اختلال یادگیری چیست؟ گاهی کودکان در مدرسه دچار مشکل می‌شوند و این طبیعی است. گاهی هم کودکی سخت تلاش می‌کند اما باز هم در یادگیری مهارت‌ها با مشکل روبه رو است! برای مثال : وقتی کودک در درک مفاهیم پایه ریاضی ناتوان یا روخوانی کردن برای او دشوار باشد. چنین شرایطی می‌تواند نشانه‌ایی از اختلالات یادگیری باشد. در این مقاله به بررسی اختلالات یادگیری در کودکان پرداختیم، همراه ما باشید.
اختلال یادگیری در کودکان
اختلالات یادگیری یا ناتوانی در یادگیری، طیف وسیعی از مشکلات در زمینه یادگیری را شامل می‌شود. اشتباه نکنید! کودکانی که دچار این اختلال هستند تنبل یا کند ذهن نیستند، در حقیقت به اندازه دیگر کودکان، باهوش هستند. فقط مغز آنها با دیگران کمی تفاوت دارد!
به زبان ساده تر کودکانی که مشکل یادگیری دارند، متفاوت می‌بینند، می‌شنوند و درک می‌کنند. این تفاوت‌ها باعث می‌شود که در آموختن و استفاده از مهارت‌های جدید دچار مشکل شوند. رایج ترین اختلالات یادگیری به شرح ذیل است:
- خواندن
- نوشتن
- ریاضیات
- استدلال کردن
- گوش دادن
- صحبت کردن
این طبیعی است که هرکودکی در انجام تکالیفش دچار مشکل شود! اما اگر کودک در قسمت خاصی از آموزش‌ها، مدام دچار مشکل شود، به وضع موجود شک کنید! شاید او به یک نوع اختلال یادگیری مبتلا است. اختلال یادگیری اگر به موقع تشخیص داده نشود، مشکلاتی فراتر از کسب نمرات ضعیف در مدرسه، مثل
- مشکلات روان شناختی
- کاهش سطح سلامتی
- بیکاری
- ترک تحصیل
ایجاد خواهد کرد.
اختلالات یادگیری می‌توانند در هر کودک نشانه متفاوتی داشته باشند! ممکن است کودکی با خواندن و هجی کردن مشکل داشته باشد، اما دیگری عاشق کتاب بوده و در درک ریاضی با مشکل روبه رو شود یا شاید کودکی دیگر نتواند صحبت دیگران را درک کند، در نتیجه ارتباط برقرار کردن برای او دشوار باشد. مشکلات یادگیری متفاوت هستند و همه آنها زیر مجموعه اختلالات یادگیری محسوب می‌شوند.
نشانه های اختلالات یادگیری
به دلیل تنوع گسترده، شناخت اختلالات یادگیری همیشه راحت نیست. پس شاید علامتی که نشان دهنده ناتوانی باشد، در فرزندتان مشاهده نکنید! با این وجود، بهتر است نسبت به برخی از علائم هشداردهنده آگاهی داشته باشید تا درصورت نیاز زودتر برای کمک به فرزندتان اقدام کنید. در نظر داشته باشید تنها زمانی نگرانی اهمیت پیدا می‌کند که کودک به طور مداوم دچار این مشکلات باشد.
نشانه های اولیه ی احتمال اختلال یادگیری
رفتارهای بسیاری هستند که می تواند به ریسک اختلالات مختلف مربوط باشد. ممکن است در کودکی مشکلات به ظاهر کوچکی باشند و شما از آن غافل شوید ولی در بزرگسالی به مشکلات بزرگتر ختم می شود. هرچه برای حل این مشکلات زودتر اقدام کنید، کودکتان رفتار و زندگی بهتری خواهد داشت.
این مشکلات ساده می تواند بلند صحبت کردن باشد که می تواند دلیل مشکلات شنوایی باشد. خستگی و کلافگی از کارهای ساده مانند کفش پوشیدن و یا احساس بی علاقگی در حین انجام کار، تغییر شغل مداوم، از دلایل اختلال یادگیری می تواند باشد.
اگر هریک از این نشانه ها را در کودک دیدید، با مربی یا معلم و دکتر کودک در میان بگذارید، تا برای تشخیص های دقیق تر اقدام شود. کودک ممکن است نیاز به ارزیابی های بیشتر برای ریسک تاخیر تکاملی یا اختلال یادگیری داشته باشد.
نشانه های مشکلات یادگیری در مهدکودک
مهدکودک، مقطعی برای معرفی کودک برای ورود به مدرسه است. برای بسیاری از کودکان این تغییر بسیار زیاد است. برای والدین بسیار مهم است که اگر مربی تشخیصی در مورد مشکلات رفتاری کودک دارد با آن ها در میان بگذارد. ممکن است که بسیاری از این بدرفتاری ها، مانند مشکلات رفتار اجتماعی و خشونت با اینکه به یادگیری ارتباطی ندارد، ولی شناسایی آن ها در سنین پایین تر به کنترل و مدیریت آن کمک بسیاری می کند.
