با دیدن دوقلوهای همسان، همه انتظار دارند که همه ی رفتارها و ویژگی های آن ها یکی باشد. ولی باید بدانید که دوقلوها با داشتن ساختار ژنتیک مشابه، دو انسان منحصر به فرد هستند.
خصوصیات دوقلوهای همسان
دوقلوهای همسان حاصل لقاح یک تخمک و یک اسپرم هستند که بعد از رشد، به دو قسمت تقسیم می‌شوند. دلایل مختلفی مانند سن بالای مادر، ویژگی‌های ارثی، شمار بارداری‌های قبلی و نژاد در تولد تخمکی که منجر به تولد دوقلو های همسان می‌شود، تأثیرگذار هستند.
فرزندانی که به این شیوه به دنیا میآیند به دلیل ژنوم کاملاً یکسان، خصوصیات بسیار نزدیکی به هم دارند. در این مقاله از مجله مای اسمارت ژن قصد داریم شما را با خصوصیات دوقلوهای همسان و غیرهمسان بیشتر آشنا کنیم.
آمار دوقلوها در ایران
رییس سازمان بهزیستی کشور، قبادی دانا اظهارداشت: از سال ۹۳ تا ۹۷ هر سال تقریبا بین یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر تولد ثبت شده است؛ بیش از ۳ درصد این تولدها دوقلو یا چندقلو و حدود نیم درصد از آن سه قلو و یا بیشتر بودند.
وی افزود: سالانه ۲۰ هزار تولد دوقلو در کشور داریم. سالانه حدود ۴۰ هزار بچه دوقلو به جمعیت ایران اضافه می شود، میزان تولد سه قلوها در ۷ سال اخیرتقریبا بین ۶۵۰ تا ۸۵۰ تولد درهر سال بوده است؛ همچنین بین ۳۰تا ۴۰ تولد چهارقلویی نیز داشتیم.
آیا دوقلوها در مدرسه باید از هم جدا باشند؟ یک بار برای همیشه به این سوال پاسخ دادیم.
کلید سلامتی و موفقیت شما در DNA شماست!
“آیا می‌خواهید استعدادهای نهفته خود را کشف کنید؟ یا به دنبال راهکارهای بهینه برای سلامتی و تغذیه هستید؟ با ارزیابی ژنتیکی ما، یک تصویر کامل از ژن‌های خود دریافت کنید و با اطلاعات علمی و دقیق، به آینده‌ای سالم‌تر و موفق‌تر گام بردارید. برای دریافت مشاوره ژنتیک رایگان کلیک کنید.
فرق دوقلوهای همسان و غیر همسان
آنچه باعث شده که دوقلوهای همسان با دوقلوهای غیر همسان متفاوت باشند، به لقاح تخمک و اسپرم باز می‌گردد. دوقلوهای همسان از یک تخمک و اسپرم هستند. اما دوقلوهای غیر همسان از دو تخمک و دو اسپرم مجزا تشکیل می‌شوند.
به همین دلیل ژنوم آنها با هم متفاوت است و خصوصیات ژنتیکی این دوقلوها با هم فرق دارند. اگرچه ژنوم دوقلو های همسان کاملاً به هم شباهت دارند و در نتیجه ویژگی‌های شخصیتی آنها مانند همدیگر است.
شباهت دوقلوهای همسان
هنگامی که تخمک بارور شده به دو نیم تقسیم می‌شود، تمام ژنوم این تخمک دو برابر می‌شود. به این ترتیب، (DNA) هر دو تخمک حاصل، یکسان است. جنسیت دوقلوها، راست یا چپ دست بودن، رنگ پوست، چشم و مو شبیه هستند.
انواع دوقلوها
دوقلوها همیشه برای همه جذابیت خاصی دارند. عموماً مردم از روی شباهت بسیار زیاد یا اختلاف ظاهری دوقلوها، آنها را در دو دسته دوقلوهای همسان و غیر همسان تقسیم بندی می‌کنند. اما با توجه به اتفاقی که هنگام لقاح و سپس رشد تخمک بارور شده رخ می‌دهد، دوقلوها دسته بندی‌های مختلفی دارند که دوقلوهای همسان و دوقلوهای غیر همسان تنها دو گروه از آنها هستند. شاید این سؤال شما هم باشد چند نوع دوقلو داریم؟ در ادامه همراه ما باشید تا با انواع دوقلوها بیشتر آشنا شویم.
دوقلو های همسان
دوقلوهای همسان همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، از لقاح یک تخمک و یک اسپرم به وجود میآیند. به همین دلیل است که به آنها دوقلوهای یک تخمکی نیز گفته می‌شود. این تخمک کمی بعد از رشد خود در دیواره رحم به دو تخمک تقسیم می‌شود.
آنها ژنوم کاملاً یکسانی دارند. علاوه بر این، جنسیت، رنگ چشم، رنگ مو و سایر مشخصات ژنتیکی این نوع از دوقلوها یکسان است. اگرچه نمی‌توان این موضوع را انکار کرد که این دوقلوها، از نظر اثر انگشت با هم تفاوت دارند.
دوقلوهای نیمه همسان
نوعی دیگر از دوقلوها، نیمه همسان هستند به این معنا که دو اسپرم با یک تخمک لقاح می‌کنند. اگر تخمک بارور شده رشد کند و هنگام تقسیم شدن از نظر تعداد کروموزم‌ها مشکلی نداشته باشند، دو نوزادی که به دنیا میآیند، هیچ گونه مشکلی نخواهند داشت.
