بلاگ

انواع پسوریازیس، سه درصد از جمعیت کل دنیا را درگیر کرده است؛ این افراد با درجه های مختلف خفیف تا شدید بیماری پسوریازیس دست و پنجه نرم می کنند.

این آمار به صورت اختصاصی در ایالات متحده 7.5 میلیون نفر است که نشان از شایع بودن بالای Psoriasis دارد. در این راهنمای پزشکی قصد داریم به صورت اختصاصی به این بیماری، انواع آن و راه‌های درمانش اشاره کنیم.

بیماری پسوریازیس چیست؟

بیماری پسوریازیس (psoriasis) به عنوان یک بیماری خودایمنی شناخته می‌شود که تجمع سریع سلول‌های سر را به دنبال دارد. اگرچه علت اصلی این بیماری چندان مشخص نیست، اما نشانۀ اصلی آن التهابی است که با اختلال عملکرد سیستم ایمنی مشخص می‌شود.

علامت بارز پسوریازیس حالت پوسته پوسته شدن سطح پوست به همراه خارش است. البته میزان تجمع سلولی و خارش می‌تواند با توجه به سطح بیماری و سیستم ایمنی بیمار متفاوت باشد.

در بین انواع پسوریازیس نوع پلاکی آن شیوع بالایی دارد که باعث ایجاد لکه‌های پوستی ضخیم به همراه حالت پوسته پوسته می‌شود. با بررسی این لکه‌ها ممکن است با حالت قرمزی و التهاب اطراف آن نیز مواجه شوید.

بسته به نوع پسوریازیس و ناحیه ‌ای که نشانه‌های بیماری در آن بروز پیدا کرده ‌اند، درمان متفاوت خواهد بود. اگرچه نمی‌توان یک درمان قطعی و همیشگی را برای بیماری معرفی کرد. پزشک قبل از تجویز داروی مؤثر باید نوع بیماری پوستی پسوریازیس را تشخیص دهد.

پسوریازیس فقط یکی از بیماری های ژنتیکی است؛ برای آشنایی با انواع بیماری های ژنتیکی، مقاله جدید مای اسمارت ژن را بخوانید.

انواع پسوریازیس

بیماری پوستی پسوریازیس از آن دست اختلالاتی است که می‌تواند افراد را در هر سنی درگیر کند. علائم این بیماری می‌تواند در هر نقطه‌ ای از بدن ظاهر شوند.

اما به طور کلی نشانه اصلی آن پلاک‌هایی هستند که ممکن است بخشی از پوست بدن را بپوشانند و به صورت همزمان باعث خارش و ایجاد ناراحتی شوند.

Psoriasis بر قسمت‌های مختلفی از بدن همچون پوست سر، آرنج‌ها و زانوها، بخش پایین کمر، کف دست‌ها و پاها و بخش‌هایی از اندام تناسلی تأثیر می‌گذارد. بنابراین ممکن است در این نواحی شاهد بروز علائم باشید.

پلاک‌های پوستی بسته به شدت بیماری از لحاظ ضخامت و اندازه متفاوت هستند. اما وجه مشترک همه آن‌ها بدون توجه به سایزشان، ایجاد خارش است.

بنابراین اگر مبتلایان به انواع پسوریازیس درمان بیماری را نادیده بگیرند، می‌توانند با خارشی شدید مواجه شوند که بدون درمان علائم روز به روز بیشتر خواهد شد. برای تشخیص دقیق‌ تر این بیماری بهتر است انواع آن را در ادامه بررسی کنیم.

1. پسوریازیس ولگاریس یا بیماری صدف پلاکی

همانطور که گفتیم بیماری پسوریازیس پلاکی به عنوان یک بیماری پوستی مزمن خودایمنی، شایع ترین نوع این اختلال محسوب می‌شود. تنها در آمریکا بیش از 80 درصد از افراد، پسوریازیس پلاکی دارند. این بیماری باعث ایجاد پوستی ضخیم با رنگ‌های روشن، بنفش یا خاکستری می‌شود.

این بیماری بیش از هر جایی در پوست سر و پوست‌های ضخیم آرنج و زانو دیده می‌شود. نشانه‌های این بیماری گاه در افراد رنگین پوست کمی سخت می‌شود، به همین دلیل در صورت تردید در مورد وجود این بیماری بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

2. پسوریازیس گوتات یا خالدار

بیماری پوستی پسوریازیس خالدار که البته به آن گوتات (guttate) هم گفته می‌شود، بیشتر در افراد جوان و کودکان بروز پیدا می‌کند.

از لحاظ ظاهری پسوریازیس در بخش‌های بالا تنه افراد مثل بازوها و گاهی پاها علائم خود را بروز می‌دهد. این علائم شبیه حفره‌های کوچک و البته قرمز رنگی هستند که معمولاً نسبت به نوع پسوریازیس صدفی پلاکی ضخامت کمتری دارند.

پسوریازیس خالدار از جمله نمونه‌هایی از این بیماری پوستی است که معمولاً به درمان پاسخ می‌دهد. به منظور رفع علائم این بیماری پزشک متخصص معمولاً داروهای استروئیدی نسخه ای را تجویز می‌کند.

اگرچه بیماری ممکن است با وجود برخی عفونت‌ها تحریک شود. پس برای درمان کلی باید قبل از هر چیز عفونت تأثیرگذار بر بیماری پسوریازیس گوتات را درمان کرد.

3. بیماری پسوریازیس روده ای

یکی دیگر از انواع پسوریازیس (psoriasis) نوع روده ای است که علائم آن بیشتر در دوران کودکی بروز پیدا می‌کنند. از علائم تشخیصی این بیماری می‌توانیم به بروز لکه‌ در قسمت‌ بازوها، تنه و پاها اشاره کنیم.

