مهم ترین علائم کمبود ویتامین آ در بدن

 علائم کمبود ویتامین آ را در بدن خود بشناسید و برای جبران آن اقدام کنید! بدن ما برای رشد و تقویت خود نیاز به انواع ویتامین دارد؛ هر کدام از این ویتامین ها فواید منحصر به فردی دارند.

ویتامین آ یک ماده ضروری و محلول در چربی برای بدن است. این ویتامین به طور طبیعی در غذاها وجود دارد، همچنین می توان آن را از طریق مکمل ها مصرف کرد. کمبود ویتامین آ عوارض زیادی می تواند برای ما داشته باشد.

این ویتامین برای سلامتی ما ضروری است و باعث رشد سلولی، بهبود عملکرد سیستم ایمنی، رشد جنین و بهبود بینایی می شود.

شاید یکی از شناخته شده ترین عملکرد های ویتامین آ، نقش آن در بینایی و سلامت چشم باشد. این مقاله به بررسی فواید، منابع غذایی و عوارض های ناشی از کمبود ویتامین A می پردازد.

ویتامین a چیست؟ 

ویتامین آ یک ماده مغذی بسیار مفید برای بدن ما است؛ در واقع از ترکیبات محلول در چربی از جمله رتینول، شبکیه و استرهای رتینیل تشکیل شده است.

دو شکل از ویتامین آ در غذاها وجود دارد:

• ویتامین a از پیش ساخته شده

رتینول و استرهای رتینیل که تنها در محصولات حیوانی مانند لبنیات، جگر و ماهی وجود دارند و برای دریافت آن ها باید محصولات حیوانی مصرف کنید.

• پرو ویتامین a

کارتنوئید ها در غذاهای گیاهی مانند میوه ها، سبزیجات و روغن ها به وفور یافت می شوند.

علائم کمبود ویتامین آ چیست؟

کمبود هر ویتامینی در بدن عوارض در بدنی  و کمبود ویتامین ها با علائم مخصوص به خود در بدن ظاهر می شوند. اولین علائم کمبود ویتامین آ در بدن به شرح ذیل است:

• کاهش دید در نور کم و شب کوری

 که اگر درمان نشود، باعث کاهش بینایی یا کوری کامل خواهد شد.

• تضعیف سیستم ایمنی بدن
• پوست خشک و ناهموار
• نقص در تقسیم سلولی بدن
• توقف در رشد

علل کمبود ویتامین آ چیست؟

ویتامین آ برای سلامتی بدن ضروری است و بدن برای داشتن عملکرد طبیعی به این ویتامین نیاز دارد. این ویتامین محلول در چربی است و برای جذب در بدن به چربی نیاز دارد.

ویتامین آ قبل از اینکه وارد جریان خون شود، در کبد ذخیره می شود. کمبود ویتامین a بسیار نادر است و در اکثر اوقات مربوط به یک بیماری زمینه ای می شود؛ کمبود این ویتامین در بعضی از نوزادان زودرس دیده شده است.

پزشک ها با انجام آزمایش خون، میزان آلفا نوکوفرول بدن را تشخیص می دهند. مقدار این ویتامین به طور طبیعی در هر یک لیتر از خون برابر ۱۷-۵.۵ میلی گرم است؛ مقدار این ویتامین در افراد کمتر از ۱۷ سال متفاوت خواهد بود. در صورتی که مقدار ویتامین a در افراد بزرگسال در یک لیتر خون از ۴ میلی گرم کمتر باشد به مصرف مکمل احتیاج خواهد داشت.

برای جبران کمبود ویتامین a  چه بخوریم؟

ویتامین  آ از پیش ساخته شده، در غذاهای حیوانی مانند جگر، ماهی آزاد و زرده تخم مرغ وجود دارد، در حالی که کارتنوئید ها در غذاهای گیاهی از جمله سیب زمینی شیرین، کلم پیچ و هویج یافت می شود.

