بلاگ

علت میل به شیرینی بسته به موقعیت‌های مختلف، متفاوت است. از دلایل مهم تمایل به خوراکی شیرین:

• عادت
• ضعف و گرسنگی
• عدم تعادل در سطح گلوکز خون
• استرس و شرایط روحی
• بارداری
• دیابت
• بلغمی مزاج بودن
• ضعف طحال

را می‌توان نام برد. هوس شیرینی اغلب در زمان و شرایطی همچون:

• میل به شیرینی بعد از غذا
• بعد از ورزش
• قبل از دوره شروع پریود
• بعد از خواب
• و شرایط دیگر

به سراغ ما می‌آید که در ادامه مفصل درباره آن‌ها صحبت خواهیم کرد.

علت میل به شیرینی چیست؟ چرا هوس شیرینی میکنیم؟

علت میل به شیرینی بسته به موقعیت‌های مختلف متفاوت است و تا حد معقول نه تنها بد نیست، بلکه گاهی می‌تواند حس و حال افراد را تغییر دهد و موجب ایجاد نشاط در آن‌ها شود. اما داشتن میل زیاد به شیرینی ممکن است باعث بروز مشکلات متعدد از جمله افزایش وزن یا دیابت شود.

به همین دلیل بسیار مهم است که درباره علت میل به شیرینی بیشتر بدانیم و بتوانیم در مواقع لزوم خصوصاً در زمان پرخوری، از مصرف انواع شیرینی جات جلوگیری کنیم. گاهی علت پرخوری و میل به شیرینی می‌تواند ریشه عصبی هم داشته باشد؛ در مقاله دیگری که به علت پرخوری عصبی پرداخته، بیشتر در این مورد صحبت کردیم.

• گاهی از سر عادت این کار را انجام می‌دهیم
• گاهی برای رفع ضعف و گرسنگی خود به خوردن شیرینی روی می‌آوریم.
• بیشتر مواقع به علت عدم تعادل در سطح گلوکز خون به شیرینی جات تمایل داریم.
• اگر عادت‌های غذایی ناسالم داشته باشیم؛ مصرف مکرر مواد قندی باعث می‌شود بدن به این نوع غذاها وابسته شود. این وابستگی به مرور زمان میل به شیرینی را افزایش می‌دهد و کنترل آن دشوارتر می‌شود.
• اگر دچار افت قندخون شویم؛ وقتی مدت زیادی غذا نمی‌خورید یا وعده‌های غذایی نامنظمی دارید، سطح قند خون شما کاهش می‌یابد. در این حالت، بدن به دنبال راهی سریع برای جبران انرژی از دست‌رفته است و شیرینی‌ها به دلیل جذب سریع، گزینه‌ای جذاب به نظر می‌رسند.
• در نهایت، ژنتیک و ساختار مغزی نیز می‌توانند تمایل به شیرینی را تحت تأثیر قرار دهند. برخی افراد به طور طبیعی به دلیل ویژگی‌های ژنتیکی یا ساختار مغز خود، میل بیشتری به مواد قندی دارند که این مسئله مدیریت این هوس‌ها را برای آن‌ها سخت‌تر می‌کند.

موارد دیگری از جمله:

• استرس و شرایط روحی
• بارداری
• دیابت
• بلغمی مزاج بودن
• ضعف طحال
• عدم تعادل هورمون‌ها
• فعالیت بدنی ناکافی
• عدم دریافت مواد مغذی کافی
• افت قند خون
• عوامل ژنتیکی و مغزی

از دلایل رایج هوس شیرینی هستند.

علت میل به شیرینی هر چه که باشد، چیزی که اهمیت دارد مصرف به جا و به اندازه مواد خوراکی قندی است. این مسئله خصوصاً برای کسانی که دیابت دارند، خانم‌هایی که در دوران بارداری به سر می‌برند و یا افرادی که به دنبال تناسب اندام هستند، اهمیت بیشتری دارد. توجه به میزان مصرف مواد قندی و تعادل در استفاده از انواع شیرینی جات می‌تواند در حفظ سلامتی افراد مؤثر باشد. 