اما لکه‌های این نوع بیماری پسوریازیس دارای رنگ صورتی و گاهی بنفش هستند. دیگر تفاوت این نوع بیماری خود ایمنی عدم ضخامت پوست ناحیه ملتهب خواهد بود.

4. بیماری پوسچولار؛ یکی از انواع پسوریازیس

بر خلاف بیماری پسوریازیس نوع روده ای که در کودکان بیشتر شایع است، نوع پوسچولار در بین بزرگسالان بیشتر دیده می‌شود. از علائم پوسچولار می‌توانیم به وجود تاول‌های سفید و چرکی اشاره کنیم که حالتی قرمز و بنفش و به طور کلی التهابی دارند.

رنگ در نوع پوسچولار بسته به رنگ پوست متفاوت خواهد بود. به گونه ای که رنگ بنفش در پوست‌های با رنگ تیره به صورت شدیدتر نمایان می‌شود. اگرچه علائم این بیماری به صورت موضعی روی دست‌ها و پاها ظاهر می‌شود.

5. بیماری پوستی پسوریازیس معکوس

پسوریازیس معکوس هم به عنوان بیماری خود ایمنی باعث ایجاد بثورات پوستی در نواحی مختلف بدن می‌شود.

این نوع پسوریازیس بین 3 تا 7 درصد کل بیماران را درگیر می‌کند. همانطور که گفتیم این بیماری علت مشخصی ندارد اما برخی از محرک‌ها می‌توانند در تشدید این اختلال مؤثر باشند.

از جمله آن‌ها می‌توانیم به برخی داروهای خاص، فشار، آسیب به پوست، بروز عفونت، اصطکاک روی چین‌های پوستی، استفاده از تنباکو یا مصرف الکل اشاره کنیم. علائم این بیماری می‌توانند در چین‌های ناحیه تناسلی، زیر بغل، سینه‌ها یا کشاله ران بروز پیدا کنند.

6. بیماری پسوریازیس اریترودرمیک

اریترودرمیک یکی از نادرترین انواع پسوریازیس است؛ این نوع اختلال با علائم شدیدتری همراه است که می‌تواند به صورت ناگهانی بخش زیادی از پوست بدن بیمار را مبتلا کند. از لحاظ ظاهری شاهد فلس‌هایی خواهید بود که بیشتر شبیه آفتاب سوختگی هستند.

حتی ممکن است علائم بیش از این باشند و باعث تب کردن یا بیمار شدن شما شوند. شدت بیماری حتی می‌تواند زندگی شما را تهدید کند، پس حتماً در صورت بروز این علائم به پزشک مراجعه کنید.

7. انواع پسوریازیس؛ آرتروز پسوریازیس

بیماری پسوریازیس می‌تواند باعث التهاب مفصلی شود. در این حالت به آن آرتروز پسوریازیس می‌گویند. علت بروز این بیماری چندان مشخص نیست، اما سابقه خانوادگی می‌تواند تأثیر زیادی در بروز آن داشته باشد. البته طبق تحقیقات انجام شده، برخی از ژن‌ها می‌توانند حساسیت به این بیماری را افزایش دهند.

بر خلاف دیگر انواع پسوریازیس، در نوع آرتروز پسوریازیس، سیستم ایمنی بدن مفاصل را مورد حمله قرار می‌دهد. این بیماری نشانه‌های مختص به خود را دارد که از جمله آن‌ها می‌توانیم به راش پوستی همراه با درد مفاصل اشاره کنیم. برای آشنایی بیشتر با بیماری آرتروز و راه های پیشگیری از آن، کلیک کنید.

از دیگر نشانه‌ها نیز سختی مفصل، تورم در انگشتان پا و پنجه، درد پاشنه و پشت، خستگی و حتی مشکلات چشمی خواهند بود.

علائم انواع پسوریازیس پوستی در کودکان

پسوریازیس به عنوان بیماری پوستی مزمن خودایمنی عفونی نیست، اما به دلیل خارش زیاد و ایجاد ظاهری زشت، می‌تواند آزار دهنده باشد. از لحاظ ظاهری سلول‌ها روی سطح پوست تجمع می‌کنند و باعث ایجاد پوستی پلاکی، ضخیم و مایل به رنگ نقره ای می‌شوند.

طبق آمارهای دریافتی احتمال ابتلای کودکان به بیماری پسوریازیس حدود 16 درصد است. البته این میزان در صورتی که هر دو والدین مبتلا به یکی از انواع پسوریازیس باشند حتی تا 50 درصد هم افزایش پیدا می‌کند.

این بیماری در کودکان با علائم خاص خود بروز پیدا می‌کند، اگرچه بسته به نوع بیماری ممکن است علائم هم متفاوت باشند. اما به طور کلی علائم بیماری Psoriasis در کودکان شامل موارد زیر می‌شوند.

لکه های برجسته پوستی

بسیاری از کودکان ممکن است با تکه‌های برجسته و حتی گاهی ضخیم پوستی مواجه شوند که در برخی موارد هم ممکن است با راش ناشی از استفاده از پوشک در نوزادان اشتباه گرفته شوند.

این تجمع سلولی به صورت ملتهب و قرمز دیده می‌شود که البته فلس‌های آن معمولاً به رنگ نقره ای هستند.

ترک پوستی در بیماری پسوریازیس

خشکی لکه‌های پوستی می‌تواند منجر به خشکی پوست و آزار کودک شوند. در چنین مواقعی کودک می‌تواند به صورت مداوم پوست خود را بخراشد که در بسیاری از مواقع باعث بروز ترک خوردگی در نواحی خشکی پوست می‌شود. این ترک خوردگی‌ها هم خود می‌توانند منجر به ایجاد خونریزی خفیف در نواحی فلس‌ها و لکه‌های پوستی شوند.

