آیا اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود؟| علائم و درمان

اختلال دوقطبی در کودکان چیست؟ آیا فرزند شما دچار تغییرات شدید خلق‌وخو و رفتاری می شود؟ آیا فرزند شما نسبت به بچه‌های دیگر بسیار هیجان زده یا تحریک پذیرتر است؟ آیا این تغییرات خلقی بر نحوه رفتار فرزند شما در مدرسه یا در خانه تأثیر می گذارد؟

برخی از کودکان و نوجوانان با این علائم ممکن است دچار اختلال دوقطبی باشند، یک اختلال مغزی که باعث تغییر غیرعادی در خلق‌وخو، انرژی، سطح فعالیت و عملکرد روزانه می‌شود. اما نمی شود با دیدن هر نشانه ای بگوییم کودک مبتلا به دو قطبی یا بایپولار است؛ بلکه تشخیص این موضوع نیازمند تست و آزمایش های مختلفی توسط متخصص است. در این مقاله به جنبه‌های مختلف اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان می‌پردازیم.

بیشتر افراد مبتلا به اختلال دوقطبی در نوجوانی یا بزرگسالی تشخیص داده می‌شوند، اما علائم می‌توانند زودتر در دوران کودکی ظاهر شوند.

اختلال دوقطبی در کودکان

اختلال دوقطبی در کودکان را با سایر اختلالات دیگر اشتباه نگیرید

علائم و نشانه‌های اختلال دوقطبی ممکن است با علائم سایر اختلالات رایج در جوانان مانند اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD)، مشکلات رفتاری، افسردگی اساسی و اختلالات اضطرابی همپوشانی داشته باشد. تشخیص اختلال دوقطبی می‌تواند پیچیده باشد و نیاز به ارزیابی دقیق توسط یک متخصص بهداشت روانی مجرب دارد.

• با درمان کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال دوقطبی می توانند علائم خود را مدیریت کرده و زندگی موفقی داشته باشند.

علل ایجاد دوقطبی در کودکان چیست؟

علل دقیق اختلال دوقطبی ناشناخته است، اما عوامل متعددی ممکن است در این بیماری دخیل باشند. به عنوان مثال محققان در حال کشف مکانیسم‌های ژنتیکی هستند که با اختلال دوقطبی و سایر اختلالات روانی مرتبط هستند. تحقیقات نشان ‌می‌دهد که احتمال ابتلای افراد در صورت داشتن یکی از اعضای نزدیک خانواده درگیر این بیماری، بیشتر است.

با این حال فقط به این دلیل که یکی از اعضای خانواده دارای اختلال دوقطبی است، دلیلی بر ابتلای سایر اعضای نیست. بسیاری از ژن‌ها و شرایط در این اختلال دخیل هستند و هیچ ژنی منفرد آن را ایجاد نمی‌کند.

همچنین ناملایمات، آسیب‌ها و رویدادهای استرس‌زای زندگی، ممکن است شانس ایجاد اختلال دوقطبی را در افرادی که دارای خطر ژنتیکی ابتلا به این بیماری هستند افزایش دهد.

علائم اختلال دوقطبی در کودکان چیست؟

دوره‌های خلقی در اختلال دوقطبی کودکان شامل احساسات شدید همراه با تغییرات قابل توجه در عادات خواب، سطح فعالیت، افکار یا رفتارها است. کودک مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است دوره‌های مانیک ، افسردگی یا دوره‌های “مختلط” داشته باشد.

یک دوره مختلط دارای علائم شیدایی و افسردگی است. این دوره‌های خلقی باعث علائمی می شوند که اغلب چندین روز یا هفته طول می کشد. این تغییرات خلقی و فعالیتی با رفتارهای معمول کودک و نوجوانان معمولی بسیار متفاوت است.

کودکان و نوجوانان مبتلا به دوره مانیک ممکن است:

• شادی یا سرخوشی شدید را برای مدت طولانی نشان دهند.
• خلق و خوی بسیار تحریک پذیر داشته باشند.
• در مورد موضوعات مختلف تند صحبت می‌کنند.
• در خوابیدن مشکل دارند اما احساس خستگی نمی کنند.
• برای متمرکز ماندن مشکل دارند.
• به نظر می‌رسد بیش از حد علاقه‌مند یا درگیر فعالیت‌های لذت بخش اما پر مخاطره شوند.

علائم در کودکان و نوجوانانی که دچار افسردگی می‌شوند:

• احساس غم مکرر و بی دلیل داشته باشند.
• افزایش احساس تحریک پذیری و عصبانیت.
• شکایت از درد معده و روده.
• افزایش قابل توجهی در میزان خواب داشته باشید.
• در تمرکز مشکل دارند.
• احساس ناامیدی و بی ارزشی می‌کنند.
• در برقراری ارتباط یا حفظ روابط مشکل دارند.
• پرخوری یا بی اشتها می‌شوند.
• انرژی کمی دارند و علاقه‌ای به فعالیت‌هایی که معمولاً از آن‌ها لذت می برند، ندارند.
• به مرگ یا خودکشی فکر می‌کنند.

تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان 

یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی در مورد خلق و خوی کودک، الگوهای خواب، سطح انرژی و رفتار او سوال می کند. هیچ آزمایش خون یا اسکن مغزی وجود ندارد که بتواند اختلال دوقطبی را تشخیص دهد.

با این حال ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ممکن است از آزمایشاتی برای بررسی اینکه آیا چیزی غیر از اختلال دوقطبی باعث علائم کودک شما می شود ، استفاده کند. گاهی اوقات ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی باید از شرایط پزشکی در خانواده مانند افسردگی یا مصرف مواد مطلع شوند.

اختلالات دیگر دارای علائمی مانند علائم اختلال دوقطبی هستند، از جمله ADHD ، اختلال در تنظیم خلق، اختلال نافرمانی مخالف، اختلال سلوک و اختلالات اضطرابی. همچنین تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان از افسردگی که بدون مانیک رخ ‌می‌دهد، که به آن “افسردگی اساسی” گفته می‌شود.

• مطلب پیشنهادی: آیا فرزندم اختلال خواب دارد؟ 

اختلال دوقطبی در کودکان چگونه درمان می شود؟

درمان اختلال تا حد زیادی به همکاری کودکان و نوجوانان با مشاورین برای توسعه برنامه درمانی که به آن‌ها در مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک می کند، دارند. حتما برنامه درمانی را دنبال کنید، حتی زمانی که کودک شما در حال حاضر یک دوره خلقی را تجربه نمی کند.

گزینه های درمانی شامل موارد زیر است:

دارو درمانی

چندین نوع دارو می تواند به درمان علائم اختلال دوقطبی کمک کند. کودکان به روش های مختلف به داروها پاسخ می‌دهند، بنابراین نوع مناسب داروها به کودک بستگی دارد. این بدان معناست که ممکن است پزشک کودکان انواع مختلفی از داروها را امتحان کنند تا ببینند کدام دارو برای آن‌ها مناسب است.

برخی از کودکان ممکن است به بیش از یک نوع دارو نیاز داشته باشند، زیرا علائم آن‌ها پیچیده است. کودکان باید کمترین تعداد دارو و کوچکترین دوز ممکن را برای کمک به علائم خود مصرف کنند.

داروها می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. همیشه در مورد مشکلات مربوط به عوارض جانبی به پزشک خود اطلاع دهید. از دادن دارو به فرزند خود بدون صحبت با ارائه دهنده خدمات درمانی خودداری نکنید. قطع ناگهانی دارو می تواند خطرناک باشد و علائم دوقطبی را بدتر کند.

روان درمانی

انواع مختلف روان درمانی می تواند به کودکان و خانواده‌های آن‌ها در مدیریت علائم اختلال دوقطبی کمک کند. درمان خانواده محورمی تواند حمایت، آموزش و راهنمایی برای جوانان و خانواده‌های آن‌ها باشد.

این درمان‌ها مهارت‌هایی را آموزش ‌می‌دهد که می‌تواند به افراد در مدیریت اختلال دوقطبی کمک کند، از جمله مهارت‌هایی برای حفظ روال عادی، افزایش تنظیم هیجان و بهبود تعاملات اجتماعی.

همچنین بخوانید : عوارض داروهای بیش فعالی

چگونه می‌توانم به کودک یا نوجوان مبتلا به دوقطبی کمک کنم؟

کمک با تشخیص و درمان صحیح شروع می‌شود. در مورد هرگونه علائمی که مشاهده می‌کنید با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خانواده صحبت کنید.

اگر فرزند شما مبتلا به اختلال دوقطبی است، در اینجا چند کار اساسی وجود دارد که می توانید انجام دهید:

• صبور باشید، به یاد داشته باشید که درمان زمان می برد.
• پایبندی به برنامه درمانی می تواند به کودک شما کمک کند تا بهتر شود و بهتر بماند.
• کودک خود را تشویق به صحبت کنید و به فرزند خود با دقت گوش دهید.
• به خلق‌وخوی فرزند خود توجه کنید و نسبت به هرگونه تغییر عمده هوشیار باشید.
• عوامل محرک را بشناسید و راهکارهایی برای مدیریت احساسات شدید و تحریک پذیری بیاموزید.
• به کودک خود کمک کنید تا خوش بگذراند.
• به فرزند خود کمک کنید بفهمد که درمان می تواند زندگی را بهتر کند.