سرفصلهای مقاله
Toggleیکی از اختلالاتی که درکودکان دیده میشود، بیش فعالی یا اختلال ADHD است. این اختلال علائم و ویژگیهای زیادی دارد و تنها توسط پزشک، روانشناس و روانپزشک تشخیص داده میشود. والدین کودک بیش فعال باید فعالیتهایی به خصوص در قالب بازی برای افزایش تمرکز و بهبود علائم کودکشان انجام دهند. در ادامه این مطلب به معرفی بازی برای افزایش تمرکز کودکان بیش فعال و بهترین بازی برای کودکان بیش فعال پرداخته میشود.
بیش فعالی چیست؟
بیش فعالی یا ADHD یکی از شایعترین اختلالات عصبی رشدی دوران کودکی است. معمولاً برای اولین بار در دوران کودکی تشخیص داده میشود و اغلب تا بزرگسالی ادامه مییابد. کودکان بیش فعال ممکن است در توجه و کنترل رفتارهای تکانشی مشکل داشته باشند (یعنی ممکن است بدون فکر کردن به نتیجه عمل کنند)، یا بیش از حد فعال باشند.
ویژگی کلی کودک بیش فعال
طبیعی است که کودکان در زمانهای مختلف در تمرکز و رفتار با مشکل مواجه شوند. با این حال، کودک بیش فعال علائمشان رفع نمیشود و ادامه مییابد. این علائم میتواند شدید باشد و میتواند در مدرسه، خانه یا با دوستان مشکل ایجاد کند.
کودک بیش فعال ممکن است:
- زیاد رویاپردازی کند
- چیزهای زیادی را فراموش کند
- دست و پا بزند یا بی قراری کند
- زیاد حرف بزند
- اشتباهاتی ناشی از بیدقتی انجام دهد یا ریسکهای زیادی انجام ریسکرشررانجام دهد
- مقاومت در برابر وسوسه برایش سخت است
- در سر صف ایستادن مشکل دارد
- در کنار آمدن با دیگران مشکل دارد
- بازی درمانی چیست؟ تفاوت کاردرمانی و بازی درمانی در چیست؟
- نوروفیدبک چیست؟ کاربرد آن در درمان اختلالات
از کجا بفهمم فرزندم بیش فعالی دارد؟
علائم را جدی بگیرید. در صورت بروز چندین مورد از علائم گفته شده در فرزندتان حتما به یک متخصص مراجعه کنید و در صورت تشخیص، درمان فرزندتان را دنبال کنید. نگران نباشید با رعایت دستورالعملها میتوانید علائم را کاهش داده و برطرف کنید.
تفاوت بیش فعالی و اوتیسم
تشخیص تفاوت بین اوتیسم و بیش فعالی گاهی اوقات میتواند دشوار باشد، به خصوص در کودکان کوچکتر. توضیحات زیر ممکن است به تمایز بین علائم این دو بیماری کمک کند:
کودک بیش فعال اغلب در توجه طولانی مدت به یک چیز مشکل دارند و ممکن است به راحتی حواسشان پرت شود.
کودکان اوتیستیک ممکن است دامنه علاقه محدودی داشته باشند. ممکن است به نظر برسد که آنها در مورد چیزهایی که از آن لذت میبرند وسواس دارند و در تمرکز بر چیزهایی که هیچ علاقهای به آنها ندارند مشکل دارند. آنها ممکن است بتوانند حقایق و جزئیات را به راحتی به خاطر بیاورند و برخی ممکن است در ریاضیات، علوم، موسیقی و رشتههای هنری دیگر برتر باشند.
در زمانی که کودک در حال انجام تکالیف خود است، تشخیص این علائم ممکن است سادهتر باشد. کودک بیش فعال ممکن است نتواند به هیچ موضوعی توجه کند.یک کودک اوتیستیک ممکن است تمرکز بالایی روی موضوعات مورد علاقه خود داشته باشد، اما ممکن است نتواند در موضوعاتی که کمتر به آنها علاقه دارد شرکت کند.
مشکلات ارتباطی مشخصه اوتیسم است. برخی از کودکان بیش فعال نیز این مشکلات را دارند، اما معمولاً به روشهای متفاوتی بروز میکنند.