پسوریازیس ناخن

یکی دیگر از علائم بیماری پسوریازیس در کودکان بروز مشکل در ظاهر ناخون‌هاست. اگرچه این علائم تنها مختص به کودکان نیستند و ممکن است برای هر فرد دیگری نیز ایجاد شوند. از جمله تغییرات روی ناخن در این اختلال می‌توانیم به زرد شدن و ضخیم شدن ناخن‌ها اشاره کنیم.

همچنین ناخن‌هایی که باعث ایجاد برجستگی‌های عمیقی می‌شوند نیز در این دسته جای می‌گیرند. ناخن‌هایی که دارای سوراخ هستند و یا نمونه‌هایی که از بستر خود جدا می‌شوند نیز در این دسته قرار دارند.

التهاب پوستی

یکی از علائم شایع بیماری پوستی پسوریازیس ایجاد التهاب در اطراف فلس یا روی پوست است. این التهاب می‌تواند با علائمی همچون قرمزی بروز پیدا کند. البته نواحی قرمز در کودکان بیش از هر جای دیگری روی چین‌های پوستی اتفاق می‌افتند.

آیا بیماری پسوریازیس قابل پیشگیری است؟

ابتدا باید به این موضوع بپردازیم که چرا این اختلال رخ می‌دهد. پسوریازیس (psoriasis) به عنوان یک بیماری پوستی مزمن خودایمنی بیش از هر چیز می‌تواند ژنتیکی باشد.

بنابراین می‌توان این بیماری را اختلالی خانوادگی هم نامید. از سوی دیگر کارشناسان معتقد هستند که این بیماری در نتیجه واکنش نشان دادن سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شود که در نتیجه پوسته پوسته شدن پوست را در پی دارد.

بنابراین بروز هر یک از انواع پسوریازیس هم می‌تواند ناشی از شدت عملکرد سیستم ایمنی و هم به دلایل ژنتیکی رخ دهد. اما سؤال اصلی اینجاست که آیا این اختلال قابل پیشگیری است؟ پاسخ این پرسش منفی خواهد بود.

واقعیت این است که هنوز هیچ راهی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری کشف نشده است. اما افراد می‌توانند با انجام برخی از اقدامات لازم از گسترش آن به سایر نواحی بدن خودداری کنند و البته باعث بهبود علائم این بیماری شوند.

آیا می‌دانید از نظر ژنتیکی چقدر ریسک ابتلا به پسوریازیس را دارید؟  با آزمایش ژنتیک سلامت، امکان پیشگیری از +57 بیماری ژنتیکی از جمله بیماری پسوریازیس را دارید! برای آشنایی بیشتر با چکاپ کامل ژنتیکی و همچنین دریافت مشاوره ژنتیک رایگان کلیک کنید.

بیماری پسوریازیس سر

علائم بیماری ممکن است در پوست سر بروز پیدا کنند که در این مواقع به آن پسوریازیس سر می‌گویند. این بیماری در پوست سر هم مانند سایر نواحی بدن می‌تواند با علائمی همچون تغییر رنگ پوست، ایجاد پلاک‌های پوستی و خارش سر همراه باشد. خارش اغلب تحریک کننده است و اگر درمان آن پیگیری نشود، می‌تواند بسیار آزار دهنده و ناخوشایند باشد.

در میان تمام مبتلایان، حدودی نیمی از آن‌ها با علائم در پوست سر به پزشک مراجعه می‌کنند. پسوریازیس پوست سر اگر درمان نشود می‌تواند ریزش مو یا آلوپسی را به همراه داشته باشد.

حتی خاراندن سر می‌تواند ریزش مو را بدتر کند. در تشخیص این بیماری ممکن است تست آلرژی یا بیوپسی از بیمار گرفته شود. هرچند که متخصص با بررسی ناحیه پوست سر نیز می‌تواند به راحتی این بیماری را تشخیص دهد.

علائم بیماری پسوریازیس پوست سر

علائم پسوریازیس سر بسته به شدت بیماری می‌توانند خفیف تا شدید باشند. در علائم خفیف شاهد پوسته‌های ریز و کوچک شبیه به شوره سر هستیم. اما علائم متوسط تا شدید آن ممکن است نشانه‌های زیر را به همراه داشته باشند.

• پلاک‌های پوستی برجسته
• سلول‌ها مرده پوستی در حجم بالا
• ترک و شکاف پوستی
• خونریزی در محل خشکی پوست
• تحریک یا درد در ناحیه پوست سر
• ایجاد پلاک در خطوط رویش مو
• خشکی پوست

بیماری پسوریازیس گوش

یکی دیگر از انواع پسوریازیس در اطراف گوش و حتی دهان ایجاد می‌شود. در این نوع از بیماری، نواحی مختلف گوش از جمله پشت گوش و مجرای آن را درگیر می‌ شود.

گاهی ممکن است این بیماری خود ایمنی با عفونت قارچی اشتباه گرفته شود. برای درمان بیماری پسوریازیس گوش، درمان‌های متعددی موجود است که از جمله آن‌ها می‌توانیم به مواردی همچون قطره گوش استروئیدی اشاره کنیم.

پمادهایی نیز برای درمان این بیماری تولید شده اند که برای گوش خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این پمادها می‌توانند حاوی هیدروکورتیزون یا کلسی پوترین باشند.

گاهی نرم کننده‌ها یا روغن‌های طبیعی مثل روغن زیتون نیز ممکن است به از بین بردن آثار پسوریازیس در اطراف گوش کمک کنند. در هر صورت برای استفاده از هر دارویی باید حتماً با پزشک مشورت کنید.

علائم پسوریازیس گوش و دهان

بسیاری از افرادی که به این بیماری دچار می‌شوند، شاهد علائمی در پوست صورت خود از جمله گوش خواهند بود. علائم این نوع اختلال هم مانند سایر نمونه‌ها خواهد بود.

با این تفاوت که ممکن است ظاهر و شدت آن متفاوت باشد. این علائم را در ادامه ذکر خواهیم کرد.