علت میل به شیرینی در طب سنتی

دلیل میل به شیرینی در طب سنتی هم مورد بررسی قرار گرفته است. از نظر طب سنتی معمولاً افراد بلغمی مزاج تمایل زیادی به مصرف شیرینی دارند. این گروه از افراد دارای مزاج سرد و تر هستند، به همین دلیل باید با تعادل غذایی، هوس خود را کنترل کنند.

در طب چینی هم اعتقاد بر این است که هوس زیاد شیرینی به دلیل ضعیف بودن انرژی طحال اتفاق می‌افتد. چینی‌ها برای رفع این مشکل، تقویت طحال را توصیه می‌کنند.

مطلب پیشنهادی: معرفی بهترین رژیم های غذایی

هوس شیرینی جات تا حد معقول نه تنها بد نیست، بلکه گاهی می‌تواند حس و حال افراد را تغییر دهد و موجب ایجاد نشاط در آن‌ها شود؛ اما تمایل زیاد به شیرینی ممکن است باعث بروز مشکلات متعدد از جمله افزایش وزن یا دیابت شود. 

چطور میل به شیرینی را کم و کنترل کنیم؟

اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که میل زیادی به خوردن شیرینی دارند، پس باید قبل از دچار شدن به عوارض ناخوشایند این عادت غذایی نامناسب، از روش‌هایی برای کاهش هوس خود استفاده کنید.

این بار اگر هوس خوردن شیرینی داشتید، می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند صرف صبحانه پر از پروتئین، جویدن آدامس، خوردن میوه، نوشیدن آب، بهبود خواب، تغییر سبک زندگی و قرار دادن یک جایگزین سالم استفاده کنید. در ادامه به بررسی هر یک می‌‌پردازیم.

11 روش موثر برای کنترل هوس و میل به شیرینی

هوس کردن شیرینی، مخصوصاً در میانه روز یا بعد از وعده‌های غذایی، امری طبیعی است. اما اگر نتوانیم این هوس‌ها را مدیریت کنیم، ممکن است به مصرف بیش از حد قند و افزایش وزن منجر شود.

1. میوه‌های تازه را جایگزین کنید.
   میوه‌های طبیعی مانند سیب، موز یا خرما می‌توانند شیرینی مورد نیاز بدن را تأمین کنند و همزمان فیبر و ویتامین‌های ضروری را نیز به شما برسانند. خوردن میوه در زمانی که هوس شیرینی کرده اید، می‌تواند راهکار مؤثر دیگری برای غلبه بر هوس شما باشد.
2. شکلات تلخ مصرف کنید.
   اگر واقعاً هوس شکلات دارید، به سراغ شکلات‌های تلخ با درصد بالای کاکائو (۷۰ درصد یا بیشتر) بروید. این شکلات‌ها علاوه بر کاهش هوس، آنتی‌اکسیدان‌های مفیدی دارند.
3. آب بنوشید.
   گاهی اوقات بدن تشنگی را با گرسنگی یا هوس اشتباه می‌گیرد. یک لیوان آب بنوشید و چند دقیقه صبر کنید؛ نوشیدن آب خصوصاً بعد از ورزش می‌تواند تمایل شما به خوردن شیرینی را کم کند. گاهی فقط تشنگی باعث احساس نیاز به شیرینی می‌شود که می‌توانید به سادگی آن را حل کنید.
4. دمنوش‌های گیاهی را امتحان کنید.
   دمنوش‌هایی مثل چای دارچین یا زنجبیل طعم شیرینی ملایمی دارند و می‌توانند بدون نیاز به قند اضافی، میل شما به شیرینی را کاهش دهند.
5. اسموتی خانگی درست کنید.
   با ترکیب میوه‌های یخ‌زده مثل موز و توت‌فرنگی با ماست کم‌چرب یا شیر بادام، یک نوشیدنی سالم و خوش‌طعم تهیه کنید. این گزینه می‌تواند جایگزین سالمی برای دسرهای پرکالری باشد.
6. خوراکی‌های پروتئینی مصرف کنید.
   پروتئین می‌تواند احساس سیری طولانی‌تری ایجاد کند. به‌جای شیرینی، یک تکه پنیر، تخم‌مرغ آب‌پز یا ماست یونانی بدون قند میل کنید. زمانی که یک صبحانه پروتئینی می‌خورید، هوس خوردن مواد شیرین را از بین می‌برید. لازم نیست حتماً غذای گوشتی بخورید، زیرا مصرف تخم مرغ، ماست یونانی، برخی اسموتی‌ها و پنیرها نیز در این بین مؤثر هستند.
7. مغزها و دانه‌ها را امتحان کنید.
   مغزهایی مثل بادام، گردو یا پسته، همراه با مقدار کمی عسل طبیعی، می‌توانند یک میان‌وعده مقوی و شیرین باشند که انرژی شما را هم تأمین می‌کند.
8. آدامس بدون قند بجوید.
   آدامس‌های بدون قند می‌توانند دهان شما را مشغول کنند؛ تغییر عادات خوردن شیرینی در زمانی که احساس نیاز شدید به آن دارید می‌تواند در رفع هوس شما کمک کننده باشد. سری بعد می‌توانید جویدن آدامس را امتحان کنید.
9. فعالیت بدنی انجام دهید.
   گاهی هوس شیرینی ناشی از استرس یا بی‌حوصلگی است. یک پیاده‌روی کوتاه، چند حرکت کششی یا حتی یک نفس عمیق می‌تواند این حس را برطرف کند.
10. از هدف‌های خود یاد کنید.
    اگر در حال تلاش برای داشتن سبک زندگی سالم‌تر هستید، با خودتان مرور کنید که آیا خوردن شیرینی به این هدف کمک می‌کند یا خیر. این یادآوری می‌تواند در تصمیم‌گیری آگاهانه شما تأثیرگذار باشد.
11. سراغ خوراکی های شیرین سالم بروید.
    به جای خوردن مواد قندی ناسالم می‌توانید از خوراکی‌های شیرین سالم مانند کشمش یا خرما استفاده کنید.