کسانی که از رژیم ‌های غذایی گیاهی پیروی می‌کنند، به ویژه افراد گیاه‌ خواران باید مراقب دریافت غذاهای غنی از کارتنوئید باشند. غذاهایی که دارای بالاترین سطح ویتامین آ هستند، عبارتند از:

• زرده تخم مرغ
• جگر گاو
• لیورورست
• کره
• روغن کبد ماهی کاد
• جگر مرغ
• ماهی سالمون
• پنیر چدار
• جگر
• شاه ماهی خال دار
• ماهی قزل آلا

انواع رژیم های غذایی : رژیم غذایی کتوژنیک | رژیم غذایی مدیترانه ای

غذاهای سرشار از پرو ویتامین a مانند بتا کاروتن عبارتند از:

• سیب زمینی های شیرین
• کدو تنبل
• هویج
• کلم پیچ
• اسفناج
• سبزی قاصدک
• سبزی کولارد
• اسکواش زمستانی
• طالبی
• پاپایا
• فلفل قرمز

زمان مصرف ویتامین آ

برای اینکه ویتامین های محلول در چربی از جمله ویتامین آ بیشتر جذب بدن شوند، بهتر است که بعد از وعده شام مصرف شوند.

بعضی از ویتامین ها از جمله ویتامین آ بعد از وعده شام به خوبی جذب بدن می شوند. به عنوان یک پیشنهاد، می توانید میوه ها و سبزیجاتی مانند زردآلو، نارنگی، شلیل، گواوا، طالبی، سیب زمینی شیرین، فلفل دلمه‌ای قرمز، برگ چغندر، اسفناج و کاهو که سرشار از ویتامین آ هستند را در وعده شام خود بگنجانید.

همچنین می توانید، از غذاهایی مانند زرده تخم مرغ، جگر گاو، کره، روغن کبد ماهی، جگر مرغ، ماهی سالمون، پنیر چدار، جگر، شاه ماهی و ماهی قزل آلا در وعده شام استفاده کنید تا علائم کمبود ویتامین آ در بدنتان از بین برود.

بدن ما روزانه چقدر به ویتامین آ نیاز دارد؟

ویتامین آ که از طریق منابع حیوانی دریافت می کنید به عنوان مکمل برای ویتامین آ گیاهی عمل می کند. این ویتامین را به شکل بتاکاروتن دریافت می کنیم، بنابراین باید منابع حیوانی را در کنار منابع گیاهی مصرف کنید.

توصیه می شود، مردان روزانه ۱۰۰۰ میکروگرم و زنان ۸۰۰ میکروگرم ویتامین آ مصرف کنند.

باید سعی کنید، ویتامین آ مورد نیاز بدن خود را از طریق منابع گیاهی تامین نمایید تا به اندازه مورد نیاز در بدن شما ذخیره شود. در نتیجه از عوارض دراز مدت کمبود ویتامین آ در امان خواهید بود.

زنان باردار و شیرده به 1300 و 1200 میکروگرم ویتامین آ در روز نیاز دارند تا نیاز بدن خود و فرزند خود را به خوبی تامین نمایند. مصرف مقادیر بیشتر از موارد گفته شده باعث ایجاد سم در بدن خواهد شد.

از لحاظ ژنتیکی چقدر نیاز به ویتامین آ دارم؟

ویتامین آ فواید فراوانی برای بدن انسان دارد. این ویتامین باعث تقویت استخوان ها، تکثیر سلول ها، تقویت سیستم ایمنی و بهبود بینایی انسان می شود.

این ویتامین یکی از مواد تشکیل دهنده برخی از هورمون های بدن می باشد و باعث تنظیم هورمون ها در بدن می شود. ویتامین آ بدن را در برابر بسیاری از بیماری محافظت می کند، زیرا باعث رشد گلبول های سفید در بدن می شود.

علاوه بر آن؛ ویتامین آ تقسیم سلولی را در بدن سرعت می بخشد و سلول های جدید را تبدیل به سلول های مورد نیاز بدن می کند. ویتامین آ با تقسیم سلولی، سلول های خونی، سلول های ریه، سلول های مغزی و … را در بدن تامین می کند.

