کدام عدم ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر را تضمین نمی کنند. یک راه مطمئن برای پیشگیری از این بیماری، انجام آزمایش ژنتیک سلامت HealthX است که با تحلیل داده های ژنتیکی فرد، تشخیص ریسک ابتلا و انجام مشاوره با پزشک ژنتیک، مسیر حفظ سلامتی را برای شما هموار می کند. برای اطلاعات بیشتر می توانید فرم مشاوره رایگان را انتهای مقاله تکمیل کنید.
جمعبندی
سندروم روده تحریک پذیر یک اختلال گوارشی محسوب میشود که به همراه علائمی همچون درد یا ناراحتی شکمی، یبوست، اسهال یا ترکیبی متناوب از این دو شکل مدفوع رخ میدهد.
این سندروم بیش از هر چیزی افراد بزرگسال را تحت تأثیر قرار میدهد.
IBS درمان کلی ندارد و برای همیشه همراه فرد بیمار باقی میماند، اما بیمار میتواند با تغییر سبک زندگی و به کمک روشهای درمانی مختلف علائم آن را تا حد زیادی بهبود دهد.
فراموشی در جوانی نگرانکننده است. بسیاری از ما ممکن است علت حواسپرتیها و از دست دادن تمرکز خود را به استرس روزانه یا فشارهای کاری نسبت دهیم. اما زمانی که این نشانه های فراموشی به صورت مداوم اتفاق می افتد احتمال دارد علتی جز فشار کاری داشته باشد.
در این مقاله، به بررسی علائم و نشانههای آلزایمر در جوانی، که به آن آلزایمر زودرس نیز گفته میشود، میپردازیم تا آگاهی بیشتری درباره این بیماری ایجاد کنیم.
تفاوت مغز سالم و مغز مبتلا به الزایمر
آلزایمر زودرس چیست؟
فراموشی در جوانی نوعی از بیماری آلزایمر است که در افراد زیر 65 سال بروز میکند و به ویژه سنین بین 30 تا 50 سالگی بروز پیدا میکند. آلزایمر زودرس یک بیمای نادر است و کمتر از 5 درصد از تمامی موارد آلزایمر را تشکیل میدهد.
آلزایمر زودرس با اختلالات حافظه، مشکلات در تفکر و قضاوت، و تغییرات شخصیتی و رفتاری همراه است. علت اصلی این نوع از آلزایمر هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی و محیطی میتوانند نقش مهمی در بروز آن داشته باشند.
نشانه های فراموشی در جوانی را باید جدی بگیریم؟
باید به این نکته توجه داشت که هر فراموشی نباید به عنوان آلزایمر زودرس در نظر گرفته شود. فراموشی ممکن است ناشی از استرس، فشارهای کاری، مشکلات عاطفی، یا عوامل محیطی باشد و در بسیاری از موارد موقتی است.
اما اگر علائم فراموشی به طور مداوم و پیشرونده باشند و بر زندگی روزمره تأثیر منفی بگذارند، باید آنها را جدی گرفت. علائمی مانند مشکلات حافظه کوتاهمدت، اختلال در انجام وظایف روزانه، گیجی زمانی و مکانی، و تغییرات شخصیتی و رفتاری میتوانند نشانههای نگرانکنندهای باشند.
در چنین مواردی، مراجعه به پزشک ضروری است تا علت دقیق آنها مشخص شود و در صورت لزوم اقدامات درمانی مناسب انجام گیرد. تشخیص زودهنگام میتواند به مدیریت بهتر و موثرتر این مشکلات کمک کند. در ادامه به برخی از علائم آلزایمر در جوانی میپردازیم:
فراموشی وقایع و تاریخ ها
جوانی با فراموشی زودرس، رویدادهای مهم یا تاریخها را به آسانی فراموش میکند. از خاطر بردن برخی وقایع برای بسیاری از افراد به دلیل استرس، فشارهای عصبی یا عوامل دیگر رخ میدهد اما این نوع فراموشی به شکل نامعمولی خواهد بود.
دشوار شدن برنامه ریزی و حل مسئله
علامت دیگری که در میان مبتلایان به آلزایمر زودرس شایع بوده دشوار شدن برنامه ریزی یا حل مشکلات است.
