طبق آمار جهانی از هر 59 دانش آموز 1 نفر مبتلا به اوتیسم هستند. آموزش کودکان اوتیسم، یادگیری و انجام فعالیت‌های مناسب کودکان اوتیسم، برای کمک به دانش آموزان مبتلا به این اختلال در کلاس بسیار مهم است.
آموزش مهارت‌های ارتباطی اوتیسم و استراتژی های یادگیری به دانش آموزان کمک می‌کند تا پتانسیل‌های خود را شکوفا کنند.
در اینجا انواع روش آموزش به کودکان اوتیسم را از طریق فعالیت‌ها و سرگرمی های مناسب کودکان اوتیسم آورده‌ایم، که یادگیری فردی و گروهی آنها را بهبود می‌دهد و موجب حس راحتی دانش آموز می‌شود.
چه آنها را یک به یک بازی کنید و چه به عنوان فعالیت‌های گروهی، روش‌های بسیار خوبی برای درگیر کردن و آموزش دانش آموزان اوتیسم است.
اختلال طیف اوتیسم یک ناتوانی در رشد است که باعث حساسیت بیش از حد به مناظر، صداها و سایر اطلاعات حسی می شود. علائم اوتیسم به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شود:
- مسائل ارتباطی
- آسیب اجتماعی
- رفتارهای تکراری
انواع روش آموزش کودک اوتیسم
ارتباط گرفتن و آموزش کودکان مهارت مخصوص به خود را می طلبد، اما آموزش کودکان اوتیسمی ظرایف و تجربه بیشتری در مقایسه با کودکان دیگر دارد.
مربی یا معلم این کودکان باید روش های خاصی را برای همراه کردن دانش آموزان اوتیسمی با سایر افراد کلاس به کار گیرند تا علاوه بر یادگیری دروس، مهارت های اجتماعی که لازمه زندگی روزمره است را به آن ها یاد دهند در ادامه روش هایی برای آموزش کودکان اوتیسمی آورده ایم.
آموزش برقراری ارتباط با دیگران به کودک اوتیسمی
ویژگی مشترک دانش آموزان مبتلا به اوتیسم، مشکل در برقراری ارتباط با دیگران و همکلاسی هایشان است. از این فعالیت‌ها برای تقویت مهارت‌های اجتماعی مانند یادگیری تشخیص نشانه‌های اجتماعی، تمرین همدلی و یادگیری سایر مهارت‌های مهم زندگی به کودکان اوتیسم استفاده کنید.
اسم بازی
ازجمله فعالیت‌های مناسب کودکان اوتیسم، بازی‌های ارتباطی گروهی سرگرم کننده است، که همزمان مهارت‌های اساسی، نحوه معرفی خود و یادگیری نام شخص دیگر را دانش آموزان اوتیسم می‌آموزند.
برای انجام این بازی، دانش آموزان خود را در یک دایره جمع کنید تا همه آنها بتوانند یکدیگر را ببینند. با اشاره به خود و گفتن نام خودتان شروع کنید (“من آقای هستم یا خانم _____.”).
سپس ، از کودک در سمت راست خود بخواهید که نام خود را دقیقاً مانند شما به اشتراک بگذارد و سپس هنگام اشاره به خود، نام خود را تکرار کنید. از هر کودک بخواهید به نوبت نام خود را بگوید، سپس به کودک دیگری در کلاس اشاره کرده و نام خود را تکرار کند.
آموزش کودکان اوتیسمی – همزاد پنداری
دفعه دیگر که کتابی را برای کلاس خود خواندید، سعی کنید از دانش آموزان خود بپرسید که شخصیت اصلی داستان چه حسی دارد. مثلا اگر کتاب تصویری درباره سیندرلا می خوانید، می‌توانید از آنها بپرسید که اگر دو خواهر خوانده نامهربان داشته باشند، چه احساسی دارند.