در آخر؛ توجه داشته باشید که بهبود خواب می‌تواند در کاهش مصرف مواد قندی مؤثر باشد، زیرا داشتن یک خواب ضعیف می‌تواند شما را جذب غذاهای شیرین کند.

افراد چه زمان هایی بیشتر میل به شیرینی دارند؟

یک علت میل به شیرینی نتیجه عادت کردن به این حالت در طول زمان است. در این عادت ما با سه حالت محرک، رفتار و پاداش مواجه هستیم. محرک می‌تواند تمایل به خوردن تنقلات باشد، رفتار همان خوردن شیرینی است و پاداش هم می‌تواند احساسی باشد که از مصرف شیرینی کسب کرده ایم.

بیشتر ما هنگام خوردن شیرینی با احساس خوشایندی مواجه می‌شویم که هورمون دوپامین نقش اصلی در این احساس را بر عهده دارد. بر این اساس هنگام خوردن شیرینی هورمون انسولین (تنظیم کننده سطح قند خون) به بخش‌های ابتدایی مغز بالا می‌رود و منجر به رشد ترشح سطح دوپامین در این ناحیه می‌شود.

بنابراین منجر به ایجاد احساس خوب می‌شود که دریافت این احساس خوب از شیرینی می‌تواند در طولانی مدت به یک عادت برای ما تبدیل شود. اما در ادامه به سایر مواردی می‌پردازیم که میل به شیرینی را افزایش می‌دهند.

بدن شما به چه مواد غذایی بیشتر نیاز دارد؟ برنامه غذایی که بر اساس ژنتیک شما تدوین شده باشد، تمام نیازهای بدن شما را در نظر می گیرد! برای آشنایی بیشتر با برنامه غذایی ژنتیکی کلیک کنید.

• میل به شیرینی بعد از غذا

هوس شیرینی بعد از غذا هم ممکن است برای هر یک از ما پیش بیاید که در این شرایط ولع خوردن قند با سیستم گوارشی در ارتباط است. بر اساس فیزیولوژی بدن، کار هضم کمی دشوار است.