• قرمزی
• التهاب پوست
• پوسته پوسته شدن پوست
• تغییر رنگ پوست
• خارش
• خونریزی در دهان
• مشکل در بلعیدن و جویدن غذا

نکته: بیماری پسوریازیس در موارد نادری روی دهان از جمله لب‌ها، لثه‌ها و زبان ایجاد می‌شود. در صورت بروز علائم ذکر شده در نواحی گوش و دهان حتماً به پزشک مراجعه کنید.

عوارض پسوریازیس

بیماری پسوریازیس ممکن است در هر فردی بروز پیدا کند. اما حدود یک سوم مبتلایان علائم آن را در دوران کودکی خود مشاهده می‌کنند.

اگر به هر یک از انواع بیماری پسوریازیس مبتلا هستید، ممکن است علاوه بر تمامی علائم این بیماری که می‌توانند آزار دهنده باشند، شاهد عوارض ناخوشایند دیگری نیز باشید. در ادامه به معرفی این عوارض خواهیم پرداخت.

• تغییرات رنگ پوست ناشی از پلاک‌های بهبود یافته (هیپوپیگمانتاسیون یا هیپرپیگمانتاسیون پس از التهاب)
• مشکلات چشمی مانند ایجاد ورم و بلفاریت
• بروز دیابت نوع 2
• بروز چاقی
• بروز بیماری‌های قلبی و عروقی
• بروز بیماری آرتریت پسوریاتیک با علائمی مانند ورم، درد و سفتی مفاصل
• کاهش اعتماد به نفس
• بروز افسردگی

نکته: علاوه بر عوارضی که در بالا ذکر کردیم، بیماری پسوریازیس می‌تواند منجر به بروز سایر بیماری‌های خود ایمنی مانند بیماری‌های التهابی روده یا کرون، بیماری سلیاک و بیماری اسکلروزیس نیز شود.

محرک های پسوریازیس

گفتیم که پسوریازیس درمان مشخصی ندارد و ممکن است تا پایان زندگی یک فرد همراه او باشد. البته همیشه این طور نیست که بیماری آزار دهنده باشد یا زندگی فرد را مختل کند؛ خصوصاً در مواقعی که فرد به موقع به پزشک مراجعه و برای درمان اقدام می‌کند یا در شرایطی که سبک زندگی خود را در جهت بهبود علائم تغییر می‌دهد.

برخی از محرک‌ها هستند که می‌توانند وضعیت این بیماری را تشدید کنند و باعث بدتر شدن علائم آن شوند. با شناخت این محرک‌ها می‌توانید آن‌ها را حذف و با عادات و رفتارهای مناسب جایگزین کنید. این محرک‌ها شامل موارد زیر هستند.

• نوشیدن الکل یا کشیدن سیگار و سایر مواد مخدر
• آسیب به پوست مانند نیش حشرات، بریدگی، خراش یا آفتاب سوختگی
• تغییرات هورمونی مثل دوران بلوغ یا بروز یائسگی
• برخی داروهای خاص مثل داروی مالاریا
• برخی شامپوها یا مواد حساسیت زا
• هوای سرد و خشک
• ضربه به پوست
• عفونت‌ها

راه های درمان انواع پسوریازیس

یکی از مواردی که در درمان بیماری پسوریازیس باید مورد توجه قرار بگیرد، زمان مراجعه به پزشک است. گاهی بیماری بسیار خفیف است و حتی ممکن است با حذف محرک‌های محیطی علائم از بین بروند.

در چنین شرایطی چندان مهم نیست که به پزشک مراجعه کنید و درمان تخصصی خاصی را در پیش بگیرید.

اما در مواقعی که بیماری شدید  و علائم آن زیاد هستند که باعث ناراحتی و درد در شما می‌شوند و یا زمانی که برای ظاهر پوست خود نگران هستید، بهتر است حتماً تحت درمان پزشکی قرار بگیرید.

این بیماری را می‌توان با استفاده از روش‌های مختلف تا حدود زیادی درمان کرد. اگرچه آن‌ها قطعی نیستند اما ممکن است علائم را در بسیاری از افراد حتی برای همیشه از بین ببرند. در ادامه به معرفی این درمان‌های پزشکی می‌پردازیم.

بهترین کرم برای درمان پسوریازیس (درمان های موضعی)

یکی از اصلی ترین روش‌های درمان بیماری پسوریازیس این است که به صورت موضعی به درمان آن اقدام کنید. این درمان‌ها می‌توانند در کنترل بیماری مؤثر باشند.

اگرچه حداقل به 6 هفته زمان نیاز دارند تا اثرات قابل توجهی از خود نشان دهند. بهترین کرم ها برای درمان پسوریازیس:

• درمان‌ با نرم کننده‌ها و مرطوب کننده‌ها
• کرم‌ها یا پمادهای استروئیدی مانند کورتیکواستروئیدهای موضعی
• کرم‌های حاوی ویتامین دی از جمله کلسی پوتریول، کلسیتریول و تاکلسیتول
• مهار کننده‌های کلسینورین مانند تاکرولیموس و پیمکرولیموس
• روغن قطران زغال سنگ
• مصرف دیترانول

فتوتراپی

یکی دیگر از درمان‌های بیماری پسوریازیس، انجام فتوتراپی است. در این درمان از نورهای طبیعی و مصنوعی برای کاهش علائم استفاده می‌شود. این درمان با آفتاب گرفتن تفاوت دارد و برای بهره مندی از آن باید به بیمارستان‌های مجهز و مراکز تخصصی مراجعه کنید. از جمله انواع فتوتراپی برای درمان پسوریازیس می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.