علائم مسمومیت ویتامین آ

در ادامه به چند نمونه از علائم مسمومیت ویتامین آ اشاره می کنیم:

• زرد شدن پوست، ایجاد ترک در پوست، خارش پوست و حساس شدن به نور خورشید
• اختلالات در بینایی
• شکستگی ناخن
• احساس درد در استخوان ها
• حالت تهوع و سرگیجه
• کم شدن اشتها و درد در ناحیه شکم
• کاهش وزن و اشتها
• بد خلقی
• بیماری های کبدی
• احساس بی حالی و خواب آلودگی
• مصرف زیاد این ویتامین برای زنان باردار خطرناک است، زیرا رتینول باعث تغییر شکل جنین می شود.

این موارد چند نمونه از فواید و مضرات ویتامین a بود که به آن اشاره کردیم.

فواید ویتامین آ

• رفع آکنه

 از آنجایی که ویتامین آ باعث کاهش چربی اضافه پوست می شود، و مشکلات آکنه در پوست نیز در اکثر اوقات به دلیل چربی اضافی پوست است، مصرف این ویتامین مي تواند به رفع آکنه کمک کند.

• رفع چین و چروک

 ویتامین آ حاوی بتاکاروتن و رتینول که آنتی اکسیدان (آنتی اکسیدان ها که بیشتر شامل غذاهای گیاهی و میوه ها هستند، منبع مناسبی برای ویتامین های آ ، سی، ای و غیره اند.) های قوی ای دارند و باعث حذف رادیکال های آزاد پوست می شوند؛ است. اگر به طور منظم این ویتامین را استفاده کنید، چروک های ظریف و لکه های تیره پوست را بهبود می بخشد.

•  پوست سالم سر

 با مصرف ویتامین آ مقدار مورد نیاز ویتامین آ در پوست سر تولید می شود که از خشک شدن پوست سر و شوره زدن سر جلوگیری خواهد کرد.

•  تنظیم چربی پوست سر

ویتامین آ سلول های جدید را جایگزین سلول های مرده می کند و باعث بازسازی پوست سر می شود.

در ادامه دیگر فواید ویتامین a ذکر شده است:

• داشتن استخوان های سالم
• ترمیم سلول های بدن
• جلوگیری از سنگ دستگاه ادراری
• تقویت دندان
• تقویت سیستم ایمنی
• بازدارنده سلول های تومور
• عملکرد بهتر سیستم غدد درون ریز
• جلوگیری از سرطان
• خاصیت درمانی برای سوختگی ها و زخم ها
• درمان دیابت نوع ۲
• حافظت از قرنیه چشم که خارجی ‌ترین لایه چشم است
• حفظ بافت های سطحی مانند پوست، روده ها، ریه ها، مثانه و گوش داخلی
• سلامت سلول های پوست
• افزایش باروری در مردان و زنان
• رشد جنین

در مقاله لیست غذایی دیابت، انواع خوراکی ها و رژیم های مناسب افراد مبتلا به دیابت را بررسی کردیم؛ مطالعه این مقاله، برخی از باورهای نادرست در بین مردم را از بین می برد.

• مفید برای باروری

مصرف ویتامین آ برای سلامتی بدن بسیار ضروری است.

معرفی منابع ویتامین آ

ویتامین آ در بسیاری از غذاها از جمله میوه ها و سبزیجات به وفور یافت می شود. در زیر به برخی از منابع ویتامین آ اشاره خواهیم کرد:

• مکمل ها

منابع غذایی بسیاری، از کاروتنوئید های ویتامین a  و پرو ویتامین a از پیش ساخته شده، وجود دارد. ویتامین a از پیش ساخته شده، نسبت به منابع گیاهی پروویتامین a و کاروتنوئید ها، به راحتی توسط بدن جذب و مورد استفاده قرار می گیرد.

توانایی بدن برای تبدیل موثر کارتنوئید ها، مانند بتاکاروتن، به ویتامین a فعال، به عواملی از جمله ژنتیک، رژیم غذایی، سلامت کلی بدن و داروهایی که مصرف می کنید، بستگی دارد.