ناتوانی تعیین زمان و مکان
اتفاق نامعمول دیگری که در میان علائم آلزایمر در جوانی قرار دارد، ناتوانی در تعیین زمان و مکان است. در واقع مبتلایان به این بیماری تاریخ و نقشه راه را به سرعت فراموش میکنند.
مشکلات بینایی
جوانانی که به آلزایمر مبتلا میشوند به خاطر ضعف بینایی در مطالعه با مشکل مواجه خواهند شد. تخمین فاصله، تشخیص رنگ و خواندن تابلوها هنگام رانندگی نیز به سختی انجام میشوند.
فراموش کردن جای وسایل
یکی از مشکلات شایع میان جوانان مبتلا به آلزایمر فراموش کردن جای وسایل است. به نحوی که شاید فکر کنند وسایل دزدیده شده اند.
انتخاب دشوار لغات مناسب
علامت مهم آلزایمر زودرس دشوار شدن به خاطر آوردن کلمات هنگام گفتگوست. به همین دلیل سرعت حرف زدن این افراد کند خواهد شد.
اخیرا کلیدهای خود را جا میگذارید؟ اسامی افراد یا مکانها را فراموش میکنید؟ پیشنهاد می کنیم با تست های حافظه بلند مدت و کوتاه مدت آشنا شوید!
علت فراموشی در جوانی یا AD چیست؟
علل مختلفی برای ابتلای جوانان به آلزایمر زودرس وجود دارند که با آگاهی از آنها میتوان راههای جلوگیری از الزایمر در جوانی را به درستی به کار برد.
در حقیقت آلزایمر به خاطر اختلال در عملکرد معمول مغز اتفاق میافتد. این فرآیند عمدتاً در پیری رخ میدهد و علل اصلی آن سن بالا، سابقهخانوادگی، ژنتیک، ضربه مغزی شدن، آسیبهایی که قلب و مغز را مورد آسیب قرار میدهد و سایر ریسک فاکتورها به حساب میآیند.
آلزایمر در جوانی، که به آن «آلزایمر زودرس» گفته میشود، میتواند نشانهای از پیری زودرس مغز باشد و معمولاً با عوامل ژنتیکی، استرس اکسیداتیو، التهاب مزمن و سبک زندگی ناسالم مرتبط است؛ این موارد از جمله همان عواملی هستند که در روند کلی علت پیری نیز نقش دارند.
در سالهای اخیر پژوهشهای مختلفی انجام شده اند تا به علل آلزایمر در جوانان پی ببرند. نتایج آنها نشان داده اند که سابقه خانوادگی، تغییرات محیطی، ژنتیک و تغییر در سبک زندگی باعث ابتلای جوانان به آلزایمر میشوند.
اگر آلزایمر در خانواده ما سابقه دارد و ژنتیکی است باید چکار کنیم؟
اگر آلزایمر در خانواده شما سابقه دارد و احتمال ژنتیکی بودن آن وجود دارد، انجام برخی اقدامات میتواند به مدیریت و کاهش ریسک بروز این بیماری کمک کند:
آزمایشهای ژنتیکی: انجام آزمایشهای ژنتیکی میتواند به شناسایی ریسک ابتلا به آلزایمر کمک کند. مشاوره با یک متخصص ژنتیک میتواند اطلاعات دقیقی درباره نتایج این آزمایشها و معنای آنها برای شما فراهم کند. برای دریافت اطلاعت بیشتر و مشاوره ژنتیک رایگان کلیک کنید.
زندگی سالم: اتخاذ سبک زندگی سالم شامل تغذیه متعادل، فعالیت بدنی منظم، خواب کافی، و کاهش استرس میتواند ریسک ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد. رژیمهای غذایی مانند رژیم مدیترانهای که غنی از میوهها، سبزیجات، ماهی و چربیهای سالم هستند، مفید شناخته شدهاند. با توصیه هایی که بعد از انجام آزمایش HealthX از متخصص دریافت میکنید، میتوانید سبک و شرایط زندگی خود را اصلاح کنید.
فعالیت ذهنی: شرکت در فعالیتهای ذهنی مانند مطالعه، حل معما، یادگیری زبان جدید یا نواختن موسیقی میتواند به حفظ سلامت مغز کمک کند.