اگر هم در حال خواندن هری پاتر برای یک کلاس هستید، می‌توانید از آنها بپرسید که چه احساسی از شنیدن داستان‌های جادوگری دارند؟ آیا دوست دارند چنین حسی را تجربه کنند؟
گفت‌وگو در مورد علاقمندی‌ها
در نظر گرفتن زمان مشخص برای گفت‌وگو یک فعالیت عالی جهت یادگیری اجتماعی-عاطفی برای کودکان مبتلا به اوتیسم است. یک جدول تهیه کنید و هر هفته از یک دانش آموز در کلاس خود بخواهید چیزی را که دوست دارد بیاورد و با کلاس به اشتراک بگذارد.
این نه تنها به دانش آموزان مبتلا به اوتیسم نشان می دهد که چگونه در مورد علایق خود با دیگران گفت‌وگو کنند بلکه نحوه تمرین گوش دادن فعال را نیز نشان می دهد. اگر موضوع مورد علاقه‌شان مشترک باشد منجر به افزایش ارتباطات بین دانش آموزان و شکل گیری دوستی می‌شود.
بازی تقلید و حدس احساسات
این بازی چیزی شبیه پانتومیم و نشان دادن حس از طریق نمایش است. روی کارتهایی احساسات مختلف نوشته می‌شود و به‌صورت رندوم کارت برداشته می‌شود. هر کودک باید سعی کند آن حس خاص را بازی کند.
- اگر بلد نبودند مشکلی نیست. کلمه را به آنها نشان داده و برای نمایش احساسات به آنها زمینه دهید. به عنوان مثال اگر کارت “خجالت” باشد، می توانید بگویید: “وقتی شخصی خجالت می کشد، ممکن است احساس کند که به طور تصادفی کاری اشتباه انجام داده است.”
بازی‌های دو نفره
نشان دادن رفتار مناسب یکی از آموزش های لازم برای کودکان اوتیسم است، راهی مفید برای تقویت مهارت های اجتماعی و توضیح اهمیت مودب بودن باشد.
این فعالیت ساده اما موثر باعث می شود كه یك بازی ساده شطرنج ، چك یا مانیكال مربوط به آداب و معاشرت باشد و از بازیکنان بخواهد قبل و بعد از بازی برای حریف خود آرزوی “موفقیت خوب” یا “بازی خوب” كنند.
آموزش کودک اوتیسم از طریق صحبت کردن در مورد موضوعات مختلف
صحبت در مورد موضوعات مختلف، فعالیتی است که در خانه هم می‌توان آن را انجام داد. موضوعی را مطرح کنید و سوالاتی حول آن بپرسید: مانند “مثلا این ماجرا چگونه به شما کمک می کنند؟” تصمیم بگیرند که چگونه واکنش نشان دهند. یا “نظر شما چیست؟ “
آموزش کودکان اوتیسمی با فعالیت‌های حسی
از آنجا که کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب از ورودی حسی بیش از حد حساسیت دارند، تهیه مکان مناسبی برای دانش آموزان لازم است تا آنها در کلاس تمرکز کنند.
در این مکان‌های مشخص فعالیت‌هایی شامل تحریک حسی انجام می‌شود، در این حالت کودکان مبتلا به اوتیسم علاوه‌بر یادگیری خود را در جمع بقیه همکلاسی‌های خود می‌بیند.
یادگیری از طریق بازی با خوراکی
این فعالیت لمسی برای کودکان اوتیسم می‌تواند یک روش سرگرم کننده برای درگیر کردن دانش آموزان هنگام یادگیری ریاضی باشد. به همه افراد کلاس خود خوراکی‌هایی را بدهید که دسته بندی آن آسان باشد. به عنوان مثال میان وعده های جویدنی یا کراکرهای کوچک.
میان وعده‌های چند رنگ ایده آل هستند. شما همچنین می توانید از غذایی استفاده کنید که در اشکال، بافت یا اندازه‌های مختلف وجود دارند.
ابتدا از آنها بخواهید که غذا را بر اساس رنگ، شکل یا ویژگی دیگر مرتب کنند. سپس از میان وعده‌ها استفاده کنید تا مهارت‌های اساسی ریاضی مانند شمارش، جمع یا تفریق را به دانش آموزان بیاموزید.
هنگامی که مفهوم مورد نظر را درک کردند، به دانش آموزان خود اجازه دهید میان وعده را بخورند.