اگر کودک شما در مهدکودک نتواند کارهای زیر را انجام دهد، ممکن است به اختلالات یادگیری دچار باشد:
- دنبال نکردن قوانین و یا دستورات بسیار ساده
- جداشدن از شما و یا افرادی که از او مراقبت می کنند بدون اضطراب و بی قراری بسیار
- صحبت کردن ناواضح با هم کلاسی ها و مربی ها
- عدم توانایی در انجام کارهای شخصی مانند رفتن به دستشویی و شستن دست ها و یا پوشیدن لباس
- دعوا کردن و بحث کردن های زیاد با همکلاسی ها
- احترام نگذاشتن به مربی ها
نشانه های اختلالات یادگیری در سن پیش دبستانی
- ناتوانی در تلفظ کلمات
- ناتوانی در پیدا کردن کلمه مناسب
- عدم یادگیری الفبا، اعداد، رنگ‌ها ، اشکال یا روزهای هفته
- ناتوانی در دنبال کردن مسیر یا آموزش‌های معمول
- عدم توانایی در کنترل مداد رنگی ، مداد و قیچی یا رنگ آمیزی
- ناتوانی در باز و بسته کردن زیپ، دکمه یا بند
نشانه‌های اختلالات یادگیری در سنین 5 تا 9 سال
- عدم تشخیص ارتباط حروف و صداها
- ناتوانی در استفاده از آواها برای ساخت کلمات
- ناتوانی درخواندن کلمات ساده
- مهارت های جدید را به کندی یاد گرفتن
- به طور مداوم کلمات را اشتباه نوشتن
- ناتوانی در یادگیری مفاهیم پایه ریاضی
- ضعف در خواندن و یادگیری ساعت
نشانه‌های اختلالات یادگیری در سنین 10 تا 13 سال
- دشواری در درک مطالب و یادگیری ریاضی.
- ناتوانی در جواب دادن یا خواندن سوالات امتحانی.
- علاقه نداشتن به خواندن و نوشتن یا از خواندن با صدای بلند خودداری کردن.
- ناتوانی در همراهی کردن موضوعات کلاسی و بیان افکار با صدای بلند.
- شما فرزند خود را بهتر از دیگران می‌شناسید، پس اگر به نظر شما مشکلی وجود دارد، چک شدن کودک توسط متخصص، ضرری ندارد.
اگر نگران هستید، وقت را از دست ندهید!به نظر می‌رسد یادگیری مهارت‌ها برای فرزندتان دشوار است؟ مراجعه به متخصص را به تعویق نیندازید! با اقدام به موقع به فرزندتان کمک کنید از همه پتانسیل هایش استفاده کند.
اختلالات دیگری که مانع از یادگیری می‌شوند!
همیشه این اختلالات یادگیری نیستند که در مدرسه و انجام تکالیف، کودک را با مشکل روبه رو می‌کنند بلکه اختلالاتی دیگری مثل اضطراب، افسردگی، اتفاقات استرس زا، مشکلات عاطفی، بیش فعالی و اوتیسم هم می‌توانند مانع یادگیری کودک شوند. تیم مای اسمارت ژن با انجام تست ژنتیکی، وجود این اختلالات را به دقت بررسی می‌کند.
بیش فعالی و نقص توجه
اختلال نقص توجه و بیش فعالی اگر چه جز اختلالات یادگیری نیست اما بدون شک یادگرفتن مهارت‌های جدید را برای کودک دشوار می‌کند. کودکانی که دچار اختلال بیش فعالی هستند در نشستن، تمرکز کردن، پیروی کردن از قوانین و در داشتن نظم، با مشکل رو به رو می‌شوند.
اوتیسم
اختلال طیف اوتیسم یکی دیگر از دلایلی است که کودکان را در امر یادگیری با مشکل مواجه می‌کند. کودکان مبتلا به اوتیسم در برقراری ارتباط با دیگران ، درک زبان بدن، یادگیری مهارت‌های پایه زندگی، دوست یابی و ارتباط چشمی با مشکلاتی رو به رو هستند.
پدر و مادرها چگونه می توانند بفهمند که فرزندشان اختلال یادگیری دارد؟
آیا اختلالات یادگیری کودک را می توان از دوران مهدکودک شناخت؟ البته شناسایی اختلال یادگیری معمولا بعد از دو سال در مدرسه توسط مشاوران امکان پذیر است. ولی برخی نشانه ها وجود دارد که می توان در ۵ یا ۶ سالگی به این اختلال شک کرد.