• حبوبات

ویتامین آ در حبوبات به مقدار زیاد وجود دارد. حبوباتی مانند لوبیا چشم بلبلی و نخود منابع غذایی فوق‌العاده ای از ویتامین a هستند.

• میوه ها

تحقیقات نشان می دهد که بیشتر میوه های زرد رنگ، نارنجی رنگ و قرمز رنگ مانند انبه، گریپ فروت، هندوانه، پاپایا، زردآلو، نارنگی، شلیل، گواوا و طالبی دارای مقادیر بالایی از ویتامین a هستند.

• سبزیجات

بیشتر سبزیجات سبز رنگ سرشار از ویتامین آ هستند. سبزیجاتی مانند سیب زمینی شیرین، کدو، کلم کیل، کلم بروکلی،  هویج، فلفل دلمه‌ای قرمز، برگ چغندر، اسفناج، کاهو، جعفری، گوجه فرنگی، ریحان، بوک چوی و مارچوبه منابع عالی  برای جبران کمبود ویتامین a هستند.

نحوه مصرف مکمل ویتامین آ 50000

دوز و نحوه ی مصرف صحیح ویتامین آ 50000  به صورت زیر می باشد:

مقدار مصرف معمول این مکمل برای افراد بالای 8 سال 100000 واحد در روز به مدت سه روز می باشد.

 سپس به مدت دو هفته 50000 واحد مصرف شود.

 در ادامه با دوز 10000 تا 20000 درمان را به مدت دو ماه ادامه دهید.

برای کاهش علائم مربوط به بیماری سرخچه در کودکان می توانید، 20000 تا 40000 واحد از این قرص را در زمان بیماری  با مشورت پزشک مصرف نمایید.

جمع بندی

در این مقاله با علائم کمبود ویتامین آ در بدن، راه های جبران آن، علاوئم مسمومیت ویتامین آ، زمان مصرف و مقدار مصرف ویتامین a آشنا شدیم.

Vitamin A جزو ویتامین هایی است که به صورت محلول در چربی در بدن ذخیره می شود. وجود ویتامین a در بدن بهبود عملکرد سیستم ایمنی، سلامت چشم ها، تولید مثل مناسب و رشد جنین ضروری است. هم کمبود و هم مصرف اضافی این ویتامین ممکن است، عوارض جانبی شدیدی ایجاد کند.

بنابراین، در حالی که رعایت RDA 700-900 میکروگرم در روز برای بزرگسالان بسیار مهم است، همچنین ضروری است که از مقدار روزانه 3000 میکروگرم تجاوز نکنید. یک رژیم غذایی سالم و متعادل راهی عالی برای تامین مقدار مطمئنی از این ماده مغذی ضروری در بدن می باشد.

سوالات متداول

قرص ویتامین a را چند روز یکبار بخوریم؟

بیشتر افراد می توانند، ویتامین a مورد نیازشان را از منابع غذایی تامین کنند، ولی پزشکان برای کسانی که از کمبود این ویتامین رنج می برند، ممکن است مکمل های ویتامین آ تجویز کنند. کمبود ویتامین آ می تواند، ناشی از اختلالات گوارشی یا رژیم غذایی نامناسب باشد. دوز و مقدار دارو برای هر فرد متفاوت است. مقدار مکمل ویتامین آ را همانگونه که دکتر تجویز کرده است، استفاده کنید و آن را به صورت خودسرانه کم یا زیاد نکنید.

برای جبران علائم کمبود ویتامین آ چه بخوریم؟

برای کمک به جلوگیری از کمبود ویتامین a افراد باید سبزیجات با برگ سبز تیره، میوه های زرد و نارنجی (مانند پاپایا و پرتقال)، هویج و سبزیجات زرد رنگ (مانند کدو حلوایی و کدو تنبل) مصرف کنند. سایر منابع غذایی شامل شیر و غلات غنی شده با ویتامین a، جگر، زرده تخم مرغ و روغن کبد ماهی است که خاوی مقادیر زیاد ویتامین آ هستند.