معاینات دورهای: انجام معاینات دورهای و مشاوره با پزشک برای بررسی وضعیت سلامت عمومی و مغزی میتواند به شناسایی زودهنگام هرگونه تغییرات کمک کند.
آگاهی و آموزش: آگاهی از علائم اولیه آلزایمر و آموزش خود و اعضای خانواده میتواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر این بیماری کمک کند.
حمایت روانی: مشاوره با روانشناس یا مشاور خانواده میتواند به مدیریت استرس و اضطراب ناشی از نگرانیهای مربوط به بیماری کمک کند.
این اقدامات میتوانند به کاهش ریسک و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند، حتی اگر آلزایمر در خانواده شما سابقه داشته باشد.
آلزایمر زودرس از چه زمانی شروع می شود؟
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، آلزایمر نوعی بیماری است که عامل سن در ابتلا به آن دخالت دارد. اما هنوز هم سن دقیقی برای ابتلا به این بیماری تعیین نشده است.
میدونی چند درصد احتمال داره در سن کم آلزایمر بگیری؟!
با HealthX، میتونی احتمال ابتلات به آلزایمر رو ارزیابی و از بروز بیماری پیشگیری کنی. برای اطلاعات بیشتر کلیک کن.
تجمع پروتئینهای بتا آمیلوئید سمی باعث ایجاد پلاکهایی در مغز میشوند. همین اتفاق عامل مهمی است که باعث میشود گروهی از جوانان در 20 سالگی درگیر فراموشی در جوانی شوند.
آلزایمر در 40 سالگی
گروه دیگری از افراد نیز هستند که در 40 سالگی به آلزایمر مبتلا میشوند. این افراد عموماً با علائمی مانند فراموش کاری، دشواری در به خاطر آوردن لغات یا اشتباه کردن در مسیریابی به متخصص مغز و اعصاب مراجعه میکنند.
پیشگیری بهتر از درمان است؛ از کودکی به فکر تقویت حافظه کودکان خود باشید!
راه های جلوگیری از فراموشی در جوانی
آنچه باعث میشود که جوانان کمتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر باشند رعایت نکاتی است که سبک زندگی آنها را تحت الشعاع قرار میدهد. البته نمیتوان تأثیر تغییرات ژنتیکی و سابقه خانوادگی را در ابتلا به آلزایمر زودرس نادیده گرفت اما با مواردی که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت، میتوان از ابتلا به آلزایمر در سنین جوانی پیشگیری کرد.
فعالیت بدنی منظم
فعالیت بدنی منظم و ورزش کردن مهمترین عواملی هستند که باعث میشوند عملکرد مغز ارتقا یافته و حافظه تقویت شود. با انجام ورزش روزانه میتوان از ابتلا به آلزایمر در سنین کم و حتی پیری جلوگیری کرد.
پیروی از رژیم غذایی سالم
مصرف غذاهای پرکالری و ناسالم نه تنها مغز، بلکه سایر اندامهای بدن را تحت تأثیر منفی قرار میدهد. پیروی از رژیم غذایی سالم و کاهش مصرف کلسترول میتواند عملکرد مغز را بهبود ببخشد و باعث سلامتی بدن شود.
آزمایش ژنتیک HEALTHX
آزمایش ژنتیک سلامت مای اسمارت ژن با بررسی و تحلیلی که روی ژنتیک انجام میدهد؛ میتواند به طور دقیقتری، احتمال وجود زمینه آلزایمر و ابتلا به آن را مشخص کند.
در صورتی که مستعد این بیماری باشید؛ اقدامات لازم برای پیشگیری متناسب با ژنتیک شما، معرفیموثرترین راههای درمان و ریسک فاکتورهایی که میتواند احتمال بروز بیماری را قوت ببخشد؛ مشخص کرده و هشدارهای لازم را میدهد.
آگاهی از چیستی آلزایمر زودرس و شناخت علائم اولیه آن میتواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر این بیماری کمک کند. علاوه بر این، انجام چکاپ کامل ژنتیکی HealthX میتواند به بررسی ریسک ابتلا و پیشگیری از این بیماری کمک کند. برای دریافت مشاوره ژنتیک رایگان کلیک کنید.