• فتوتراپی اشعه ماوراء بنفش (UVB)
• پسورالن به همراه اشعه ماوراء بنفش (PUVA)
• نور درمانی ترکیبی

قرص پسوریازیس، کپسول و درمان های تزریقی

از دیگر درمان‌های بیماری پسوریازیس می‌توانیم به انواع داروهای خوراکی و وریدی اشاره کنیم. برخی از این داروها می‌توانند نقش عمده ای در روند درمان داشته باشند.

اما ناگفته نماند که تمام درمان‌های سیستمیک پسوریازیس دارای مزایا و خطراتی هستند. از جمله این داروها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.

• آسیترتین یا رتینوئید خوراکی
• متوترکسات
• داروهای بیولوژیکی
• سیکلوسپورین (حتماً تحت نظر پزشک مصرف شود)
• آپرمیلاست و دی متیل فومارات

کاربرد این دارو برای آرتروز است اما در برخی بیماری های پوستی هم استفاده می شود. آپرمیلاست برای درمان آرتروز پسوریازیس، انعاف پذیری مفاصل را افزایش و ورم را کنترل می کند. همچنین، کاهش وزن و کاهش قرمزی از دیگر اثرات اپرمیلاست در آرتروز پسوریازیسی هستند.

یکی دیگر از داروهای درمانی پسوریازیس، آمپول سینورا است که با نام آدالیموماب نیز شناخته می شود. این دارو در نوع پلاکی پسوریازیس نیز استفاده می شود و اثراتی مانند کاهش تورم و درد دارد.

نکته: برخی از این داروها ممکن است باعث بروز نوعی دیگر از بیماری‌ها شوند، به همین علت به هیچ وجه آن‌ها را به صورت خودسرانه مصرف نکنید.

جمع بندی

• بیماری پسوریازیس به عنوان یک بیماری خودایمنی شیوع بالایی دارد که با بثورات پوستی مثل ضخیم شدن پوست و البته خارش همراه است.
• انواع پسوریازیس شامل: پسوریازیس پلاکی، پسوریازیس معکوس، پسوریازیس پوسچولار، پسوریازیس روده ای و پسوریازیس اریترودرمیک است.
• بیماری Psoriasis در کودکان می‌تواند خود را با علائم مختلف مانند التهاب و قرمزی، ایجاد راش‌های پوستی و بروز مشکلات در ظاهر و سلامت ناخن‌ها نمایان کند.
• پسوریازیس یک بیماری مسری نیست. اگرچه علت دقیق بروز آن چندان مشخص نیست اما ژنتیک تأثیر زیادی در ایجاد آن دارد.
• محققان بر این باور هستند که واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن باعث بروز پلاک‌های پوستی در بیماری پوستی پسوریازیس می‌شوند.
• این بیماری درمان قطعی ندارد اما می‌توان با کاهش محرک‌ها و تغییر سبک زندگی از گسترش آن جلوگیری کرد و البته علائم آن را با روش‌های درمانی بهبود داد.

دفع سنگ کلیه چیست و چگونه اتفاق می افتد؟ اگر کلیه شما سنگ ساز باشد یا حداقل یک مرتبه به مشکل سنگ کلیه دچار شده باشید، می‌دانید که اغلب دفع سنگ کلیه تا چه میزان دردناک است. گاهی هم شاید سنگ‌های موجود در کلیه شما دفع شوند، بدون اینکه ذره ای درد احساس کنید. در حالی که بسیاری از سنگ‌های کوچک موجود در کلیه بدون درمان خاصی از مجاری دستگاه ادرار افراد عبور می‌کنند و دفع می‌شوند، بسیاری از نمونه‌ها هم نسبت به درمان سرسخت هستند.

به گونه ای که شاید نتوانید آن‌ها را با روش‌های خانگی درمان کنید و شاید مجبور به انجام عمل جراحی شوید. در هر صورت اگر به این عارضه مبتلا هستید، حتماً باید درباره نحوه درمان سنگ کلیه و علائم آن آگاهی کاملی داشته باشید. با ما همراه باشید تا درباره علائم دفع سنگ‌ها، پیشگیری و علت بروز این مشکل صحبت کنیم.

بزرگترین سنگ کلیه دفع شده چقدر است؟

بزرگترین سنگ کلیه جهان! طبق گزارش CNN رکورد بزرگ ترین سنگ کلیه جهان در کشور سریلانکا و برای آقای کونگه ثبت شده است. بر اساس این گزارش، وزن این سنگ کلیه عظیم، 801 گرم و طول آن برابر با 13.372 سانتی متر است. برای درک بهتر، باید بدانید که انداره این سنگ، بزرگتر از کلیه واقعی کونگه بوده است.

پیش از این رکورد بزرگ ترین سنگ کلیه جهان، سال 2004 با قطر 13 سانتی متر در هند و همچنین وزن 620 گرم در پاکستان و در سال 2008 ثبت شده بود. اغلب سنگ کلیه هایی با قطر بیشتر از 3 میلی متر، با روش هایی به غیر از روش طبیعی، مثل جراحی برداشته می شوند.

دفع سنگ کلیه چقدر طول می کشد؟

درد شدید، بزرگ ترین نشانه رفع سنگ کلیه است. بنابراین ممکن است این پرسش ایجاد شود که

از زمان بروز درد زیاد تا دفع سنگ کلیه چقدر زمان طول می‌کشد؟

مطلب پیشنهادی: پیشگیری از دیابت غیرممکن نیست!

اگرچه این زمان بسته به سایز و نوع سنگ و البته شرایط بیمار می‌تواند متفاوت باشد، اما طبق بررسی‌های انجام شده ممکن است فرد بین 1 تا 4 هفته (گاهی بیشتر) پس از شروع علائم دفع سنگ کلیه، این مواد زائد را از بدن بیرون براند.

درد اولیه ناشی از دفع سنگ کلیه می‌تواند به دلیل حرکت به سمت لوله بسیار باریک حالب باشد. برخی از مواقع هم ممکن است سنگ‌های کلیه جریان ادرار از مسیر کلیه به مجاری خروجی را مسدود کنند.