مشکلات یادگیری و بیش فعالی كودكان از مشكلاتی است كه می تواند آرامش خانواده ها را برهم زده و تاثیرات روحی و روانی نامطلوبی بر والدین و كودك برجا بگذارد. یکی از عوامل عدم موفقیت تحصیلی دانش آموزان، به ویژه دانش آموزان پایه دبستان، وجود مشکلات یادگیری است که می تواند منجر به افت تحصیلی، کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس و حتی ترک تحصیل کودک شود. با ترک تحصیل کودک، صدمات جبران ناپذیر روانی و اقتصادی به کودک، خانواده و آموزش و پرورش کشور وارد خواهد کرد.
چطور می‌توانم به کودکم کمک کنم؟
نقاط قوت کودک خود را پیدا کرده و آنها را پرورش دهید! حتی اگر کودک شما در یک زمینه ناتوانی در یادگیری باشد، احتمالا در حوزه دیگر برتری دارد. به علایق و علاقه های کودک خود توجه کنید. ناتوانی در یادگیری می تواند برای او بسیار ناامید کننده باشد. تصور کنید مهارتی که همه دوستانتان به راحتی آن را انجام می‌دهند برای شما دشوار باشد. حال درک می‌کنید که چقدر شرایط برای این دست از کودکان ناامیده است؟
خبر خوب این است که، به عنوان والدین، می توانید تأثیر زیادی در کمک به فرزندتان داشته باشید. اگر او احساس کند که پشتیبانی قوی دارد، می‌تواند بر ناامیدی خود غلبه کند. چه بسا در امر تحصیل هم موفقیت‌های زیادی به دست آورد!
چه زمانی پدر و مادر باید به دنبال کمک باشند؟
در دوران مهد کودک بسیاری از مربی ها با دیدگاه صبر کنیم تا یادگیری بهتر شود، کار می کنند. بعد از آن محیط مدرسه برای کودک بسیار جدید است. مخصوصا اگر قبلا مهدکودک نرفته باشند. برخی اوقات کودک تنها به کمی زمان برای سازگاری نیاز دارد، ولی برخی اوقات سرعت یادگیری کودک کمتر از سایرین است.
برخی از نشانه ها هستند که در دوران مهد کودک می تواند نشانه های مشکلات یادگیری باشد. اگر نگرانی هایی در مورد یادگیری فرزند خود دارید، به مربی ها و یا مشاور مراجعه کنید. امروزه حتی با تست های ژنتیکی می توانید از سنین بسیار پایین ریسک های اختلال یادگیری فرزند خود را به دست آورید.
کودکانی که مشکلات یادگیری دارند هم موفق می‌شوند!
درک می‌کنیم بدون شک این موضوع که فرزندتان به نوعی اختلال یادگیری دچار است، برای شما سخت و دشواراست. همه پدرومادرها می‌خواهند فرزندشان در صحت و سلامت باشد و نمی‌خواهند درد و رنج او را ببینند. شاید نگران باشید در مدرسه به او برچسب “خنگ” یا “کندذهن” زده شود. شاید نگران آینده او باشید و از خودتان بپرسید: آیا می‌تواند در تحصیل و کارش موفق شود؟
اما مهم است بخاطر بسپارید بچه‌هایی که دچار اختلال یادگیری هستند به اندازه دیگران باهوش هستند. تنها نوع آموزش به آنها منحصربه فرد است و با سبک‌های رایج آموزشی متفاوت است! شما می‌توانید با کسب آگاهی بیشتر در زمینه اختلالات یادگیری، زمینه ساز موفقیت های او در مدرسه و مقاطع بالاتر باشید.
جمع بندی
نشانه هایی که شامل اختلالات یادگیری و یا تاخیر تکاملی می شود:
- به سختی حواسش را برای انجام کاری و تمام کردن آن کار جمع می کند.
- مشکلات در دوست یابی و یا بودن در گروه بچه ها
- در هنگام چالش ها و یا خستگی کنترل احساسات خود را از دست می دهند.
- عدم کنترل بر بدن و مثلا کوبیدن بدن به اشیای مختلف، و یا انداختن بی اختیار اشیایی که در دستش است.
- با دکمه ها، زیپ و بستن بندهای کفش مشکل دارد.
- در دست گرفتن مداد به شکل عجیب،طوری که بسیار سخت به نظر می رسد و عدم توانایی در رنگ آمیزی بدون خارج شدن از خطوط
- سعی در عدم انجام کارهای نوشتنی، رنگ آمیزی و برش ها،چون خیلی سخت هستند.
- صحبت کردن به طور یکنواخت؛ بسیار آرام یا بسیار بلند
- نمی تواند در هنگام صحبت بر روی یک موضوع بماند.
- گفتن جمله های ناتمام، عدم توانایی در گفتن نام اشیا و یا درست تلفظ نکردن کلمات، جابجا گفتن کلمات در جمله
- یک دستور ساده را نمی تواند دنبال کند و بطور مداوم باید برایش تکرار شود.
- الفبا را بعد از اینکه بارها برایش توضیح دادید، نمی تواند بگوید.
- شمارش بسیار ساده ی اعداد برایش دشوار است.