به همین دلیل بدن برای حمایت از فرآیند گوارش، نیاز به دریافت انرژی دارد و این حالت از طریق ولع خوردن شیرینی رخ می‌دهد. ضمن اینکه بدن در حین هضم، انرژی زیادی را می‌سوزاند و جایگزینی آن از طریق خوردن مواد قندی امکان پذیر است. 

• هورمون‌های گرسنگی

علت میل به شیرینی می‌تواند به دلیل گرسنگی هم باشد. ترشح هورمون گرلین که به هورمون گرسنگی مشهور است، در زمانی که افراد به اندازه کافی غذا نخورده اند یا از یک رژیم غذایی خوب پیروی نمی‌کنند، دچار مشکل می‌شوند.

بر اساس مطالعات انجام شده بر روی موش‌ها، میل به صرف شیرینی بعد از یک وعده غذایی کامل به دلیل عدم ترشح گرلین کاهش پیدا می‌کند.

• میل به شیرینی قبل از پریود

یک علت میل به شیرینی، تغییرات هورمونی است. به همین دلیل هوس شیرینی قبل پریودی در بسیاری از بانوان دیده می‌شود.

به عبارت دیگر در روزهای منتهی به قاعدگی، بانوان با افت هورمون پروژسترون و در مقابل با افزایش استروژن مواجه می‌شوند که احتمال افت قند خون را بالا می‌برد. در زمان کاهش قند خون بدن سیگنال‌هایی را به مغز ارسال می‌کند که منجر به هوس کردن شیرینی می‌شوند.

• تمایل به شیرینی در اوایل بارداری

بسیاری از بانوان هنگام بارداری هوس‌های مختلفی دارند که در بین آن‌ها هوس به ترشی جات و میل به شیرینی رایج تر هستند. حدود 40 درصد از هوس‌های زنان باردار با علاقه برای خوردن مواد قندی همراه است.

هوس شیرینی در بارداری به دلیل افت قند خون ایجاد می‌شود. پس اگر به طور مکرر خود را با وعده‌های کوچک سیر نگه دارید، به احتمال زیاد کمتر هوس شیرینی خوردن خواهید داشت. در این بین نخوردن صبحانه می‌تواند هوس را بیشتر کند.

• هوس شیرینی جات بعد از زایمان

مادران حتی ممکن است بعد از زایمان هم میل به شیرینی داشته باشند. علت میل به شیرینی بعد از زایمان می‌تواند ناشی از کمبود ویتامین یا کمبود برخی از مواد مغذی باشد.

ضمن اینکه تغییر الگوی خواب و کم خوابی بعد از حضور عضو جدید خانواده هم در این هوس تأثیرگذار است. حتی نیاز شیردهی خصوصاً بعد از یک شیردهی طولانی مدت به نوزاد، باعث تمایل بیشتر برای خوردن شیرینی جات خواهد شد.

• میل به شیرینی جات بعد از خواب

اگر درست بعد از بیدار شدن از خواب میل به شیرینی داشته باشید، ممکن است سطح قند خون شما مشکل داشته باشد. چه دیابتی باشید چه نباشید، وقتی بعد از خواب برای مصرف شیرینی جات ولع دارید، احتمالاً بدنتان با کمبود انرژی ناشی از افت قند خون مواجه است. گاهی اوقات با خوردن یک توت، مویز و غیره می‌توانید این سطح را ثابت و هوس خود را برطرف کنید.

• میل به شیرینی بعد از ورزش

گاهی علت میل به شیرینی انجام حرکات ورزشی است. درست مانند بعد از خواب، زمانی که ورزش می‌کنید، بخش زیادی از انرژی خود را از دست می‌دهید. به همین دلیل بدن به دنبال جبران انرژی از دست رفته سیگنال‌هایی را به مغز می‌فرستد که هوس شیرینی را برمی‌انگیزند. یکی از راه‌های رفع این هوس نوشیدن آب است.

• کمبود مواد مغذی

اگر به طور مداوم سرگیجه دارید یا هوس شدیدی نسبت به خوردن شیرینی در خود احساس می‌کنید، ممکن است با کمبود مواد مغذی در بدن دچار شده باشید. زمانی که مواد معدنی مؤثر روی انسولین را دریافت نکنید، تمایل شما به مصرف شیرینی افزایش پیدا می‌کند.