در چنین شرایطی بیمار با فشار، تورم و درد شدیدی رو به رو می‌شود. در نهایت سنگ با حرکت به سمت مثانه با کاهش درد همراه است، هر چند که فشار نهایی برای خارج شدن سنگ از مثانه ممکن است دوباره درد را تشدید کند.

درد سنگ کلیه چقدر طول می کشد؟

احساس درد شدید که به قلنج کلیه نیز معروف است؛ معمولا از 20 تا 60 دقیقه به طول می انجامد. فرد مبتلا به سنگ کلیه این درد را در نواحی پهلوها، بین دنده ها و باسن احساس می کند. در صورتی که این تجربه را داشته اید، حتما به پزشک مراجعه نمایید.

از کجا بفهمیم سنگ کلیه دفع شده است؟

سنگ کلیه در ابعاد مختلفی وجود دارد؛ برخی از آن ها به قدری ریز است که احتمالا فرد متوجه دفع شدن آن نشود. یکی از راه هایی که فرد می تواند متوجه دفع شدن یا نشدن سنگ کلیه شود؛ توجه به علائمی است که قبلا آن ها را تجربه کرده است. بدین شکل که اگر علائم سنگ کلیه که قبلا آن ها را تجربه کرده، از بین برود می توان نتیجه گرفت احتمالا سنگ کلیه دفع شده است.

اگر دچار درد و فشار شدید ناشی از دفع هستید، معمولاً بعد از افتادن سنگ این درد از بین می‌رود. اما برای تشخیص دقیق تر شاید لازم باشد نزد پزشک بروید و از روش‌های گوناگون برای بررسی شرایط کلیه استفاده کنید.

مطمئن ترین راه برای اطمینان از این موضوع مراجعه به پزشک مربوطه و انجام آزمایش است؛ با این حال در ادامه مقاله به معرفی علائم دفع سنگ کلیه پرداختیم تا افراد مبتلا به شرایطی که در آن قرار گرفته اند، آگاهی نسبی داشته باشند.

آیا سنگ کلیه از مدفوع دفع می شود؟

جواب این سوال کوتاه است؛ خیر!
دفع سنگ کلیه به هیچ عنوان از طریق مدفوع صورت نمی گیرد؛ چرا که سنگ کلیه از کلیه ها به سمت دستگاه ادرار (از طریق لوله حالب)، وارد مثانه شده و با ادرار از بدن خارج می شوند.

---

شاید برایتان جالب باشد که بدانید؛ از لحاظ ژنتیکی، بدن هر فرد نسب به سایرین ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به سنگ کلیه باشد. سنگ کلیه به سبک زندگی و شرایط محیطی افراد خیلی بستگی دارد اما ژنتیک شما و محیط با هم می توانند شما را در معرض این بیماری قرار دهند. برای مثال اگر فرد x از نظر ژنتیکی، کلیه اش مستعد سنگ ساز بودن باشد و با فرد y که در ژنتیک اش استعداد کلیه سنگ ساز وجود ندارد، در یک محیط و سبک زندگی مشابه قرار داشته باشند، فرد X بیشتر در معرض ابتلا خواهد بود. خوشبختانه با پیشرفت علم و تکنولوژی، امروزه می توان با انجام نمونه برداری های ساده ژنتیکی، ریسک ابتلا به بیماری ها را فهمید و اقدامات لازم برای پیشگیری را انجام داد. این خدمات در مجموعه مای اسمارت ژن با عنوان تست ژنتیک سلامت HealthX انجام می شود.

---

علائم دفع سنگ کلیه

سنگ کلیه همانطور که از نامش پیداست، از توده‌های سخت معدنی تشکیل شده است. توده‌هایی که می‌توانند هنگام خروج از مجاری متعدد ادرار، منجر به بروز عوارض زیادی مثل درد شدید شوند.

سنگ‌های کلیه می‌توانند بسیار کوچک باشند، از طرفی شاید باورتان نشود اما بزرگ ترین آنها ممکن است به اندازه توپ پینگ پنگ بزرگ بوده و کار درمان را بسیار سخت کنند.

دفع سنگ کلیه علائم متعددی دارد. در حالت عادی معمولاً تا زمانی که سنگ به بخش حالب کلیه بیمار نرسد، علائم چندانی مشاهده نمی‌شود. اما از زمان رسیدن سنگ به این لوله که محل حرکت ادرار از کلیه به مثانه است، علائم بروز پیدا خواهند کرد. برای اینکه اگر در چنین شرایطی قرار گرفتید، بهتر بتوانید روند دفع سنگ کلیه را درک کنید، علائم آن را به شکل مجزا برای شما شرح می‌دهیم.

رایج ترین نشانه وجود سنگ کلیه، احساس درد است. البته تمام سنگ‌ها باعث درد نمی‌شوند، اما اگر در ناحیه پهلوهای خود دچار درد هستید، ممکن است به این عارضه دچار شده باشید. اکثر نشانه های این بیماری در مردان و زنان مشترک است؛ مثل:

حالت تهوع و استفراغ

وجود سنگ کلیه رابطه مستقیمی با ایجاد ناراحتی در معده دارد. درد ناشی از دفع سنگ کلیه می‌تواند به قدری طاقت فرسا باشد که منجر به ایجاد حالت تهوع و حتی استفراغ در فرد شود.

• خون در ادرار

وجود خون در ادرار را می‌توان شایع ترین علامت سنگ کلیه دانست. این مورد خصوصاً در کودکان بیشتر مشاهده می‌شود.

• ادرار غیر عادی و بد بود

اگر علائم بالا را مشاهده کردید و علاوه بر آن شاهد تغییر رنگ ادرار، کدر یا بد بو شدن آن هستید، می‌توانید از وجود سنگ کلیه مطمئن شوید.

