روان‌شناسان نظرات متعددی درباره دلایل استرس، اثرات منفی آن و راه های کاهش استرس در زندگی ما ارائه داده اند. استرس در اصل یک احساس طبیعی است که در نتیجه ناتوانی انسانها در رابطه با کنار آمدن با رویدادها، چالشها و اتفاقات خاص زندگی به وجود میآید. وقتی دچار تهدید یا چالشی سخت میشوی هورمونها در بدن ما بالا و پایین میشوند و منجر به یکسری واکنش و استرس میشوند.
کاهش استرس نکته بسیار مهمی در روند ادامه مسیر زندگی ما است. ازآنجایی‌که به‌مرور اثرات منفی استرسهای مزمن باعث بیماری‌های جسمی مزمن میشود و سلامت روان و جسم را باهم به خطر میاندازد، باید دلایل استرس عصبی را شناخت و به درمان این استرس شدید پرداخت.
بنابراین اگر در مسیر یک بیماری مزمن هستید، قربانی تجاوز یا جنایت بودهاید، زندگی شما درگیر بلایای طبیعی مانند سیل یا زلزله شده است، در یک رابطه احساسی متزلزل و سمی بودهاید، همه اینها میتواند از دلایل به‌وجودآمدن اضطراب در شما شود که در ادامه به علامتهای این نوع از استرس‌ها خواهیم پرداخت.
بعضی افراد از نظر ژنتیکی بسیار پراسترس هستند، با خواندن این مقاله آنها را بهتر بشناسید.
شخصیت جنگجو و شخصیت پر استرس، آیا این ویژگی ها ریشه در ژن های ما دارند؟
علائم استرس
به‌صورت کلی وقتی در موقعیتی تنشزا قرار بگیریم که نتیجهاش استرس باشد یکسری علائم ظاهر خواهد شد. به همین علت خوب است برخی از رایجترین علایم اضطرابهای مزمن را بشناسیم.
-
عدم تمرکز
اضطراب با ناآرامی همراه است و استرس بی‌وقفه منجر به بی‌قراری میشود. معمولاً افرادی که استرسهای مزمن دارند، بهسختی میتوانند روی مسائل روزمره خود تمرکز کنند و انجام کارها برایش سخت و برخی اوقات غیرممکن میشود. حتماً برای شما هم پیش‌آمده است که هنگام وقوع استرس و اضطراب نتوانستید به کاری که در حال انجامش بودید ادامه دهید و حتی نتوانستید حرفهای خود را ادامه دهید. استرسهای مداوم در صورت عدم مدیریت استرس منجر به ناآرامیهای شدید و بی‌قراری‌های خاص میشود.
-
اختلال در خواب
اولین اتفاقی که برای عده زیادی از افراد در مواجهه با استرس میافتد، اختلال در خوابشان است. همان‌طور که میدانید خواب عمیق و منظم از نشانههای بدن و ذهنی سالم است و از اولین نشانههای عدم تمرکز و استرس اختلال در ساعت خواب، عمق خواب و ظهور کابوسهای متعدد است.
اگر استرس و اضطرابهای شدید را تجربه کرده باشید و یا به‌صورت مداوم تحت استرس باشید و همچنین از راهکارهای کاهش استرس استفاده نکنید بی شک شب سختی را پشت سر خواهید گذاشت. خواب شبانه شما ممکن است با اختلال روبه‌رو شود و یا بدتر از آن با کابوسهای زیادی روبه‌رو شوید که آرامش را از شما بگیرد و از ساعات خواب شما کم کند. -
علامتهای جسمی
اگر استرس مداوم و زیاد شود نمودهای بیرونی یا جسمی پیدا میکند. زمانی که ما احساس خطر و یا تهدید کنیم بدن در حالت جنگ‌وگریز قرار می‌گیرد که در اصل نوعی پاسخ به استرس است علائمی همچون سفت و منقبض شدن ماهیچه‌ها، افزایش ضربان قلب، تنفس بسیار سریع‌تر از حد معمول و بالارفتن فشارخون به سبب ترشح این هورمونها هستند.