برای مثال کمبود دریافت منیزیوم می‌تواند منجر به کاهش انتقال انرژی به سلول‌ها شود. در نهایت بدن به منظور پر کردن این خلاء، هوس مصرف مواد قندی را افزایش دهد.

• سطح سروتونین پایین

برای همه ما پیش آمده است که بعد از گذراندن یک روز سخت و پر از استرس، تمایل به خوردن شیرینی مثل یک بستنی داشته باشیم. بنابراین یک علت میل به شیرینی می‌تواند افت سطح سروتونین باشد.

هورمون سروتونین منجر به تنظیم خلق و خو می‌شود. بنابراین زمانی که به دلیل اضطراب، افسردگی یا استرس سطح سروتونین ما کاهش پیدا می‌کند، پیامی را به مغز انتقال می‌دهد که بدن میل به مصرف مواد قندی دارد.

در آزمایش ژنتیک تغذیه، میزان جذب مواد معدنی و سایر مواد خوراکی را بررسی و تغییر سبک غذایی شما برحسب نیاز‌های ژنتیکی بدن‌تان کمک می‌کند؛ برای آشنایی بیشتر مقاله آزمایش NutritionX را بخوانید و یا برای دریافت مشاوره ژنتیک رایگان کلیک کنید.

چه کسانی بیشتر هوس شیرینی می کنند؟

تا به اینجا با علت و زمان‌هایی که افراد درگیر هوس شیرینی می‌شوند صحبت کردیم؛ در ادامه نگاهی کوتاهی بیندازیم به افرادی که بیشتر در معرض میل به شیرینی‌ها دارتد

افرادی که استرس زیادی دارند:

افرادی که تحت فشارهای روانی یا کاری هستند، بیشتر به سمت مواد قندی می‌روند. استرس باعث ترشح هورمون کورتیزول می‌شود که میل به مصرف غذاهای شیرین را افزایش می‌دهد.

کسانی که خواب کافی ندارند:

کمبود خواب منجر به اختلال در تنظیم هورمون‌های گرسنگی (گرلین و لپتین) می‌شود. این اختلال باعث افزایش میل به شیرینی برای جبران خستگی و کمبود انرژی می‌شود.

افراد با رژیم‌های غذایی سخت:

کسانی که رژیم‌های محدودکننده و کم‌کالری را دنبال می‌کنند، به دلیل حذف گروه‌های غذایی و کاهش انرژی دریافتی، بیشتر هوس مواد قندی می‌کنند. در مقاله حذف قند و شکر اصولی، بهترین شیوه کاهش مصرف شیرینی جات را بررسی کردیم.

افراد کم‌تحرک:

کسانی که فعالیت بدنی کافی ندارند، به دلیل کاهش سطح انرژی و بی‌حوصلگی، بیشتر به مواد قندی علاقه‌مند می‌شوند.

افراد دارای کمبودهای تغذیه‌ای:

کمبود مواد معدنی مانند منیزیم، کروم یا ویتامین B می‌تواند میل به شیرینی را افزایش دهد.

زنان در دوران خاص:

در دوران قاعدگی، بارداری یا یائسگی، به دلیل تغییرات هورمونی، میل به شیرینی در بسیاری از زنان بیشتر می‌شود.

افراد با عادت غذایی قندی:

کسانی که عادت به مصرف روزانه غذاهای قندی دارند، به دلیل اعتیاد به شکر، بیشتر هوس شیرینی می‌کنند.

افرادی با سبک زندگی پراسترس و شلوغ:

زندگی شلوغ و عدم توجه به تغذیه سالم، باعث می‌شود این افراد برای جبران سریع انرژی از دست‌رفته، به مواد قندی روی آورند.

یکی از عوارضی که مصرف زیاد قند و شیرینی به همراه دارد؛ پوسیدگی دندان است. این مورد در کودکان به وفور دیده می شود؛ در مقاله پوسیدگی دندان کودکان بیشتر درباره این موضوع صحبت کردیم.