• کم و زیاد شدن حجم ادرار

مشکلات جریان ادرار نیز از دیگر علائم ایجاد سنگ کلیه محسوب می‌شوند. سنگ کلیه علاوه بر اینکه منجر به کم و زیاد شدن حجم ادرار می‌شود، می‌تواند حتی در توقف آن نیز تأثیر بگذارد که البته این حالت کمتر اتفاق می‌افتد.

• تب و لرز

از دیگر نشانه‌های داشتن سنگ کلیه، ایجاد تب و لرز است. البته بروز چنین حالتی ممکن است نشان دهنده یک مشکل بزرگ تر در مجاری ادراری مثل عفونت هم باشد.

اما برخی دیگر از علائم دفع سنگ کلیه، در مردان و زنان متفاوت خواهد بود:

علائم دفع سنگ کلیه در مردان

• درد پهلو
• احساس درد در ناحیه تناسلی (تستیکولار)
• درد در زمان انزال

علائم دفع سنگ کلیه در زنان

• احساس درد در ناحیه زیرشکم یا زیردل
• رنگ و بوی غیرطبیعی ادرار

با توجه به رایج بودن عفونت های ادراری در دستگاه تناسلی زنان، گاهی این علائم با عفونت اشتباه گرفته می شوند.

آیا دفع سنگ کلیه با خون همراه است؟

بله دفع سنگ کلیه می تواند با خون ریزی همراه باشد که اصطلاحا به آن ماچوری می گویند. شدت خون ریزی و ناراحتی ناشی از دفع دسنگ کلیه، در هر فرد با توجه با نوع و اندازه سنگ کلیه متفاوت خواهد بود. نکته حائز اهمیت این است که خون ریزی یا ادرار خونی می تواند نشانه ای از بیماری های دیگر نیز باشد؛ با مراجعه به پزشک بیماری تشخیص داده می شود.

آیا سوزش ادرار نشانه دفع سنگ کلیه است؟

احساس سوزش در زمان ادرار، اغلب مرتبط با بیماری های عفونی دستگاه تناسلی و ادراری است. در صورت تجربه این علائم به پزشک مراجعه کنید تا علت بیماری تشخیص داده شود.

بیماری ها و مشکلات کلیوی یکی از مواردی هستند که در آزمایش های چکاپ کامل بدن مورد بررسی قرار می گیرند. چکاپ کامل بدن اقدام ضروری است که هر فرد باید برای حفظ سلامتی خود آن را جدی بگیرد؛ این اهمیت با افزایش سن به مراتب بیشتر می شود. برای آشناسی با انواع آزمایش های چکاپ کامل بدن روی لینک کلیک کنید.

مراحل دفع سنگ کلیه

1. تشخیص علائم

در ابتدا، فرد مبتلا نشانه هایی مانند درد شدید پهلو یا شکم، ادرار خونی، و فرآیند ادرار دردناک را تجربه می کند.

2. معاینه پزشک

بعد از بروز علائم بیماری، مراجعه به پزشک و انجام تصویربرداری (مثل سونوگرافی یا CT scan) اهمیت زیادی دارند.

3. کنترل درد

مصرف داروهای مسکن، اصلاح برنامه غذایی و سبک زندگی به تشخیص پزشک برای کنترل درد و تسهیل روند درمان، اقدامات بعدی هستند.

4. اصلاح ترکیب ادرار

مصرف مقدار زیادی آب و مایعات برای کمک به دفع سنگ کلیه از دستگاه ادراری.

5. روند درمان

مراجعه منظم به پزشک برای بررسی وضعیت بیمار.

6. دفع سنگ کلیه

در این مرحله، افرادی که سنگ کلیه کوچک دارند، با اصلاح برنامه غذایی و مصرف داروهای خود، به صورت طبیعی سنگ را دفع می کنند؛ اما افرادی که سنگ های پیچیده و یا بزرگ تری دارند، نیاز به جراحی، لیزر و یا روش تجویزی توسط پزشک دارند.

7. کاهش علائم بیماری

به مرور زمان، بعد از دفع و یا خارج کردن سنگ کلیه، نشانه های بیماری کاهش و کم کم از بین می روند.

آیا می‌دانید از نظر ژنتیکی چقدر ریسک ابتلا به بیماری های کلیوی را دارید؟  با آزمایش ژنتیک سلامت، امکان پیشگیری از +57 بیماری ژنتیکی از جمله بیماری های کلیوی را دارید! برای آشنایی بیشتر با چکاپ کامل ژنتیکی و همچنین دریافت مشاوره ژنتیک رایگان کلیک کنید.

اندازه های متفاوت سنگ کلیه

دفع سنگ کلیه با توجه به سایز و اندازه ای که دارد، در هر فرد متفاوت خواهد بود. شدت درد، طول درمان، عوارض دفع و غیره در این افراد متغیر است. با توجه به نوع و اندازه سنگی در بدن دستگاه اداری فرد وجود دارد، پزشک روش درمانی را انتخاب می کند. در ادامه سایزهای مختلف سنگ کلیه را بررسی می کنیم.

1. سنگ کلیه کوچک (4-5 میلی متر یا کمتر)

این سنگ ها معمولا از مجاری ادرار دفع می شوند و نیازی به جراحی ندارند؛ برای تسهیل روند دفع سنگ کلیه، اصلاح برنامه غذایی و مصرف زیاد مایعات و خوراکی های فیبردار توصیه می شود. در مقاله درمان خانگی سنگ کلیه، به طور مفصل درباره اصلاح برنامه غذایی برای از بین بردن سنگ کلیه صحبت کردیم.