با علامتهای دیگری همچون خشک‌شدن دهان، سرگیجه، لرزش دست یا پا و رنگ‌پریدگی نیز میتوان پی برد که استرس به حد بالایی رسیده و جسم نیز در خطر است.
10 راهکار موثر برای کاهش استرس
بعد از اینکه فهمیدیم استرس چیست و چه علائم استرس عصبی چیست و همچنین چه اثراتی روی زندگی ما خواهد گذاشت نوبت به این می‌رسد تا به دنبال راهکارهای کاهش و درمان استرس برویم. درمان استرس عصبی و راه‌های کاهش استرس متعدد هستند.
از قرص استرس و داروهای ضد استرس تا یوگا و ورزش و روش‌های دیگر، همگی روش‌هایی مورد اعتماد و راهکارهایی مناسب برای کاهش تنش خواهند بود که در ادامه به برخی از آنها میپردازیم.
1. ورزش
از مهم‌ترین سپرهای مقابله با استرس و کنترل استرس ورزش است. اگر به میزان مناسب فشار فیزیکی به بدن خود وارد کنید میتوان از فشار مضاعف استرس و تنش‌های مختلف کم کرد و کاهش استرس را در پی داشته باشید.
در هنگام استرس هورمون‌های همچون کورتیزول در بدن ترشح میشود که به هورمون‌های استرس معروف هستند و در صورت ورزش و فعالیت فیزیکی هورمون‌های شادی مثل اندورفین ترشح میشود که به کاهش استرس کمک میکند.
2. تغذیه
نقش تغذیه در درمان سریع استرس و اضطراب انکار ناشدنی است. فلفل‌ها، چای سبز، اسیدهای چرب امگا 3 و نعنا از سری مواد غذایی هستند که در صورت وجود در برنامه غذایی شما آرامش بسیاری را به ارمغان خواهند آورد و در کاهش استرس برای شما مؤثر هستند.
در مقابل اگر از مواد غذایی بسیار چرب، الکل و گوشت بسیار در تغذیه خود استفاده کنید ممکن است در شدیدتر شدن استرس شما تأثیر زیادی بگذارند.
3. مصرف کمتر کافئین
کافئین‌ها محرک بوده و بیشتر در نوشیدنی‌هایی مثل چای و قهوه وجود دارند. این دو نوع نوشیدنی از سری نوشیدنی‌های رایج در زندگی روزمره انسان‌های زیادی هستند. حال در نظر بگیرید که چای یا قهوه در زندگی شما جایگاه بالایی دارد و در کنار این موضوع شما از استرس نیز رنج می‌برید.
محرک کافئین این نوشیدنی‌ها استرس را تشدید میکند؛ بنابراین کنترل و مدیریت در خوردن مواد غذایی کافئین‌دار یکی از راهکارهای کاهش استرس به شمار میآید.
4. مراجعه به درمانگر
اگر دچار استرسهای مزمن هستید خوب است به یک مشاور، روان‌شناس یا درمانگر مراجعه کنید و با بازگو کردن مسائل خود راه‌حل کاهش استرس را پیدا کنید. با کمک‌گرفتن از درمانگر و از طریق روش‌های علمی درست‌تر و با سرعت بیشتری به سمت بهبودی بروید.
درمانگرها به شما کمک میکنند تا علت استرس خود و راه‌های درمان را پیدا کنید. البته ممکن است با روش‌های گوناگون و حتی دریافت داروی ضد استرس مواجه شوید که نگران نباشید. درمانگر شما بهترین راه را برای کاهش استرس شما پیدا خواهد کرد.