دوقلوهای غیر همسان
دوقلوهای دو تخمکی یا دوقلوهای غیر همسان هنگامی شکل می‌گیرند که دو تخمک با دو اسپرم متفاوت لقاح می‌کنند. در نتیجه رشد دو تخمک بارور، دو نوزاد یا دوقلوهای غیر همسان به وجود میآیند. با توجه به این فرآیند این دو فرد تنها 50 درصد شبیه هم هستند.
دوقلوهای آینه ای
دوقلوهای آینه ای یکی از انواع دوقلوهای همسان است که عمل تقسیم تخمک بارور شده، به جای هفته اول، در طی روزهای هفتم تا دوازدهم انجام می‌شود. دوقلوهایی که با این شرایط به دنیا میآیند ظاهری مانند همدیگر دارند. اما تفاوت‌هایی میان آنهاست که در دوقلوهای همسان به چشم نمی‌خورد.
ژنوم آنها کاملاً یکسان اما ویژگی‌های شخصیتی شان نقطه مقابل هم است. برای مثال یکی راست دست و دیگری چپ دست است. پیچش و موج موهای آنها در جهت عکس هم شکل می‌گیرد و یا جهت رشد دندان‌های آنها در خلاف هم است. به همین دلیل به آنها دوقلوهای آینه ای می‌گویند.
دوقلوهای به هم چسبیده
اگر تخمک بارور شده بعد از روز دوازدهم تقسیم شود، احتمالاً منجر به تولد دوقلوهای همسان به هم چسبیده خواهد شد. گاهی نیز تقسیم به طور کامل و در زمان مناسب انجام می‌شود، اما دوباره تخمک با هم آمیخته می‌شوند.
به همین دلیل نوزادان عموماً از ناحیه سینه یا شکم به هم چسبیده هستند. برخی از این دوقلوها کمی بعد از تولد از بین می‌روند. اما تعدادی از آنهایی که زنده می‌مانند، قابل جدا شدن هستند.
دوقلوهای انگلی
دوقلوهای انگلی نوعی دوقلوی همسان و البته چسبیده به هم هستند که یک قل تکامل نیافته و قلب، مغز یا سایر اندام‌های شکل نگرفته است. در این صورت، این قل ناقص به صورت یک سر ناهنجار، دست یا پای اضافی به قل تکامل یافته چسبیده است.
دوقلوهایی با نژادهای مختلف
دوقلوهایی با نژادهای مختلف در سه حالت به وجود میآیند. ممکن است والدین هر دو یا یکی از آنها دورگه باشد. از طرفی این امکان وجود دارد که لقاح مضاعف رخ دهد. به همین دلیل ممکن است نوزادها اختلاف نژادی داشته باشند.
خطرات پزشکی دوقلوزایی
- جفت سرراهی
جفت خیلی پایین در رحم قرار می‌گیرد و دهانه رحم را می‌پوشاند. - جدا شدن جفت
جفت از دیواره رحم جدا شده و باعث خونریزی، کمردرد و حساسیت در ناحیه شکم می‌شود. - جفت آکرتا
در این حالت جفت با عمق زیاد از حدی به دیواره رحم می‌چسبد. - نارس بودن
اگر نوزاد قبل از هفته سی و هفتم بارداری به دنیا بیاید، نوزاد نارس خواهد بود.
- وزن کم هنگام تولد
نوزادی که هنگام تولد وزنی کمتر از 2.5 کیلوگرم دارد. - دیابت بارداری
یکی از خطراتی است که برای زنان باردار از جمله آنهایی که دوقلو باردار هستند، رخ می‌دهد. - فشار خون بارداری
فشار خون زن در دوران بارداری بسیار بالاست. - خونریزی پس از زایمان
اغلب به دلیل جفت زایمان نشده یا عدم انقباض صحیح رحم، مادر خونریزی شدیدی تجربه خواهد کرد.
روانشناسی دوقلوها
اگرچه دوقلوهای همسان یا ناهمسان شباهت‌های ژنتیکی خاصی دارند، اما تأثیرات محیط زندگی روی آنها باعث شکوفایی استعدادها و حتی بروز اختلاف‌هایی می‌شوند. در واقع، رشد روانی این افراد، آسیب‌های روانی (Trauma) و زندگی پس از تجربه‌های احساسی و آسیب‌ها به گونه ای هستند که هر کدام دنیای خود را خواهند داشت.
در این حالت والدین باید به نکات روانشناسی و اصول تربیتی در پرورش دوقلوها توجه ویژه ای داشته باشند تا رشد و بلوغ روانی آنها به بهترین شکل ممکن صورت گیرند.
جمع بندی
- دوقلوهای همسان حاصل لقاح یک تخمک و یک اسپرم هستند که بعد از رشد، به دو قسمت تقسیم می‌شوند.
- دوقلوهای آینه ای یکی از انواع دوقلو های همسان است که عمل تقسیم تخمک بارور شده، به جای هفته اول، در طی روزهای هفتم تا دوازدهم انجام می‌شود.
- دوقلو های همسان دو تخمکی یا دوقلوهای غیر همسان هنگامی شکل می‌گیرند که دو تخمک با دو اسپرم متفاوت لقاح می‌کنند.
سوالات متداول
فرق دوقلو همسان و غیرهمسان چیست؟
آنچه باعث اختلاف میان دوقلوهای همسان با دوقلوهای غیر همسان شده، به لقاح تخمک و اسپرم باز می‌گردد. دوقلو های همسان از یک تخمک و اسپرم، اما دوقلوهای غیر همسان از دو تخمک و دو اسپرم مجزا تشکیل می‌شوند. به همین دلیل ژنوم دوقولوهای ناهمسان با هم متفاوت است و خصوصیات ژنتیکی آنها با هم فرق دارند. اگرچه ژنوم دوقلوهای همسان کاملاً به هم شباهت دارند و در نتیجه ویژگی‌های شخصیتی آنها مانند همدیگر است.