آیا میل به شیرینی نشانه دیابت است؟

‌هوس بیش از حد به مواد قندی می‌تواند گاهی نشانه ای از عدم تعادل سطح گلوکز خون باشد که اگر کنترل نشود، دیابت را به دنبال خواهد داشت.

افرادی که به دیابت مبتلا هستند نیز ممکن است در زمان افت قند خون هوس خوردن شیرینی داشته باشند. جالب است بدانید که هر چه قند خون افراد بالاتر برود، به دلیل کمبود انسولین کافی، هوس خوردن شیرینی افزایش پیدا می‌کند.

کمبود چه ویتامینی باعث خوردن شیرینی می شود؟

‌همانطور که گفتیم یک علت میل به شیرینی کمبود برخی از مواد مغذی و ویتامین‌هاست. بر این اساس کمبود کلسیم یا منیزیوم گاهی می‌تواند میل به شیرینی را افزایش دهد. از طرفی کمبود ویتامین‌های گروه (B) هم می‌تواند (با عدم حمایت از متابولیسم بدن) در داشتن میل زیاد به خوردن شیرینی جات مؤثر باشد.

میل به شیرینی نشانه کدام طبع است؟

‌همان طور که در بخش نظریه طب سنتی گفتیم، افرادی که تمایل زیادی به مصرف شیرینی دارند، اغلب بلغمی مزاج هستند و طبع سرد و تری دارند. چنین افرادی می‌توانند با کشف علت میل به شیرینی و مشاوره گرفتن از یک پزشک طب سنتی در جهت اصلاح طبع یا تعادل مزاج خود قدم بردارند. 

ارتباط کم کاری تیروئید و میل به شیرینی

‌علت میل به شیرینی می‌تواند گاهی ناشی از کم کاری تیروئید هم باشد. در واقع کم کاری تیروئید می‌تواند کند شدن متابولیسم بدن را در پی داشته باشد که با مصرف بیشتر قند در ارتباط است. برای آشنایی با روشهای بالا بردن متابولیسم پایه بدن، کلیک کنید.

در این زمینه محققان بر این باور هستند که کم کاری تیروئید می‌تواند باعث بروز هیپوگلیسمی شود که در افت قند خون مؤثر است. به همین دلیل بدن این احساس را ایجاد می‌کند که برای تعادل خود به قند بیشتری نیاز دارد که در نهایت میل به خوردن شیرینی افزایش پیدا می‌کند. راهنمای رژیم غذایی کم کاری تیروئید

جمع بندی

بسیاری از کارشناسان تغذیه معتقد هستند که میل زیاد به شیرینی یک بیماری است و افراد باید به دنبال درمان آن باشند. اما میل به مصرف شیرینی جات می‌تواند به دلیل کمبود یک ویتامین در بدن، سطح بالای استرس، کم خوابی، گرسنگی و تغییرات هورمونی باشد.

پس هر فرد با توجه به شرایطی که در آن قرار دارد ممکن است تا حدی هوس شیرینی داشته باشد. مصرف زیاد شیرینی می‌تواند منجر به تشدید برخی از بیماری‌ها مانند دیابت شود و اضافه وزن در افراد را به دنبال داشته باشد. بنابراین بسیار اهمیت دارد که علت میل به شیرینی خود را در حالت غیر معمول پیگیری و برای رفع آن اقدام کنید.

علت شیرینی خوردن زیاد چیست؟

علت میل به شیرینی می‌تواند بسته فرد و شرایط او متفاوت باشد. از جمله دلایل میل به شیرینی می‌توانیم به شکل گرفتن عادت مصرف به دلیل ایجاد حس خوب، سطح سروتونین پایین و انتشار هورمون گرسنگی گرلین اشاره کنیم.

برای جلوگیری از میل به شیرینی جات چه باید کرد؟

برای کاهش میل به شیرینی جات باید اول علت این هوس را متوجه شوید، سپس با رفع مشکل ، اقدام کنید. مثلا کنترل استرس، تنظیم هورمون‌ها، تقویت بدن، نوشیدن آب و پیگیری از گرسنگی از جمله این موارد هستند.