- کودک بیش فعال ممکن است:
- به طور مداوم صحبت کند
- میخواهد حرف آخر را بزند
- توجه نکند که حرفهایشان چگونه بر دیگران تأثیر میگذارد
- قطع کردن حرف دیگران
- کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است:
- در بیان احساسات و افکار خود مشکل داشته باشد
- از حرکات برای برقراری ارتباط استفاده نکند
- مبارزه با تماس چشمی
- روی یک موضوع گفتگو تمرکز کند
- در بازی متفاوت با دیگر بچهها باشد (آنها ممکن است بازی نوبتی یا تخیلی را درک نکنند.)
- تعاملات اجتماعی را آغاز نمیکند یا به آن پاسخ نمیدهد
اختلال ADHD یا بیش فعالی و تمرکز معمولاً به سختی میتوانند در یک جمله با بار معنایی مشابه کنار هم بیایند اما راههایی وجود دارد که به کودک بیش فعال کمک میکند تا تمرکز کند که روزهایشان متشکل از چرخیدن از یک فعالیت به فعالیت دیگر نباشد. کودک بیش فعالی که دچار کمبود توجه است ممکن است برای تمرکز بر روی تکالیف مشکل داشته باشد، حواسش به راحتی از کارهای خانه پرت شود، یا برای انجام کارهای روزمره خود کشمکش داشته باشد، که باعث اذیت شدن خود و خانوادهاش میشود. چگونه میتوان به فرزند بیش فعال برای رفع این مشکل کمک کرد؟
روتین روزانه برای کودک بیش فعال
داشتن یک روتین روزانه باعث ایجاد تمرکز بهتر برای کودکان میشود. ایجاد برنامههای روتین برای تکالیف، زمان خواب و کارهای خانه باعث میشود که کودک مجبور نباشد در مورد اینکه چه کاری و چه زمانی آن را انجام دهد فکر کند. حذف عواملی مانند صدای بلند تلویزیون یا زنگ تلفن هنگامی که کودک در حال انجام تکالیف است، میتواند مفید باشد.
یک فعالیت روزانه پاداش مانند که کودک باید منتظر آن باشد هم به تمرکز کودکان کمک می کند زیرا آنها برای رفتار مناسب، انتظار پاداش دارند. لازم نیست این فعالیت گران یا مفصل باشد؛ یک شب بازی خانوادگی، یک غذای مناسب برای کودک بیش فعال هنگام شام یا هر رویدادی که کودک بیش فعال از آن لذت میبرد.
ورزش و بیش فعالی
میتوان از انرژی به ظاهر بی پایان کودک بیش فعال استفاده کرد و آن انرژی را به بازیهای فیزیکی و ورزشهای رسمی هدایت کرد. توصیه میشود که کودک بیش فعال 60 دقیقه در روز را صرف انجام ورزشهای متوسط تا فشرده کنند یا فعالیتهایی که نیاز به تمرکز روی حرکات بدن دارند، مانند ژیمناستیک یا رقص. ورزشهای گروهی به کودکان بیش فعال کمک میکند تا تمرکز کنند، زیرا آنها ورزش میکنند و در عین حال تعامل اجتماعی را تجربه میکنند و باید قوانین بازی را رعایت کنند.
در روزهایی که ورزش بخشی از برنامه نیست، گذران 20 دقیقه در فضای باز در پارک به آرامش کودکان مبتلا به بیش فعالی کمک میکند و همینطور به آنها کمک میکند تا بهتر تمرکز کنند. هنگام وقت گذراندن در پارک، والدین یا همراه کودک میتواند به همراه کودک یک بازی گرفتن با توپ را انجام دهد و در همان زمان یک کلمه را هجی کند یا یک جمع ریاضی ساده انجام دهد وقتی کودک توپ پرتاب شده را تجسم میکند، به یاد میآورد که چگونه کلمه را هجی کند یا جمع را انجام دهد. این موضوع به یادگیری کودک مبتلا به بیش فعالی نیز کمک زیادی خواهد کرد.
بازیهایی برای افزایش تمرکز کودکان بیش فعال
بازی فکری
بازی سکه
والدین این بازی را دوست دارند زیرا حافظه و توالی و همچنین توجه و تمرکز را بهبود میبخشد و بچهها از آن لذت میبرند زیرا سریع و سرگرم کننده است. ابتدا به تعدادی از سکه های مختلف، یک ورق مقوایی برای پوشاندن آنها و یک کرونومتر یا تایمر نیاز است(برنامههای تایمر رایگان زیادی برای گوشی وجود دارد). پنج سکه را انتخاب کرده و آنها را در یک ترتیب قرار دهید.