2. سنگ کلیه با اندازه متوسط (6-10 میلی متر)

برای از بین بردن سنگ هایی با این اندازه، روش های کم تهاجمی مانند سنگ شکنی موج شوک (SWL) یا یورتروسکوپی معمولا برای مدیریت این سنگ ها استفاده می شود. SWL از امواج ضربه ای برای شکستن سنگ ها به قطعات کوچکتر استفاده می کند که راحت تر عبور می کنند. اورتروسکوپی شامل قرار دادن یک لوله نازک برای برداشتن یا تکه تکه شدن سنگ است که راه حلی با حداقل تهاجم ارائه می دهد.

3. سنگ های بزرگ کلیه (بیش از 10 میلی متر)

نفرولیتوتومی از راه پوست (PCNL) یک روش رایج برای  از بین بردن سنگ کلیه های بزرگ است. در این روش، یک برش کوچک برای برداشتن یا شکستن سنگ ایجاد می شود. سنگ های بزرگ نیز ممکن است با تکنیک های پیشرفته مانند لیتوتریپسی لیزری یا جراحی باز نیز درمان شوند.

4. سنگ های پیچیده

برخی از سنگ های کلیه به دلیل ترکیب یا محل قرارگیری آنها در مجاری ادراری، پیچیده هستند. سنگ های پیچیده اغلب با روش های جراحی تخصصی، از جمله لیتوتریپسی با لیزر یا جراحی باز درمان می شوند. انتخاب هر کدام از این روش ها، با توجه به ویژگی های خاص سنگ ها و شرایط بیمار توسط پزشک انجام می شود.

عوارض بعد از دفع سنگ کلیه

• در صورت کوچک بودن سنگ کلیه و دفع طبیعی آن، عوارضی مانند خونریزی (وجود خون در ادرار)،
• درد و ناراحتی
• باقی ماندن سنگ های دیگر در بدن
• تشکیل مجدد سنگ کلیه
• به همراه خواهد داشت. علاوه بر آن در صورت برداشتن سنگ کلیه با جراحی و غیره آسیب هایی مانند
• ایجاد تنگی در دستگاه ادرار
• اسکار در حالب یا کلیه

ورزش برای دفع سنگ کلیه

ورزش یکی از بهترین روش‌ها برای رفع سنگ کلیه است. زمانی که یک فرد دچار این عارضه می‌شود، معمولاً پزشکان به وی توصیه می‌کنند که تحرک خود را بالا ببرد تا در روند پس زدن سنگ کلیه و خروج آن از مجرای ادرار کمک کند. پس به طور کلی ورزش محتاطانه می‌تواند منجر به حرکت دادن سنگ‌ها به شکل طبیعی شود.

در بسیاری از مواقع یک پیاده روی ساده یا دویدن می‌تواند منجر به خروج سنگ کلیه از بدن شود. البته توجه داشته باشید که باید از انجام برخی از ورزش‌ها در این دوران اجتناب کنید.

به همین دلیل شاید لازم باشد در این زمینه با اورولوژیست خود مشورت داشته باشید. اما به طور کلی تمرینات منظم در کنار ورزش‌های سبک و انجام یوگا نه تنها می‌توانند مانع از ایجاد سنگ کلیه شوند، بلکه در دفع آن نیز مؤثر خواهند بود.

آیا سنگ کلیه ارثی است؟

بسیاری از عوامل هستند که می‌توانند احتمال ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند. برای مثال اگر سابقه خانوادگی دارید یا قبلاً به این بیماری دچار شده اید، بیشتر از سایرین در معرض بروز سنگ کلیه هستید.

بنابراین به طور کلی سنگ کلیه می‌تواند تا حدودی ارثی باشد. در بسیاری از مواقع سنگ‌های وراثتی بیش از 56 درصد از سنگ‌های کلیه را تشکیل می‌دهند.

علاوه بر عامل وراثت باید بگوییم که مردان نسبت به زنان تا 2 برابر بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه هستند. از طرفی اگر مردی سابقه خانوادگی نیز داشته باشد، این میزان تا 3 برابر نیز افزایش خواهد داشت.

جمع بندی

• سنگ کلیه یک عارضه معمولاً دردناک است که افراد زیادی را دچار می‌کند.
• اگرچه این مشکل ممکن است در برخی از افراد به صورت خود به خودی رفع شود، اما دفع سنگ کلیه در بسیاری از بیماران ممکن است دردهای طاقت فرسایی را ایجاد کند که با درد زایمان برابری می‌کنند.
• برای رفع سنگ کلیه می‌توان از مواد خوراکی گوناگون مثل آب، آب مرکبات و گیاهان دارویی استفاده کرد و با کمک روش‌های متعدد پزشکی مثل مصرف دارو باعث رفع این عارضه شد.
• دفع سنگ کلیه ممکن است بین چند روز تا بیش از 1 ماه ادامه داشته باشد که در طول این دوران بیمار ممکن است دردهای کم تا شدیدی را احساس کند.

سوالات متداول

1. از کجا بفهمیم سنگ کلیه دفع شده؟

اگر دچار درد و فشار شدید ناشی از دفع سنگ کلیه هستید، معمولاً بعد از افتادن سنگ این درد از بین می‌رود. اما برای تشخیص دقیق تر شاید لازم باشد نزد پزشک بروید و از روش‌های گوناگون برای بررسی شرایط کلیه استفاده کنید.

2. درد سنگ کلیه چقدر طول می کشد؟

احساس درد شدید که به قلنج کلیه نیز معروف است؛ معمولا از 20 تا 60 دقیقه به طول می انجامد. فرد مبتلا به سنگ کلیه این درد را در نواحی پهلوها، بین دنده ها و باسن احساس می کند. در صورتی که این تجربه را داشته اید، حتما به پزشک مراجعه نمایید.

3. دفع سنگ کلیه چه مدت طول می‌کشد؟

زمان دفع سنگ کلیه بسته به عوامل گوناگونی مثل سایز سنگ، شرایط بیمار و روش‌های درمانی استفاده شده متفاوت است. به طور متوسط این زمان بین 1 تا 4 هفته ممکن است به طول بینجامد.