یادگیری مداوم برای جلوگیری از فراموشی در جوانی
مطالعه و یادگیری در حوزههای مختلف باعث تقویت حافظ و بهبود عملکرد مغز میشود. این عامل دلیل مهمی برای کاهش احتمال ابتلا به آلزایمر و حتی درمان فراموشی در سنین کم مفید است.
آموزش های شناختی
تقویت مهارتهای دیداری، شنیداری و حرکتی باعث میشوند که سلامت روانی ارتقا یابد. این در حالی است که فرد با انجام تمریناتی که ظرفیت مغز را در به خاطرسپاری اطلاعات، ذخیره سازی آنها و استفاده در شرایط مناسب افزایش میدهد، میتواند احتمال ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد.
فعال بودن از نظر اجتماعی و ذهنی
گسترش روابط اجتماعی و انجام فعالیتهای ذهنی مانند یادگیری مداوم، مطالعه، حل جدول و انجام بازیهای فکری میتوانند ذهن را فعال نگه داشته و مانع از ابتلای جوانان به آلزایمر شوند.
مراقبت در برابر ضربه های وارد شده بر مغز
آسیبهای مغزی که در سوانح مختلف رخ میدهند، دلیل مهمی برای افزایش ابتلای افراد به آلزایمر زودرس به حساب میآیند. به همین دلیل توصیه میشود که افراد از خود در مقابل چنین سوانحی جلوگیری کنند.
تشخیص فراموشی در جوانی
در صورت عدم تشخیص به موقع علائم آلزایمر زودرس، ممکن است تأثیرات منفی و جبران ناپذیری بر زندگی افراد باقی بگذارند. در همین راستا پزشکان توصیه میکنند که در صورتی که جوانان با افت عملکرد مغزی یا مشاهده علائم اولیه آلزایمر زودرس مواجه شدند، به پزشک مراجعه کنند.
پزشک با انجام تست آلزایمر و بررسی عملکرد ذهنی و رفتاری فرد میتواند تشخیص خود را اعلام کند و درمان فراموشی و سایر علائم آلزایمر را در اسرع وقت آغاز نماید.
تشخیص آلزایمر
تست آلزایمر
شاید بپرسید که تست آلزایمر چیست. در پاسخ به این سؤال باید بگوییم که سی تی اسکن، ام آر آی و پت (PET) ابزارهای تصویربرداری کاربردی برای بررسی عملکرد مغز هستند.
در این حالت اشعه ایکس و امواج الکترومغناطیسی تصاویری از مغز تهیه و روی مانیتوری به نمایش میگذارند. این تصاویر روی سی دی ثبت شده و برای بررسی دقیق تر در اختیار پزشک قرار میگیرند.
برای درمان فراموشی در جوانی چه باید کرد؟
اکنون نوبت به آن رسیده که درباره راههای درمان و جلوگیری از الزایمر در جوانی صحبت کنیم. در واقع برای درمان فراموشی و آلزایمر در جوانی روشی قطعی وجود ندارد اما پزشکان داروهای مختلفی مانند
دنپزیل (Donepezil)
ریواستیگمین (Rivastigmine)
گالانتامین (Galantamine)
ممانتین (Memantine)
را تجویز میکنند.
علاوه بر این، درمانهای مکمل نیز تجویز میشوند. این روشهای درمانی شامل افزایش فعالیتهای منظم بدنی، استفاده از روشهای تقویت کننده حافظه، درمان بیماریهای قلبی و عروقی، کنترل وزن، بهبود رژیم غذایی و کنترل مصرف کلسترول و درمان دیابت هستند.
جمع بندی
فراموشی در جوانی قابل پیشگیری و کنترل است به شرطی که از روشهای نوین پزشکی که برای بهتر شدن زندگی انسانها ایجاد میشوند استفاده کرد. به طور خلاصه تجمع پروتئینهای بتا آمیلوئید سمی باعث ایجاد پلاکهایی در مغز میشوند. همین اتفاق عامل مهمی است که باعث میشود گروهی از جوانان در 20 سالگی به آلزایمر زودرس مبتلا شوند.
فعالیت بدنی منظم، پیروی از رژیم غذایی سالم، یادگیری مداوم، آموزشهای شناختی، فعال بودن از نظر اجتماعی و ذهنی و مراقبت در برابر ضربههای وارد شده بر مغز برای پیشگیری از بیماری آلزایمر در سنین کم مفید هستند.