سپس والدین باید روی سکهها با مقوا بپوشانند و تایمر را راه اندازی کنند و سپس از کودک بخواهد با استفاده از سکههای دیگر همان الگو را بسازند. وقتی تمام شد، باید زمان را با تایمر علامت زد و پوشش مقوایی را برداشت.
والدین باید مدت زمانی را که برای تکمیل الگو طول میکشد و درست بودن یا نبودن آنها را یادداشت کنند. اگر کودک آن را به درستی تکمیل نکردند، باید از او خواسته شود تا زمانی که بتواند آن را انجام دهد به تلاش ادامه دهد.
- میتوان سختی الگوها را مرحله به مرحله افزایش داد. هر چه کودک بیشتر این بازی را انجام دهد، تواناییاش در تمرکز بهبود مییابد.
جدول کلمات متقاطع پازل و پازل تصویر
این بازی ساده به نظر میرسد، اما یک بازی فکری مناسب برای کودک بیش فعال است. جدول کلمات متقاطع توجه به کلمات و توانایی توالی را بهبود میبخشد. به علاوه، بازی با پازلهای تصویری، که در آنها کودک باید به دنبال چیزهایی باشد که در تصویر «اشتباه» هستند یا به دنبال اشیایی باشد که به سختی پیدا می شوند، توجه و تمرکز را بهبود میبخشند.
بازی ماز
بازی ماز را میتوان به صورت فیزیکی از اسباببازی فروشیها یا به صورت دیجیتال از سایتها تهیه کرد. برای بازی با کودک بیش فعال ابتدا باید از موارد آسان شروع کرد. به علاوه نباید تشویق کودک را هنگام کسب نمره فراموش کرد.
بازی ماز یک اسباب باز برای کودکان بیش فعال است که برای تمرکز، برنامه ریزی، توالی، سرعت پردازش و ادغام بصری- حرکتی عالی است.
بازی کامپیوتری
بازیهای کامپیوتری رقص
بسته به سن کودک و آنچه که دوست دارد، نسخههای مختلفی برای انتخاب این نوع بازی کامپیوتری برای کودکان بیش فعال وجود دارد. این نوع بازیها را میتوان بر روی پلتفرمهای مختلف بازیهای ویدئویی از جمله Xbox، Wii و غیره بازی کرد. همچنین باید تشک رقصی را که مناسب سیستم بازی است خریداری کرد.
این بازیها تمرکز، سرعت پردازش، برنامه ریزی، توالی و یکپارچگی حرکتی را بهبود میبخشد. علاوه بر همه اینها، یک امتیاز اضافی هم دارند و میتوانند باعث بهبود تمرینات هوازی کودک شود.
بازی های مبتنی بر داستان
برای انجام این بازیها تنها چیزی که نیاز است یک کتاب داستان خوب و یک تخیل خوب است. والدین یا مراقبین کودک به سادگی میتوانند یک داستان کوتاه بخوانند و بعد از آن چند سوال کوتاه چند گزینهای درباره محتوای داستان از کودک بپرسند. یا میتوانند یک یا دو پاراگراف از یک داستان را بخوانند و سپس از کودک بخواهند که آن چه را که فکر میکند ممکن است در ادامه داستان اتفاق بیفتد، بگوید.
این بازیها به تقویت حافظه کاری و تمرکز کمک میکنند و همچنین میتوانند در توسعه منطق و حس شوخ طبعی کودک کمک کنند.
نتیجه
این پیشنهادات بهعنوان فعالیتهایی برای تکمیل درمان پزشکی یا روانشناختی ارائه شده تحت راهنمایی یک پزشک یا روانشناس ارائه میشوند. این گونه فعالیتها و بازیها مزایای درمان را افزایش میدهند اما به تنهایی علائم شدید کودکی را که به طور دقیق مبتلا به بیش فعالی تشخیص داده شده است برطرف نمیکنند. بازیهای ذکر شده چند مورد از انواع بازی هایی برای کودکان بیش فعال بودند که برای کسانی که دختربچه بیش فعال یا پسربچه بیش فعال دارند بسیار مناسب هستند و به فعالیت مغزی خود والدین نیز کمک بسیاری میکنند.