5. موسیقی را امتحان کنید
موسیقی کمک فراوانی به آرامش پیداکردن و منظمتر شدن ذهن شما میکند. آرامش موسیقی باعث میشود ضربان قلب به حالت آرام و عادی خود برگردد و همچنین فشارخون نیز تعدیل شود که همین امر باعث کاهش استرس میشود. موسیقی‌های بیکلام و کلاسیک بیشترین تأثیر را بر کاهش استرس و کنترل استرس دارند و کمک زیادی به درمان استرس شدید میکنند.
کاهش استرس با انواع فیجت!
6. وقت گذراندن با دوستان
معمولاً چالشها و اتفاقاتی خاص باعث استرس میشوند و یکی از راهکارهای کاهش استرسهایی که منشأی بدین صورت دارند، حرف‌زدن است. صحبت و وقت گذراندن با دوستان و گروه دوستانی که شبیه به ما هستند و از آنها انرژیهای خوبی ساطع میشود و در همان حال به حرفهای ما گوش میدهند، کمک میکند تا مدیریت استرس درستی داشته باشیم و از افکار و انرژیهای منفی و بد خالی شویم.
7. تنفس درست
تمرین برای تنفس بهتر یکی از بهترین روشها برای کاهش استرس است. اگر با یک سرعت مناسب و عمق درست تمرین کنید و بتوانید عضلههای مجاری تنفس را فعال کنید، در درمان استرس نقش بسیار خوبی دارد. آگاهی به تنفس و تنفسهای عمیق دیافراگمی نیز به روند تنفس بهتر شما و کم‌کردن تنش‌های استرسی کمک خواهد کرد.
8. کمک به خودآگاهی
خودآگاهی نقش بسیار مهمی در کنترل استرس دارد. در خودآگاهی و تسلط بر درون خود، شما میتوانید ریشههای استرسهای متعدد خود را پیدا کنید و با تمرین و آگاهی بیشتر میتوان درمان استرس را سرعت بخشید. اگر شما به ریشههای اضطرابهای مزمن خود تسلط پیدا کرده و آگاه شوید، راحتتر میتوانید بر آنها غلبه کنید. در این مسیر حضور یک مشاور و کتابهای متنوع به شما کمک شایانی خواهد کرد.
9. واقع‌بینی در اهداف
از دلایلی که باعث استرس میشود توقع بیش از حد، از خودمان است. برای اینکه کمتر به استرس دچار شویم، بهتر است اهداف خود را واقعبینانه و باتوجهبه تواناییها و شرایطمان انتخاب کنیم. در صورت انتخاب اهدافی واقعیتر و در دسترس تر ما استرس نرسیدن به این اهداف را نخواهیم کشید و همین بار بزرگی از اضطراب را ازروی دوش ما برخواهد داشت. عدۀ زیادی از آدمها به‌خاطر کمالگرایی بیش از حد دچار استرسهای مزمن میشوند.
10. تبدیل استرس به هنر
یادگیری هنر و تبدیل استرس به هنرهایی همچون نویسندگی، مجسمهسازی، نقاشی و… در بطن خود میتواند آرامش به ارمغان بیاورد و کاهش استرس را در پی داشته باشد. این قضیه از دو جهت قابل‌بررسی است. اول اینکه یادگیری یک هنر به عزتنفس شما اضافه میکند و از طرفی اصالت هنر با خود آرامش به ارمغان می‌آورد که در نهایت منجر به مدیریت استرس و حتی درمان استرس میشود.
کلام آخر
به‌هرحال باید در نظر داشت که جهان امروز از طریق مختلف به ما استرس وارد میکند. در جهان جنگ و مرگ و بیماری و چالشها و تهدیدهای مختلف این ما هستیم که باید فرصتها را غنیمت بشماریم و با استرسهای عصبی شدید مقابله کنیم و در پی درمان استرس و مدیریت استرس، البته تاحدامکان بدون استفاده از دارو و قرص ضد استرس باشیم تا بتوانیم زندگی شاد و سالمی داشته باشیم و همین را نیز به نسلهای بعد انتقال دهیم.
