اختلال اضطراب اجتماعی یا Social Anxiety Disorder با هراس شدید، اضطراب بسیار زیاد و نگرانی در مورد وقایع روزمره بدون داشتن دلیلی برای نگران بودن گفته می شود. افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی همیشه منتظر وقوع یک اتفاق بد هستند و نمی توانند نگرانی های خود را در مورد سلامت، پول، خانواده، کار و یا مدرسه کنترل کنند. باید توجه کنید که این نگرانی در افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی، بی دلیل و غیر واقعی است و زندگی روزمره ی آن ها با ترس و نگرانی می گذرد و بر کارهای روزمره ی افراد و نیز روابط آن ها تاثیر گذار است.
تشخيص اختلال اضطراب اجتماعی
نشانه ی اضطراب اجتماعی یا هراس شدید، ترس معنادار و دایمی از یک یا چند موقعیت اجتماعی است: مثل صحبت کردن با افراد دیگر یا در معرض دید قرار گرفتن هنگام غذا خوردن در رستوران. فرد مبتلا از اینکه به خاطر نشان دادن اضطرابش رفتاری را بروز دهد که باعث قضاوت منفی دیگران شود، می ترسد. افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است آگاهانه از موقعیت هایی که آن ها را دچار ترس و اضطراب شدید می کند، اجتناب کنند.
نکته ی مهم در مورد این نشانه ها این است که ترس یا اضطراب نباید به دلیل وجود شرایطی همچون بدشکلی یا چاقی مفرط یا بدریختی ناشی از سوختگی یا جراحت باشد. اضطراب ناشی از هراس اجتماعی بسیار افراطی است. نشانه های اضطراب اجتماعی باید در طول یک دوره دیده شود و به طور مشخصی باعث اختلال در تعاملات اجتماعی و عملکرد فرد شده باشند.
نشانه‌های اختلال اضطراب اجتماعی
- استرس و نگرانی بیش از حد و پیوسته
- نگاه غیرواقعی به مشکلات
- خستگی مفرط و احساس عصبی بودن
- زودرنجی . کج خلقی
- درد ماهیچه ها
- سردرد
- عرق کردن
- مشکل در تمرکز
- تپش قلب
- رفتن مکرر به دستشویی
- مشکل برای به خواب رفتن و یا نداشتن خواب خوب
- لرزش در بدن
- مبهوت شدن‌های یهویی
علاوه براین افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی معمولا اختلال های اضطرابی دیگری هم دارند – مانند اختلال پانیک و یا فوبیا – اختلال وسواس اجباری، افسردگی ماژور و سایر مشکلات که ممکن است مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر نیز باشد.
دلایل ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی
ژنتیک، هورمون های مرتبط با مغز و استرس های محیطی فاکتورهای ایجاد این اختلال هستند. همچنین در مقاله جدید مای اسمارت ژن می توانید با انواع اضطراب و راه های کاهش استرس آشنا شوید.
ژنتیک
برخی مطالعات نشان می دهد که سابقه ی خانوادگی نقش مهمی در ابتلا به این اختلال بازی می کند و ریسک ابتلای افراد خانواده به اختلال اضطراب اجتماعی را افزایش می دهد. این بدین معنی است که این اختلال وراثتی است. تصور می‌شود که کودکان منزوی، محدود، خجالتی یا ترسو مستعد ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی هستند.
هورمون های مرتبط با مغز
عمکلرد غیرنرمال اعصاب – نورون های – مرتبط با بخشی از مغز که به تفکر و احساس بازمی گردد، می تواند عامل این اختلال باشد.
استرس های محیط
اتفاقات غم انگیز و استرس زا مانند از دست دادن عزیز، طلاق، تغییر مدرسه و یا کار می تواند باعث بروز این اختلال شود. گفته می‌شود کودکانی که زورگویی، تمسخر، تحقیر یا طردشدگی را تجربه کرده‌اند، در مقایسه با دیگران بیشتر مستعد ابتلا به اضطراب اجتماعی هستند. عواملی، چون سوءاستفاده جنسی، درگیری خانوادگی هم می‌توانند در بروز این اختلال دخیل باشند.
شیوع اختلال اضطراب اجتماعی در ایران
در تحقیقی که در مجله ی روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران به چاپ رسیده است از شیوع اختلال های اضطرابی در شهرهای بزرگ ایران بخصوص تهران خبر داده است. در این گزارش آمده که میزان اضطراب در زنان 2 تا 3 برابر بیشتر از مردان است. در آمار جهانی میزان شیوع این اختلال 12 درصد گفته شده است ولی در تحقیقی که در سال 1379 برای شهر تهران انجام شده است، 15% جمعیت به اختلال اضطراب اجتماعی دچار بودند.
اضطراب اختلال اجتماعی و فوبيا
اضطراب اختلال اجتماعی از فوبیا متفاوت است. افراد مبتلا به فوبیا از چیز خاصی ترس دارند مانند عنکبوت، ارتفاع و یا صحبت در جمع. ولی اختلال اضطراب اجتماعی با احساس ناراحتی و نگرانی در زندگی همراه است.
افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی گاهی در مدرسه یا محل کار دچار خودکم‌بینی شده و به همین دلیل از شرکت در کارهای گروهی خودداری کرده و شرایط ارتقای شغلی و تحصیلی را از دست می‌دهند. در موارد اضطراب اجتماعی شدید نیز فرد ممکن است به افسردگی مبتلا شود.
تفاوت اختلال اضطراب اجتماعی و خجالتی بودن
گرچه برخی بر این عقیده اند که خجالتی بودن ممکن است با اضطراب اجتماعی همراه باشد، اما داده های اخیر کمیته ملی هم ابتلایی ها نشان می دهد که فقط 12 درصد از نوجوانان خجالتی معیارهای اضطراب اجتماعی را دارند از طرفی حدود 70 درصد از نوجوانان مبتلا به اضطراب اجتماعی به اشتباه، خود را به صورت خجالتی می شناسند.