ساختن مهر با سبزیجات
این فعالیت هنری برای کودکان مبتلا به اوتیسم توصیه شده است چون همزمان تمرکز، حس لمس و بیناییشان درگیر می‌شود. قبل از شروع کلاس، برش‌های سبزیجات مانند سیب زمینی، خیار یا فلفل را برش دهید.
چند برش سبزیجات را به همراه یک فنجان رنگ به هر کودک بدهید. به دانش آموزان بگویید یک طرف تکه سبزیجات را درون رنگ فرو ببرند و سپس آن را روی یک تکه کاغذ فشار دهند.
- همانطور که دانش آموزان شما از این مهرهای خانگی استفاده می کنند با گیاهان مختلف آشنا شده و آن را لمس می‌کنند. می‌توانید دانش آموزان را به حال خود رها کنید تا با انگشت‌های خود اثر هنری عجیب و جدیدی خلق کنند.
آزمایش‌های علمی با اسلایم
بازی با اسلایم نه تنها یک فعالیت محبوب برای کودکان خردسال است، بلکه یک فعالیت حسی عالی برای اوتیسم در کلاس است. بسیاری از دستور العمل‌های ساده بازی با اسلایم به صورت آنلاین وجود دارد.
بازی مورد علاقه بچه‌ها را پیدا کرده و آن را با دانش آموزان خود تهیه کنید. به عنوان یک فعالیت علمی برای دانش آموزان ابتدایی، از این بازی به عنوان یک فعالیت هنری لمسی استفاده کنید.
اسباب بازی‌های فیجت
فیجت‌ها اشیایی هستند که به صورت تخصصی برای تخلیه عصبی طراحی شده‌اند و هدفی جز این کار ندارند. اسباب بازی‌های فیجت ابزاری حسی شناخته شده برای کمک به کودکان اوتیسم و سایر اختلالات پردازش حسی در حفظ آرامش و تمرکز هستند.
با توجه به منابع موجود، می‌توانید چند اسباب بازی فیجت تهیه کنید یا برخی از آنها را از خود بسازید. اسپینرها که در سالهای اخیر محبوب شده اند یا کیسه های پلاستیکی حباب‍دار از انواع فیجت‌ها هستند.
بازی حسی شنیداری
وقتی عبارت “بازی حسی” ظاهر می‌شود ، معمولاً ابتدا فعالیت‌های بصری یا متنی به ذهن خطور می‌کنند. برای اینکه این فعالیت‌ها برای کودکان مبتلا به اوتیسم مناسب باشد، پیشنهاد می‌شود این فعالیت‌ها را با صدا همراه کنید. مثلا صندلی‌های موسیقیایی و سازهای ریتمی مانند شیکر یا طبل.
سطل حسی
سطل حسی، معمولاً یک وان پلاستیکی یا یک نوع ظرف بزرگ است. این سطل مملو از مواد و اشیایی است که برای تحریک حواس با دقت انتخاب شده‌اند. سطل حسی را می‌توان با انواع مختلفی از مواد مختلف مانند کاغذ خرد شده، شن، اسباب‌بازی‌های مختلف و…پر کرد.
سطل حسی به دو دلیل می تواند مفید باشد. اول چون به کودک آموزش متفاوت و یا بازی مستقل را یاد می‌دهد. دوم این بازی یک تجربه حسی ساده و قابل دسترسی برای دانش آموزان اوتیسم است.
فعالیت‌های مناسب کودکان اوتیسم درکلاس
هنگامی که دانش آموزان مبتلا به اوتیسم احساس خستگی می کنند، ممکن است دچار پدیده‌ای بنام “فروپاشی اوتیسم” شوند. کودکان اوتیسم احساسات مختلف را با شدت بیشتری حس می‌کنند و نحوه واکنش آنها با دانش آموزان بدون اوتیسم متفاوت است.
در حالی که بهترین استراتژی برای کاهش این علائم کمک گرفتن از یک متخصص است، اما انجام این فعالیت‌های آرامش بخش می تواند به تنش زدایی کمک کند.
